Văn là cuộc sống!
Năm 2008, sau khi tốt nghiệp ngành Sư phạm Ngữ văn Trường Đại học Tây Bắc, chàng sinh viên Đặng Ngọc Khương quyết định ở lại Sơn La công tác và phụ trách giảng dạy môn Tiếng Việt thực hành tại Trường Cao đẳng Nông lâm Sơn La.
Học trò của anh đa phần là người dân tộc thiểu số. Chứng kiến sự khắc nghiệt của cuộc sống vùng núi, thầy giáo trẻ không tránh khỏi có những lúc thấy hoang mang. Nhưng rồi chính sự chất phác, mộc mạc của học trò khiến anh có tình cảm đặc biệt với vùng đất này. Anh kể, có học sinh phải vượt đường xa cả trăm cây số để đi học. Có em vì gia đình nghèo, neo người làm nương, làm rẫy nên phải nghỉ học giữa chừng; thầy trò bặt tin, để lại trong lòng anh nỗi day dứt khôn nguôi.
Năm 2011, thầy Khương được cử về Hà Nội theo học lớp Cử nhân lý luận chính trị tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, sau đó tiếp tục hoàn thành chương trình thạc sĩ và tiến sĩ chuyên ngành Lý luận văn học tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Sau thời gian dài học tập nâng cao trình độ, anh được chuyển công tác về Hà Nội để giảng dạy môn Ngữ Văn tại Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ.
Sau gần 20 năm đứng lớp, thầy giáo Đặng Ngọc Khương vẫn luôn trăn trở với nghề, mong muốn đưa văn chương đến gần hơn với đời sống, để học trò không chỉ yêu thích, hứng thú với mỗi giờ học mà còn biết sống yêu thương và có trách nhiệm hơn. Anh quan niệm: Văn học không chỉ giúp con người hiểu biết về thế giới xung quanh mà còn giúp mỗi người khám phá, suy ngẫm về chính mình; những tác phẩm chân chính sẽ khơi dậy tình yêu cái đẹp, hướng đến điều thiện và lòng tử tế. Văn chương cũng chính là cuộc đời!
Từ khi chuyển về Hà Nội công tác, cùng với giảng dạy, thầy giáo Đặng Ngọc Khương bắt đầu ấp ủ mong muốn làm điều gì đó để sẻ chia với học trò vùng cao nơi anh từng gắn bó. Năm 2012, anh thành lập nhóm thiện nguyện “Lửa ấm Hà Nội” với các thành viên là bạn bè, đồng nghiệp, phụ huynh và học sinh thân thiết. Gần 10 năm hoạt động (từ 2012 đến 2020), nhóm đã thực hiện 13 chuyến đi từ thiện tới các tỉnh miền núi phía Bắc, mang theo những món quà thiết thực và tình cảm yêu thương gửi đến học trò vùng cao. Kinh phí hoạt động đều từ nguồn xã hội hóa do thầy Khương đứng ra vận động.
Do công việc ngày càng bận rộn và mong muốn tạo điều kiện để học trò của mình được trực tiếp tham gia các hoạt động thiện nguyện, năm 2020, thầy Khương tạm dừng những chuyến đi xa để tìm một hướng bền vững và linh hoạt hơn. Năm 2022, anh cùng đồng nghiệp thành lập Quỹ “Cháo thứ bảy”, hỗ trợ trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo đang điều trị tại Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương và Bệnh viện Nhi Trung ương. Hơn 400 triệu đồng do anh cùng bạn bè, đồng nghiệp, phụ huynh và học sinh đóng góp được gửi tiết kiệm, trích lãi hằng tháng để duy trì các suất ăn và hoạt động vui chơi cho các bệnh nhi.
    |
 |
Thầy Đặng Ngọc Khương luôn dành sự quan tâm đặc biệt tới học trò vùng cao.
