Trận mưa lớn kèm theo lũ quét lịch sử vừa qua đã gây ra 6 điểm sạt lở lớn, ảnh hưởng đến 610 ngôi mộ tại nghĩa trang. Trong số đó, có mộ bị vùi lấp, có mộ bị cuốn trôi chưa xác định được dấu tích. Uớc tính ban đầu, hơn 15.700m3 đất đá bị sạt lở, phủ lấp diện tích khoảng 22.243m2.

Sự cố do thiên tai gây ra đã để lại nỗi đau đớn, xót xa đối với thân nhân của những người quá cố. Gần một tuần nay, phần mộ của gia tộc Đặng Văn bị vùi sâu trong bùn đất, nhờ bộ đội tích cực dọn dẹp đất đá, cây đổ nên những ngôi mộ đã dần dần phát lộ. Ông Đặng Văn Đức ở phường Hòa An, quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng (người đại diện gia tộc) bùi ngùi chia sẻ: “Gia đình tôi có nhiều người thân yên nghỉ tại nghĩa trang này. Sau lũ quét, hàng trăm ngôi mộ bị đất đá vùi lấp, cuốn trôi. Trước cảnh tượng như vậy, ai cũng xót xa, nhưng không biết sẽ phải bắt đầu từ đâu, vì khối lượng đất đá sạt lở quá lớn. Nếu không có bộ đội lên đây hỗ trợ thì sức dân không làm nổi".

leftcenterrightdel
Cụ Nguyễn Thị Cúc (84 tuổi, ở phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng) đau đớn khi phần mộ hai con trai bị đất đá vùi lấp. Ảnh: LÊ TÂY 

Thẫn thờ đứng nhìn hố sâu vừa xuất lộ hai nóc nấm mồ, cụ Nguyễn Thị Cúc (84 tuổi, ở phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng) quặn lòng kể, đất đá chôn vùi, gây xáo trộn mộ phần hai con trai của cụ, trong đó người con thứ hai vừa mất chưa được một năm. Cụ xúc động nói: “Từ hôm nghe tin đất đá sạt lở vùi lấp mộ hai con trai, ruột gan tôi đau xót lắm. Con cháu bỏ việc lên đây đào bới, kiếm tìm mộ cha, chú nhưng không thể vì đất đá sạt lở quá lớn. May có các chú bộ đội về đây giúp sức, nếu không thì gia đình cũng đành bó tay. Mưa gió như vậy mà các chú bộ đội vẫn rất nhiệt tình, gắng sức giúp dân”.

Thấu hiểu nỗi đau của người dân, Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến, Phó tư lệnh Quân khu 5 là người có mặt từ rất sớm để nắm tình hình, động viên bộ đội. Anh cho biết, sau khi lãnh đạo TP Đà Nẵng yêu cầu, Quân khu đã điều động 600 cán bộ, chiến sĩ thuộc Sư đoàn 315 khẩn trương cơ động từ Quảng Nam ra Đà Nẵng, phối hợp với 300 cán bộ, chiến sĩ thuộc Bộ CHQS TP Đà Nẵng tích cực thu dọn đất đá, hỗ trợ người dân tìm kiếm, sửa chữa các phần mộ.

Để có được những việc làm nhân văn ấy, bộ đội phải dầm mưa dãi nắng, cơm nắm, lương khô ngay thực địa. Cùng cuốc, xẻng, tăng, võng, gạo, muối, hương, hoa..., họ tranh thủ thời gian tìm kiếm những ngôi mộ bị vùi lấp. Các lực lượng phải chia làm nhiều ca, có bộ phận thì tìm kiếm kỹ lưỡng trong từng hốc đá, mò mẫm từng viên gạch, vũng nước. Bộ phận khác thì chung sức khiêng từng hòn đá tảng về khu tập kết...

leftcenterrightdel
Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 315 dầm mưa dãi nắng khắc phục sự cố sạt lở tại Nghĩa trang Hòa Sơn. Ảnh: LÊ TÂY 

Suốt cả tuần bám hiện trường chỉ huy các lực lượng giúp dân, Đại tá Nguyễn Dương Kiên, Sư đoàn trưởng Sư đoàn 315 tâm sự với chúng tôi: “Phần mộ của ông bà, tổ tiên có ý nghĩa rất lớn trong đời sống tâm linh, tình cảm, suy nghĩ của người dân. Thế nên chỉ huy đơn vị luân phiên nhau động viên cán bộ, chiến sĩ khắc phục khó khăn, gắng sức làm thật tốt, bảo đảm an toàn và đẩy nhanh tiến độ, làm từng bước, theo thứ tự từ trong ra ngoài”.

