Trong bài phát biểu đầu tiên trên cương vị nguyên thủ quốc gia, Tổng thống Biden nhấn mạnh rằng, dân chủ đã chiến thắng, đã đến thời của lịch sử, hy vọng và canh tân. Theo ông, nước Mỹ sẽ có nguy cơ bị nhấn chìm vào hỗn loạn nếu không vượt qua sự chia rẽ trong xã hội. Tổng thống Joe Biden cho rằng, những nguyên nhân dẫn tới chia rẽ rất mạnh nhưng không mới, cần phải cố gắng hướng tới công bằng và thống nhất. Ông Biden cũng kêu gọi những công dân Mỹ, trong cuộc bầu cử vừa qua đã không ủng hộ ông, hãy cho ông một cơ hội mới để ông có thể chứng minh rằng ông thực sự là một vị tổng thống của tất cả công dân Mỹ, làm việc vì quyền lợi của mọi công dân Mỹ. Theo lời ông Joe Biden, nước Mỹ đã vượt qua một cách xứng đáng những thử thách cam go vừa qua, đã trở nên mạnh mẽ hơn trước và có thể khôi phục lại những liên minh quốc tế của mình. Washington, theo lời ông Biden, sẽ khởi động lại những mối liên kết với thế giới còn lại để vượt qua những thách thức hiện hữu...

Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh Reuters

Người tiền nhiệm Donald Trump đã không tham dự buổi lễ nhậm chức của tổng thống mới. Vị Tổng thống Mỹ thứ 45 vẫn không công nhận mình thất bại và vẫn giữ nguyên ý kiến rằng ông đã bị “đánh cắp” mất chiến thắng trong bầu cử. Lần cuối cùng trong lịch sử nước Mỹ, tổng thống hết nhiệm kỳ không tham dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm là vào năm 1869! Tuy nhiên, ông Donald Trump vẫn tuân theo truyền thống và để lại cho người kế nhiệm một lá thư trong phòng Bầu dục ở Nhà Trắng. Trên mạng xã hội có thông tin rằng, trong lá thư đó, ông Donald Trump đã viết: “Joe, anh biết rằng tôi mới là người chiến thắng”. Cũng phải nói rằng, cho tới bây giờ, đại diện chính quyền Mỹ vẫn chưa xác nhận thông tin này... Cá nhân tân Tổng thống nói rằng, vì đó là lá thư riêng tư nên ông không tiết lộ nội dung của nó.

Khi từ biệt những người ủng hộ mình tại căn cứ không quân Andrews ngày 20-1, ông Donald Trump đã chúc chính quyền mới thành công.

Có mặt trong lễ nhậm chức của Tổng thống thứ 46 có cựu Phó tổng thống của chính quyền cũ là ông Mike Pence và 3 cựu Tổng thống: Barack Obama, Bill Clinton và George Bush. Cựu Tổng thống Jimmy Carter, 96 tuổi, vì lý do sức khỏe đã không tới dự.

Tân Tổng thống Mỹ ngay sau khi nhậm chức đã thay đổi trang trí trong phòng Bầu dục của Nhà Trắng theo ý thích của mình. Ông Biden đã cho treo lên tường bức chân dung của nhà chính trị gia kiêm nhà khoa học Benjamin Franklin, một trong những trưởng lão khai sinh ra nước Mỹ, thay vào chỗ chân dung của vị Tổng thống Mỹ thứ 7 Andrew Jackson. Ông Jackson là ứng cử viên đầu tiên của Đảng Dân chủ được bầu làm Tổng thống Mỹ và từng có hai nhiệm kỳ trong Nhà Trắng  từ năm 1829 tới 1837. Ông cũng được coi là một trong những sáng lập viên Đảng Dân chủ. Tuy nhiên, chính ông đã ký đạo luật mà rốt cuộc dẫn tới việc di dân ép buộc và thanh lọc sắc tộc đối với người Mỹ bản địa. Năm 2017, dưới bức chân dung này, ông Donald Trump đã chúc mừng các cựu chiến binh thuộc bộ tộc da đỏ Navajo, làm nảy sinh nhiều lời phê phán mạnh mẽ...

Tân Tổng thống Mỹ cũng cho bày trên mặt tủ con sau bàn làm việc tượng Cesar Chavez, người chiến sĩ nổi tiếng đấu tranh vì nhân quyền, vì quyền lợi của những người lao động và những người nhập cư. Việc này đã diễn ra ngay trong ngày ông Biden đưa ra đạo luật nhập cư cho phép những người lao động nông nghiệp bất hợp pháp có thể nhận được thẻ xanh.

Ông Biden cũng cho treo lại bức tranh “Phố trong mưa” của họa sĩ Mỹ Frederick Childe Hassam trong phòng Bầu dục. Bức tranh này từng có mặt ở đây dưới thời hai cựu Tổng thống Barack Obama và Bill Clinton nhưng vì lý do nào đấy lại không làm vừa mắt ông Donald Trump... Trên bếp sưởi, tân Tổng thống Mỹ cho đặt tượng của thủ lĩnh phong trào đấu tranh vì quyền lợi người da đen, mục sư Martin Luther King và chính trị gia Robert Kennedy, người đã đấu tranh cho quyền bình đẳng của người Mỹ gốc Phi...

Ông Biden được cho rằng đã phải thừa hưởng một di sản chính trị rất không đơn giản từ người tiền nhiệm. Chính vì thế nên không chỉ thực hiện những thay đổi về hình thức, ngay trong ngày đầu tiên làm chủ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ thứ 46 đã ký một số văn bản xóa bỏ nhiều quyết định của người tiền nhiệm. Hơn ai hết, ông nhận thức được rằng, nền kinh tế Mỹ hiện đang ngày một lâm sâu hơn vào khủng hoảng do đại dịch Covid-19. Không ngẫu nhiên mà ngay trong bài phát biểu nhậm chức, ông đã ra lời kêu gọi hành động một cách dũng cảm và kiên quyết. Và tân Tổng thống đã ký ngay hai sắc lệnh nhằm làm giảm bớt những hệ lụy của dịch bệnh đối với các công dân Mỹ.

Sắc lệnh thứ nhất liên quan tới những gia đình bị ảnh hưởng tiêu cực vì khủng hoảng, sắc lệnh thứ hai liên quan tới mức lương tối thiểu của các công chức liên bang và những người làm công nhật (15USD/giờ) và kỳ nghỉ bất thường được hưởng lương...

Với Tổng thống Biden, nước Mỹ đã trở lại với Tổ chức Y tế thế giới... Tân Tổng thống Mỹ cũng dự định sẽ thắt chặt mối quan hệ với các đồng minh truyền thống ở phương Tây. Ông cũng sẽ đưa ra nhiều thay đổi trong chính sách nhập cư. Nhưng ông Biden lại vẫn tiếp tục thực hiện chính sách cấm vận của chính quyền cũ đối với nước Nga.

HỒNG THANH QUANG