Bước vào ga Cát Linh ở vị trí đầu của tuyến đường sắt Cát Linh-Hà Đông, nhiều người không khỏi băn khoăn vì có nhiều khác biệt so với nhà ga truyền thống thông thường. Tầng 1 của nhà ga mang dáng dấp của một trung tâm thương mại với tiền sảnh lớn, đang hoàn thiện những hạng mục cuối cùng, chuẩn bị bàn giao. Hoạt động đón, trả khách của ga Cát Linh nằm ở tầng 2, nơi có hệ thống kiểm soát vé tự động, đáp ứng lưu lượng lớn hành khách. Người dân đến nhà ga, mua vé qua cổng kiểm soát tự động, sau đó lên tàu. Không còn cảnh xếp hàng chờ đợi hay nhân viên nhà ga soát vé thủ công, đưa khách lên tàu.

Đoàn tàu vào sân ga gần như không có một tiếng động. Tàu lướt đi cũng thật nhẹ nhàng. Vì chạy trên cao với hệ thống cầu cạn cách biệt với các tuyến đường hiện hữu nên đoàn tàu không phải chịu cảnh tắc đường, hứa hẹn luôn chuẩn chỉnh về giờ giấc. Theo tính toán, mỗi đoàn tàu cần khoảng 30 phút để đi từ đầu đến cuối tuyến, kể cả thời gian dừng ở các ga. Ban Quản lý dự án Đường sắt (Bộ Giao thông vận tải), đại diện chủ đầu tư dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông cho biết, toàn tuyến có chiều dài hơn 13km, đi qua các quận: Đống Đa, Thanh Xuân, Hà Đông, dọc theo trục đường từ Cát Linh đến Hoàng Cầu, Láng, theo đường Nguyễn Trãi, Quang Trung đi về Ba La. Trên tuyến bố trí 12 ga, trung bình cứ 1km có một nhà ga, thuận tiện cho việc đón, trả khách. Tốc độ cao nhất của đoàn tàu đạt 80km/giờ, tốc độ khai thác trung bình khoảng 30km/giờ, cứ 6-9 phút có một chuyến tàu, năng lực vận chuyển tối đa có thể lên đến 28.500 hành khách/giờ. Những con số đó khẳng định năng lực chuyên chở lớn của đường sắt đô thị, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về giao thông công cộng của người dân Hà Nội.

leftcenterrightdel
Đoàn tàu chạy thử nghiệm trên tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông. Ảnh: TRỌNG HẢI

Từ những tiếng tàu điện leng keng ở Hà Nội thập niên 70, 80 của thế kỷ trước đến đoàn tàu đường sắt đô thị hôm nay là minh chứng cho sự đổi thay, phát triển không ngừng của Thủ đô. Những chuyến tàu điện phát ra âm thanh vui tai chạy trên đường phố chỉ còn trong ký ức về Hà Nội xưa, thỉnh thoảng thế hệ trẻ hôm nay gặp trong những thước phim hay hình ảnh tư liệu. Hà Nội ngày nay đang hiện thực hóa từng bước đi cho tầm nhìn tương lai, xứng đáng với vị trí trung tâm chính trị-kinh tế-văn hóa của đất nước. Ngoài tuyến đường sắt Cát Linh-Hà Đông, Hà Nội đang triển khai nhiều dự án giao thông công cộng quy mô lớn khác. Tầm nhìn đến năm 2050, thành phố cần có 10 tuyến đường sắt đô thị, trong đó có 5 tuyến đi vào khu vực trung tâm và 5 tuyến kết nối đến các đô thị vệ tinh, vùng ven. Hiện nay, tuyến đường sắt Nhổn - ga Hà Nội đang triển khai xây dựng, có đoạn đường ngầm đi vào khu vực trung tâm thành phố. Hà Nội đang chuẩn bị đầu tư tuyến Nội Bài - Thượng Đình - Bưởi. Ngoài ra, tuyến đường sắt Ngọc Hồi - Yên Viên cũng đang hoàn thành thiết kế kỹ thuật, đưa vào danh mục đầu tư đến năm 2030.

Trong hệ thống giao thông công cộng của đô thị hiện đại, các tuyến đường sắt đóng vai trò là trung tâm, hạt nhân. Bên cạnh đó còn có mạng lưới xe buýt, xe buýt nhanh, tỏa đi khắp nơi, gom hành khách cho đường sắt. Tính kết nối, liên thông là yếu tố hàng đầu bảo đảm sự thuận tiện, thu hút người dân sử dụng giao thông công cộng. Với việc tuyến đường sắt đô thị trên cao đầu tiên ở Hà Nội đi vào hoạt động sẽ có thêm lựa chọn cho người dân, cũng là bước thử nghiệm để hình thành thói quen đi tàu điện, sử dụng phương tiện công cộng cho các nhu cầu hằng ngày. Đường sắt đô thị luôn có xu hướng mở rộng, từ một tuyến ban đầu sẽ không ngừng nối dài, vươn xa theo nhịp độ đô thị hóa. Về lâu dài, giao thông công cộng đóng vai trò ngày càng lớn trong việc giảm ùn tắc giao thông, rút ngắn thời gian đi lại, hạn chế ô nhiễm tiếng ồn, không khí, mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn cho người dân đô thị. Từ đó, hình ảnh về Thủ đô xanh, thành phố vì hòa bình ngày càng in đậm hơn với mỗi người dân Việt Nam cũng như bạn bè thế giới.

MẠNH HƯNG