Huệ "nấm Việt"

Huệ tìm tới Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Nấm (Viện Di truyền nông nghiệp)-một trong những cơ sở hàng đầu cả nước về trồng nấm để “tầm sư học đạo”. Học xong, Dương Thị Thu Huệ bắt tay vào trồng. Thấm thoắt Huệ đã gắn bó với nghề được 15 năm. Với niềm đam mê cây nấm, một loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, năm 2015, Huệ lên đường sang Nhật để tìm hiểu, đặt mua trang thiết bị sản xuất nấm công nghệ cao. Đến tháng 4-2016, nhà máy trồng nấm với trang thiết bị công nghệ cao từ Nhật Bản của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Kinoko Thanh Cao (Kinoko trong tiếng Nhật có nghĩa là nấm) do Dương Thị Thu Huệ làm Giám đốc chính thức được khởi công tại thôn Dốc Kính, xã Đốc Tín, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội. Tháng 4-2017, nhà máy khánh thành, chính thức đưa vào hoạt động với dây chuyền sản xuất nấm kim châm. 

Nhà máy sử dụng công nghệ, quy trình sản xuất đóng gói 100% của Nhật, tổng diện tích 3ha, diện tích nuôi trồng nấm 3.000m², công suất sản xuất giai đoạn 1 là 1,5 tấn nấm kim châm/ngày, đến cuối năm 2017, giai đoạn 2 đạt 3 tấn nấm kim châm/ngày, vốn đầu tư khoảng 3 triệu USD. Thu Huệ giải thích: Riêng lượng sản phẩm nấm kim châm chỉ sản xuất theo các đơn hàng để tránh ế thừa. Các nhà phân phối muốn nâng khối lượng thì phải thông báo, lập kế hoạch, khi đó nhà máy mới nâng công suất sản xuất lên. Để tăng sản lượng thì phải 42 ngày (chu trình sản xuất nấm từ lúc bắt đầu cho đến khi thu hoạch). Sản phẩm nấm kim châm của nhà máy được Công ty TNHH Thực phẩm Lý tưởng Việt Nam độc quyền phân phối qua kênh siêu thị, cửa hàng tiện ích toàn miền Bắc. Sản phẩm nấm kim châm tiêu thụ trong nước trước đây được nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc, Hàn Quốc.

Thu Huệ giới thiệu về nấm kim châm. 

Hành trình để có được sản phẩm nấm kim châm do người Việt sản xuất lần đầu tiên cung cấp ra thị trường của Huệ cũng nhiều trở ngại, gian nan. Suốt hơn một năm trời với hơn 20 lần sang Nhật tìm hiểu, đàm phán với đối tác để mua máy móc thiết bị. Không chỉ có vậy, đội ngũ lao động kỹ thuật được Huệ đưa sang Nhật tập huấn, thế nhưng để trồng, sản xuất được nấm kim châm lại không hề đơn giản. Thất bại ngay những mẻ đầu tiên, Thu Huệ càng quyết tâm vượt qua. Chị tiến hành kiểm tra, rà soát lại quy trình sản xuất. Những loại nguyên liệu đầu vào được đưa sang Nhật phân tích đã phát hiện căn nguyên chính ở phần nguyên liệu. Phần bột được nghiền từ vỏ sò, vỏ ốc biển còn tồn dư hàm lượng muối, tỷ lệ đạm trong cám gạo thấp khiến nấm không thể phát triển. Mẻ nấm kim châm đầu tiên thành công khiến Huệ lẫn công nhân nhà máy mừng như muốn khóc. Chị hiểu ra một điều quan trọng đối với trồng sản xuất công nghệ cao thì nguyên liệu đầu vào không thể xem thường.

Quy trình sản xuất nấm kim châm của nhà máy: Chai nhựa (nhập khẩu từ Nhật, sử dụng được 20 năm mới phải thay chai mới, góp phần bảo vệ môi trường) trước khi cấy nấm được hấp tiệt trùng cao áp bằng hơi nước, sau đó nguyên liệu được đóng chai rồi đưa vào phòng cấy giống dung dịch (phòng vô trùng). Quy trình cấy được thực hiện trong vòng 1 tiếng trên dây chuyền do máy móc đảm nhận, sau đó các chai đã cấy giống dung dịch được chuyển sang phòng lạnh để ươm ở nhiệt độ phù hợp. Tất cả các chai nấm đều được ghi ngày tháng sản xuất, thu hoạch, đánh số lô, người trực tiếp sản xuất để truy xuất nguồn gốc. Sau 18 ngày, nấm trong chai chuyển thành màu trắng (cây nấm bắt đầu phát triển) thì được “chuyển nhà” sang phòng khác có nhiệt độ (dưới 10 độ C), độ ẩm (khoảng 95-98%), ánh sáng cùng với không khí sạch được đưa vào phòng giúp cây nấm phát triển. Sau 42 ngày, chai nấm sẽ được đưa ra dây chuyền để thu hoạch, cân, đóng gói. Mỗi chai cho 300 gam nấm thành phẩm. Sau khi đóng gói, nấm sẽ được đưa vào phòng bảo quản với nhiệt độ 5 độ C để bảo quản trước khi đưa đi phân phối tại các siêu thị. Nấm được vận chuyển tới siêu thị, cửa hàng tiện ích bằng các xe chuyên dùng.

Dương Thị Thu Huệ có ước mơ cháy bỏng với cây nấm. Chị tâm sự: “Cả cuộc đời tôi sẽ gắn bó với cây nấm, mang sản phẩm nấm sạch, giàu dinh dưỡng cho người tiêu dùng Việt Nam”.

Bài và ảnh: NGUYỄN KIỂM