Theo anh Kiên, sau khi nhận mệnh lệnh từ Tư lệnh Quân khu, Sư đoàn chỉ thị các đơn vị tạm dừng công việc tại thao trường, tập trung lực lượng khắc phục sạt lở tại nghĩa trang. Các khu vực sạt lở có nhiều mộ phần nằm sát nhau nên không thể dùng phương tiện cơ giới mà chỉ có thể dùng sức người. Tuy khối lượng công việc nhiều, điều kiện sinh hoạt, thời tiết mưa nắng thất thường, nhưng với tấm lòng kính trọng, yêu thương đồng bào, tất cả cán bộ, chiến sĩ đều dốc sức, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ trong thời gian ngắn nhất.

 

leftcenterrightdel
Cán bộ, chiến sĩ Bộ CHQS TP Đà Nẵng không quản khó khăn, tích cực tìm kiếm những ngôi mộ bị đất đá vùi lấp. Ảnh: VIỆT HÙNG 

Cho dù giữa nắng cháy, mưa tuôn, các cán bộ, chiến sĩ vẫn cần mẫn lật từng phiến đá, moi từng đống đất tìm kiếm những phần mộ bị vùi lấp, mất dấu. Nhẹ nhàng dùng tay bới đất sau khi cùng đồng đội di dời nhiều tảng đá lớn đè lên một mộ phần, Binh nhì Võ Quốc Vỹ (Tiểu đoàn 1, Trung đoàn Bộ binh 971, Bộ CHQS TP Đà Nẵng) cho biết, người thân của Vỹ cũng yên nghỉ ở Nghĩa trang Hòa Sơn, vì vậy khi hay tin sạt lở xảy ra thì anh xung phong lên đây giúp dân. Trò chuyện với chúng tôi, Vỹ tâm sự: “Theo yêu cầu của Ban quản lý nghĩa trang và chỉ huy đơn vị, việc vận chuyển đất đá phải bằng tay, chỉ được sử dụng những dụng cụ thô sơ để đào bới, tìm kiếm những mộ phần bị vùi lấp. Thế nên các đồng đội tôi nhắc nhở nhau phải thật nhẹ nhàng trong mỗi bước đi, vì biết đâu bên dưới ngổn ngang đất đá là hài cốt của những người đã khuất”.

leftcenterrightdel
Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 315 dầm mưa dãi nắng khắc phục sự cố sạt lở tại Nghĩa trang Hòa Sơn. Ảnh: LÊ TÂY  

Chìa đôi bàn tay rộp phồng, bám đầy bùn đất, Binh nhất Nguyễn Văn Thanh, chiến sĩ Tiểu đội Đại liên (Đại đội 11, Tiểu đoàn 3) cho biết: “Nhiều khu vực, các phần mộ nằm san sát, liền kề, máy xúc, máy đào, xe cải tiến không thể cơ động, tiếp cận được, bộ đội phải dùng tay là chủ yếu. Với những tảng đá cỡ vừa, chúng tôi hợp lực vần ra các khoảng đất trống, dùng xà beng, búa tạ đập nhỏ, để mọi người khiêng, vác, đưa ra khu vực tập kết. Còn những tảng đá to, chúng tôi phải dùng máy khoan chuyên dụng mới có thể xử lý được”.

Trao đổi với Đại tá Huỳnh Thanh Minh, Phó tham mưu trưởng Bộ CHQS TP Đà Nẵng, chúng tôi được biết, để khắc phục được 6 điểm sạt lở tại nghĩa trang, có thể sẽ phải kéo dài sang những tuần tới vì khối lượng đất đá sạt lở vùi lấp rất lớn. Mặt khác, địa hình tại nghĩa trang không cho phép các phương tiện cơ giới hoạt động dễ dàng. Hầu hết các thao tác bới đất, lật đá được các chiến sĩ thực hiện bằng tay. Nhiều ngôi mộ bị vùi sâu dưới lớp đất đá nên việc tìm kiếm gặp nhiều khó khăn, các chiến sĩ phải dùng tay bới đất, bốc dỡ từng viên gạch. Tất cả đều thực hiện hết sức cẩn trọng, tỉ mỉ...”.

Những ngày qua, ngay từ sáng, dù trời đổ mưa hay nắng gắt, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu 5 vẫn miệt mài đào, xới các lớp đất, đá để kiếm tìm những ngôi mộ bị vùi lấp. Những việc làm trách nhiệm, kịp thời, trọn tình vẹn nghĩa của bộ đội được cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương ghi nhận và đánh giá cao. 

PHAN TIẾN DŨNG