Vừa cùng sân khấu rối nước thu nhỏ nặng khoảng 200kg của mình có chuyến biểu diễn kéo dài một tháng tại Oriente Festival-Lễ hội Phương Đông 2018, nghệ sĩ múa rối Phan Thanh Liêm vẫn chưa vơi niềm phấn khởi và tự hào. Đây là một festival có quy mô lớn, đi qua 3 thành phố châu Âu là Napoli và Brescia (Ý), Nice (Pháp). Lễ hội có sự hội tụ đa dạng các nền văn hóa đến từ châu Á như: Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, Indonesia, Malaysia, Việt Nam… Lần đầu mang rối Việt sang Lễ hội Phương Đông, Phan Thanh Liêm được đón nhận nồng nhiệt, khán giả ở đây vô cùng thích thú với các con rối và cách nghệ sĩ điều khiển nó.
    |
 |
|
Buổi biểu diễn tại thành phố Nice (Pháp) thu hút đông đảo khán giả. Ảnh: THẢO ANH |
Có được chuyến lưu diễn dài ngày tại châu Âu này, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm đã nhắc nhiều đến tên bà Giám đốc Angiela (Ý)-người tổ chức Lễ hội Phương Đông 2018. Anh cảm phục bà bởi festival được đầu tư và tổ chức rất công phu. Các chương trình, tiết mục nghệ thuật tham gia biểu diễn không phải dành cho các đoàn nghệ thuật lớn mà là các cá nhân, nhóm nghệ sĩ trình diễn loại hình nghệ thuật truyền thống độc đáo của quốc gia mà họ đang nỗ lực giữ gìn và phát huy. Và một điều may mắn nữa là sự hiện diện của hai sân khấu múa rối thu nhỏ tại nhà riêng của nghệ sĩ trong ngõ chợ Khâm Thiên, Hà Nội-15 năm qua đã trở thành điểm hẹn văn hóa đặc sắc với người dân Thủ đô cũng như đông đảo du khách phương xa. Đi qua những con ngõ nhỏ đặc trưng của Hà Nội, tách biệt với cảnh náo nhiệt mua-bán ở ngõ chợ, ngôi nhà 4 tầng của nghệ sĩ Phan Thanh Liêm ngày nào cũng rộn ràng âm thanh của chèo, quan họ… cùng tiếng khua nước đưa khán giả đến với không gian những tích trò rối nước mang đậm màu sắc làng quê. Trong sân khấu thu nhỏ của mình, hằng ngày Phan Thanh Liêm đều đặn đón khách du lịch nước ngoài tới xem biểu diễn, có ngày tới 2-3 suất diễn. Họ đến không chỉ xem rối, tương tác với rối mà còn được mang những con rối thu nhỏ về làm quà lưu niệm. Cơ sở 2 được nghệ sĩ Phan Thanh Liêm mở tại Thạch Bàn, Long Biên. Địa chỉ này đang dần trở thành điểm đến mới của du khách quốc tế, các em học sinh trên địa bàn thành phố. Anh quyết định lấy giá vé rẻ nhất có thể cho các trường để học sinh đến xem rối, trải nghiệm tô vẽ con rối và tìm hiểu về nghệ thuật truyền thống…
Hai sân khấu múa rối nước thu nhỏ của nghệ sĩ Phan Thanh Liêm cũng như tâm huyết, sự nỗ lực bảo tồn và phát triển loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo đã được truyền thông trong nước và quốc tế chú ý. Đó chính là ngọn nguồn để những nhà tổ chức sự kiện, festival trên thế giới tìm kiếm trên mạng và đặt những lời mời nghệ sĩ đi biểu diễn ở nước ngoài. Nhiều năm qua, với kinh nghiệm thường xuyên đưa rối nước đi biểu diễn ở nước ngoài, lại diễn trong không gian rộng của các festival, triển lãm… nên anh nghĩ phải tính toán làm sao tiết mục của mình níu được chân du khách dừng lại xem, vừa thể hiện màu sắc, truyền thống của Việt Nam. Vì thế, mỗi lần ra nước ngoài, anh luôn chuẩn bị sẵn các tích trò truyền thống, những câu chuyện ca ngợi vẻ hồn hậu, thuần phác về đời sống nông dân nơi làng quê Việt Nam như: Múa rồng, cày cấy, chăn trâu, bắt vịt, đánh cá, đua thuyền… Bên cạnh đó, anh cũng biểu diễn chương trình về văn hóa giao thông với các trò đua xe để tạo sự mới mẻ, hấp dẫn, phản ánh đời sống đương đại thông qua rối nước truyền thống.
Niềm vui nhân đôi với nghệ sĩ Phan Thanh Liêm trong chuyến lưu diễn chinh phục khán giả châu Âu vừa qua là sự kết hợp với một doanh nhân TP Hồ Chí Minh. Nghệ sĩ Thanh Liêm mang con rối và đạo cụ, còn vị doanh nhân kia đưa những bộ áo dài, nón lá và các món ẩm thực đặc trưng của Việt Nam như phở, bún chả… tới festival, đã tạo nên một góc Việt Nam đậm đà bản sắc văn hóa tại lễ hội. Trong một tháng tham dự Lễ hội Phương Đông tại 3 thành phố châu Âu, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm đã biểu diễn liên tục 28 buổi, mỗi buổi kéo dài khoảng 30 phút phục vụ khách tham quan.
Trở về Hà Nội sau chuyến lưu diễn, Phan Thanh Liêm cho biết, công chúng châu Âu, đặc biệt là Ý rất tò mò vì chưa biết nhiều đến nghệ thuật múa rối nước. Nhiều người đến lễ hội, nhìn thấy hồ nước còn sờ tay xuống thử vì “không hiểu để làm gì”. Nhưng sau khi được xem các tiết mục múa rối nước truyền thống Việt Nam, đông đảo công chúng nơi đây đều đón nhận nhiệt tình. Nhiều gia đình còn chờ nghệ sĩ diễn xong để chụp ảnh lưu niệm, có người còn đi theo để... tặng tiền và mong được xem anh diễn thêm. Chính vì thế, bà Giám đốc
Angiela đã tiếp tục mời nghệ sĩ Phan Thanh Liêm tham dự Festival nghệ thuật do bà tổ chức vào đầu tháng 11 tới tại Ý, sau đó sẽ biểu diễn tại Mỹ và Hàn Quốc.
VƯƠNG HÀ