Trong nhiệm kỳ hai của mình, Tổng thống D.Trump dường như đang cố gắng bước qua lời nguyền đối địch với Nga của quá khứ vì hơn ai hết, ông hiểu rằng chỉ có thể cùng tồn tại một cách ổn thỏa với nước Nga thì may ra ông mới thực hiện được lời tuyên thệ của mình: “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại”. Là một doanh nhân siêu thành đạt nhờ những cái nhìn luôn thực tế, nằm ngoài mọi sự giáo điều, ông D.Trump đang tìm mọi cách để ít nhất thì Moscow cũng phải thôi là kẻ thù một mất một còn đối với Washington.

Cuộc trò chuyện giữa nguyên thủ quốc gia Mỹ và Nga ngày 18-3 đã diễn ra trong hai tiếng rưỡi đồng hồ. Trước đó, ngày 12-2 cũng đã có một cuộc trao đổi qua điện thoại trong gần nửa giờ giữa Tổng thống D.Trump với Tổng thống V.Putin, trong đó có thảo luận về tình hình ở Ukraine và hai bên đã đồng ý sẽ tiếp tục liên hệ với nhau, kể cả trong một cuộc gặp trực tiếp.

leftcenterrightdel

 Tổng thống Nga Vladimir Putin nói chuyện qua điện thoại . Ảnh: Sputnik

Đã xuất hiện không chỉ một dấu hiệu cho thấy dường như ở Washington thực sự muốn bắt đầu quá trình bình thường hóa quan hệ với Moscow. Sau cuộc điện đàm với Tổng thống V.Putin ngày 18-3, Tổng thống D.Trump với khẩu khí quen thuộc của mình đã trầm trồ rằng: “Cuộc nói chuyện với ông Putin đã diễn ra tuyệt vời, chúng tôi đã thảo luận nhiều chủ đề, kể cả việc thiết lập lại hòa bình”.

Cũng theo ông D.Trump, Tổng thống Nga không yêu cầu Tổng thống Mỹ ngừng viện trợ cho Kiev và nói chung, vấn đề này không hề được đặt ra. Ông D.Trump cũng tuyên bố rằng các quân nhân Mỹ không tham gia vào cuộc xung đột ở Ukraine vì khác đi, nó có thể sẽ trở thành một cuộc chiến tranh thế giới mới. Tổng thống Mỹ cho biết, Moscow và Washington có thể gây dựng lại các mối quan hệ kinh tế sau khi chấm dứt xung đột ở Ukraine. Nước Nga có những tài nguyên mà nước Mỹ cần, trong đó có các loại đất kim loại hiếm. Tổng thống Mỹ cũng cho biết thêm rằng, Washington không chỉ muốn bình thường hóa quan hệ với Moscow mà với cả Bắc Kinh nữa.

Thực sự giữa hai nguyên thủ quốc gia hai siêu cường vào loại hàng đầu thế giới đã đạt được một số thỏa thuận mới để sau đó, cả hai đều có thể nói tới những bước tiến trong quan hệ giữa hai nước và trong việc tìm kiếm những giải pháp cho vấn đề Ukraine. Tổng thống V.Putin đã đồng ý sẽ hành động theo hướng giảm bớt chiến sự, cụ thể là ông ngay lập tức đã ra lệnh ngừng tấn công vào hạ tầng năng lượng của Ukraine trong 30 ngày. Ông cũng đồng ý việc trao đổi tù binh với Kiev. Bên cạnh đó, Tổng thống V.Putin đã đưa ra những điều kiện để thiết lập “chế độ im lặng” ở Ukraine, trong đó có việc ngừng cung cấp vũ khí và thông tin tình báo cho Kiev.

Hai tổng thống cũng đồng ý với việc sẽ tiến hành “những cuộc thảo luận kỹ thuật” về ngừng bắn trên biển. Tuy nhiên, dù thái độ tỏ ra mềm mỏng nhưng nguyên thủ quốc gia Nga rất cương quyết và nhất quán trong việc bảo vệ những mục tiêu mà Moscow đã đặt ra cho chiến dịch quân sự đặc biệt của mình ở Ukraine. Ông V.Putin vẫn không chấp nhận những sự thỏa hiệp bất lợi cho Nga và đã bày tỏ sự lo lắng của mình với việc có thể ngừng bắn trong 30 ngày như kế hoạch được thông qua giữa Ukraine với Mỹ trong các cuộc thương thảo ở Saudi Arabia.

Theo nhận định của nhiều nhà quan sát, Tổng thống D.Trump đã không “át vía” được người đồng cấp Nga để đạt được sự đồng tình với một lệnh ngừng bắn toàn diện trong 30 ngày trên chiến trường Ukraine. Có lẽ vì thế nên những đối thủ của Tổng thống D.Trump có thể diễn giải kết quả cuộc nói chuyện điện thoại giữa hai nguyên thủ quốc gia như một sự thất bại rõ ràng của ông chủ Nhà Trắng.

Cũng cần phải thấy rằng, như thông lệ nghìn năm, diễn biến của mọi hoạt động ngoại giao luôn đi theo quy luật muôn đời: Bên nào có nhiều ưu thế hơn trong thực tế thì bên ấy dễ chèo lái các thỏa thuận hơn. Trong vấn đề Ukraine, ở thời điểm hiện nay, Moscow đang trên thế thượng phong. 

Theo Báo Le Figaro (Pháp) nhận xét, nếu muốn có một sự ngừng bắn sớm thì Ukraine sẽ phải chấp nhận nhiều bước lùi hơn nữa. Cho tới nay, có vẻ như Kiev vẫn chưa có gì chứng tỏ là họ muốn bày tỏ thái độ theo hướng này. Các hoạt động quân sự nhằm tấn công nhau giữa Ukraine với Nga hiện vẫn tiếp diễn khá khốc liệt. Đây rõ ràng không thể là việc làm dễ dàng hơn quá trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước láng giềng Slav mà cả giữa Nga với Mỹ. Gương vỡ, rất khó làm lành!

HỒNG THANH QUANG