|
Từ nguồn Quỹ “Cháo thứ bảy”, thầy Đặng Ngọc Khương tiếp tục mở rộng thêm hai chương trình thiện nguyện hướng đến cộng đồng: “Thư viện nhỏ-Tủ sách yêu thương” và “Tết cho em”. Dự án “Thư viện nhỏ-Tủ sách yêu thương” hướng tới học sinh nghèo các tỉnh miền núi phía Bắc với mục tiêu trong 10 năm, từ năm 2022, xây dựng 10 thư viện, mỗi thư viện trị giá khoảng 50 triệu đồng. Đến hết năm 2024, anh và đồng nghiệp đã hoàn thành 3 thư viện tại Hà Giang, Sơn La và Điện Biên. Bên cạnh đó, Chương trình “Tết cho em” được tổ chức hằng năm tại Phòng chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, Cơ sở Cai nghiện ma túy số 2 (xã Yên Bài, TP Hà Nội), mang đến nhiều phần quà động viên cùng các hoạt động ý nghĩa để chia sẻ yêu thương với những trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
Trong tất cả những việc làm ấy, điều khiến thầy giáo Đặng Ngọc Khương tâm niệm nhất là yếu tố giáo dục từ thực tế trải nghiệm. Anh luôn đưa học trò đi cùng, để các em được tận mắt chứng kiến và hiểu rằng những gì học trong văn chương không dừng lại ở trang sách mà còn là tình người, sự sẻ chia, lòng trắc ẩn với cộng đồng, những người xung quanh mình. Với anh, làm thiện nguyện không chỉ là giúp người khác mà còn là cách dạy học trò biết sống tử tế hơn như chính tinh thần mà văn học vẫn nhắn nhủ.
“Bố Khương béo” trường chuyên ngữ
Nhân dịp sinh nhật tuổi 43, thầy giáo Đặng Ngọc Khương nhận được lá thư đặc biệt từ học trò lớp anh chủ nhiệm. Trong thư, các em gửi lời chúc chân thành, mong thầy luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và tiếp tục lan tỏa tình yêu nghề, truyền cảm hứng học tập đến bao thế hệ; đồng thời, các em cũng bày tỏ lòng biết ơn với sự tận tụy, bao dung và kiên nhẫn của thầy.
Gần 20 năm đứng lớp, thầy Khương nhận được không ít lá thư như vậy từ các thế hệ học trò, lần nào anh cũng cảm thấy ấm áp như được tiếp thêm động lực. Anh bảo, đó là niềm vui giản dị, là phần thưởng quý giá của nghề dạy học. Cũng trong gần 20 năm ấy, ngoài những giờ đứng lớp, thầy Khương còn miệt mài với công việc giảng dạy trực tuyến. Hàng chục nghìn học trò từ khắp mọi miền từng nghe thầy giảng, từng theo những tiết học của thầy qua màn hình nhỏ. Nhiều học trò thầy không nhớ mặt, chẳng kịp nhớ tên, nhưng mỗi bài giảng đều được thầy gửi gắm tình yêu với văn học và niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Chính điều đó khiến bài giảng của thầy trở nên gần gũi, chạm đến trái tim học trò. Thế nên mỗi khi gặp thầy ngoài đời, những học trò qua màn hình nhỏ ấy đều nhận ra ngay gương mặt và giọng nói quen thuộc, vội vàng chạy tới tay bắt mặt mừng, vui như gặp lại một người đã thân quen từ lâu.
Với những học trò may mắn được thầy Khương giảng dạy trực tiếp, các em lại cảm nhận ở thầy sự thân thiện, ấm áp như một người cha và gọi thầy bằng cái tên thân thương: “Bố Khương béo”. Anh gọi đó là cái “lộc” của nghề dạy học, bởi mỗi một học trò còn nhớ tới và dành sự trân trọng cho thầy, tức là anh đã để lại ít nhiều những điều tốt đẹp ở trong tâm trí các em.
Những năm gần đây, thầy Đặng Ngọc Khương đã sáng lập Hệ thống giáo dục HSA Education-đơn vị tiên phong trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp các giải pháp cho kỳ thi đánh giá năng lực và đánh giá tư duy tại Việt Nam. Cùng các cộng sự, anh triển khai nhiều chương trình hỗ trợ học tập và định hướng nghề nghiệp cho học sinh, đồng hành với hàng nghìn học sinh trên cả nước.
Thầy giáo Khương đã trực tiếp đến hàng trăm trường THPT để tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ thầy cô giáo và học trò trong công tác tuyển sinh đại học, đồng thời tổ chức các chương trình định hướng cho tân sinh viên, giúp các em chuẩn bị hành trang tri thức và tâm thế vững vàng khi bước vào giảng đường. Anh tâm sự: “Hạnh phúc lớn nhất của nghề dạy học là được trao đặc quyền chia sẻ những điều tích cực và tốt đẹp đến học trò. Không phải nghề nào cũng có cơ hội đứng lớp để nói về những giá trị ấy và cũng không phải ai đứng lớp cũng có thể chạm được đến trái tim học trò, khiến các em thay đổi theo hướng tích cực”. Với anh, người thầy giáo dạy Ngữ Văn càng có điều kiện để làm điều đó rõ nét hơn. Giữa những mặt trái, những điều chưa đẹp của cuộc sống, người thầy chỉ mong có thể gieo vào tâm hồn học trò những gì trong sáng, đẹp đẽ và lương thiện nhất.
PHẠM XUÂN THỨ