Hoạt động có tỷ lệ các em đã từng tham gia và từng vi phạm nhiều lần nhất là vi phạm luật giao thông. Có tới 21,7% người vị thành niên được hỏi nói rằng đã từng vi phạm luật giao thông, trong đó 5,4% người vị thành niên vi phạm nhiều lần, 16,3% vi phạm một lần.
Hoạt động có tỷ lệ người vị thành niên tham gia nhiều thứ hai là các hình thức đánh bạc. Có tới 21,2% người vị thành niên nói rằng, họ từng tham gia đánh bạc, trong đó 4,4% nói rằng đã đánh bạc ở mức nhiều lần.
Hoạt động có tỷ lệ tham gia cao thứ ba là xem và đọc văn hóa phẩm đồi trụy. Có khoảng 9,9% nói rằng mình đã xem và đọc, trong đó 3,5% trẻ vị thành niên nói rằng đã tham gia nhiều lần và 6,4% đã tham gia một lần. Ngoài ra, các hành động như cãi lại thầy cô giáo, đánh nhau trong trường học, uống rượu bia, hút thuốc lá… có tỷ lệ các em đã tham gia ở mức độ một lần là trên 10%. Cụ thể là:
Tỷ lệ trẻ vị thành niên được hỏi đã sử dụng chất ma túy là 3,7%, trong đó nhiều lần là 1,2%, một lần là 2,5%. Thực ra, nếu coi sử dụng ma túy là một thứ tệ nạn xã hội thì tỷ lệ nói trên là rất đáng lo ngại.
    |
 |
|
Phong trào thanh niên tình nguyện, một nét đẹp văn hóa |
Tỷ lệ người vị thành niên nói đã tham gia đua xe hoặc cổ vũ đua xe một lần cũng khá cao, 6,3%, trong đó 2,3% nhiều lần và một lần là 4,0%.
Trong bối cảnh bạo lực học đường thời gian gần đây tăng lên đáng kể, chúng ta lại thấy, có tới 16,3% số trẻ vị thành niên nói rằng mình đã tham gia đánh nhau trong trường, trong đó đánh nhau một lần là 13,5%, đánh nhau nhiều lần là 2,8%.
Số người vị thành niên nói rằng mình đã có quan hệ tình dục là 5,3%, trong đó quan hệ tình dục nhiều lần 2,7%, một lần là 2,6%. Tỷ lệ vị thành niên cãi lại thầy cô giáo cũng khá cao, tới 16,8%, trong đó cãi thầy cô nhiều lần là 2,7%, một lần là 14,1%
Tỷ lệ người vị thành niên nói rằng họ đã phản ứng lại với chính quyền và công an cũng chiếm tới 6,8%; uống rượu, bia là 13,7%, trong đó uống thường xuyên là 3,6%.
Phân tích tương quan giữa độ tuổi với các hoạt động có liên quan đến các tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật, kết quả số liệu so sánh cũng cho thấy có sự chênh lệch về tỷ lệ giữa các nhóm tuổi với mức độ tham gia các hoạt động này. Ở mức độ tham gia một lần và nhiều lần tập trung chủ yếu là các em ở độ tuổi 15-17. Các hoạt động có tỷ lệ các em ở độ tuổi này tham gia nhiều nhất là: Đánh bạc, cãi lại thầy cô giáo, vi phạm luật giao thông, trộm cắp tài sản. Trong khi tỷ lệ các em ở độ tuổi 18 chủ yếu tham gia vào các hoạt động như xem văn hóa phẩm đồi trụy, đua xe, uống rượu bia. Hầu như ở độ tuổi 13, 14 chưa bao giờ tham gia vào các hoạt động này, có một tỷ lệ nhỏ các em vi phạm luật giao thông hoặc đánh nhau với bạn.
Nhằm bảo vệ bản thân, người vị thành niên đã có rất nhiều phương án xử lý khác nhau. Tuy nhiên điều đáng chú ý là tỷ lệ các em nói rằng sẽ chấp nhận cho xong chuyện, đỡ phiền phức chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ là 3%. Có tới 70,6% các em mong muốn và tỏ quyết tâm làm mọi cách để minh oan cho mình. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là có tới 5,2% nói rằng các em sẽ chống lại đến cùng, kể cả việc phải dùng đến bạo lực; có 1,1% nói rằng sẽ tìm cách trả thù người gây oan ức cho mình. Tuy tỷ lệ này là nhỏ nhưng cũng là một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến việc các em có những hành vi sai trái, vi phạm pháp luật. Chính vì vậy, việc xử lý đúng người, đúng tội để các em tránh được oan ức là hết sức cần thiết đối với những người lớn, các cấp chính quyền.
Hiện nay, bạo lực học đường đang trở thành mối lo ngại của ngành giáo dục, cha mẹ học sinh và toàn xã hội. Nó tác động trực tiếp đến tinh thần, thái độ học tập và đạo đức của học sinh. Phân tích về cảm nhận của các em khi đã chứng kiến tận mắt cảnh đánh nhau, bạo lực, kết quả khảo sát cho thấy: Mặc dù có khoảng 60,4% các em cảm thấy ghê sợ, căm ghét bạo lực, quyết tâm ngăn chặn bạo lực và 39,2% cảm thấy cần tránh xa bạo lực, không để xảy đến với mình, thì cũng có tới 11,5% sẵn sàng rèn luyện để đáp trả bạo lực. Tỷ lệ các em vị thành niên muốn dùng bạo lực để chống lại bạo lực khá cao như trên, khiến chúng ta không khỏi lo ngại.
Khi được hỏi nếu bị người khác gây gổ, bắt nạt, các em sẽ làm gì? Kết quả khảo sát cho thấy: 59,3% dùng việc giải thích để cùng hiểu và thông cảm với nhau; 24,3% tránh xa dù bất kể đúng sai; 8,8% đánh lại đến cùng dù mình có thể yếu hơn; 7,7% lượng sức mình để đánh lại.
Phân tích những nguy cơ có thể dẫn tới các hành vi sai lệch đạo đức của người vị thành niên, chúng ta càng thấy rõ hơn rằng cần phải quan tâm tới các em từ những điều tưởng như đơn giản nhất trong cuộc sống, lao động, học tập, sinh hoạt hằng ngày. Ngăn chặn các nguy cơ này chính là việc làm quan trọng hơn việc phải xử lý người vị thành niên khi họ đã bước vào con đường vi phạm đạo đức và pháp luật.
|
|
 |
|
Bàng: Các hành động sai lệch mà người vị thành niên nói rằng đã tham gia (tính theo tỷ lệ %) |
GS ĐẶNG CẢNH KHANH