Đầu tháng 4-2020, dịch Covid-19 sau khi đã xuất hiện, lây lan ra nhiều nước trong khu vực và thế giới với số lượng người mắc ngày càng tăng nhanh, ở Lào cũng xuất hiện những ca đầu tiên dương tính với virus SARS-CoV-2. Mặc dù khi đó, Việt Nam vừa trải qua đợt dịch đầu tiên, tình hình dịch Covid-19 trong nước đang có những diễn biến phức tạp nhưng Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã quyết định nhanh chóng cử một đoàn công tác do Thiếu tướng Nguyễn Hùng Thắng, Phó chủ nhiệm - Tham mưu trưởng Tổng cục Hậu cần làm trưởng đoàn sang chia sẻ kinh nghiệm phòng, chống dịch (PCD) Covid-19 với Quân đội nhân dân Lào. Chuyến công tác 12 ngày với những kết quả đáng ghi nhận đã không chỉ khẳng định sự gắn bó, tình hữu nghị giữa quân đội, Chính phủ hai nước Việt-Lào mà cũng đã thể hiện được năng lực của lực lượng quân y, quân đội nói riêng, của lực lượng y tế, Chính phủ Việt Nam nói chung trong PCD bệnh.

leftcenterrightdel
Đoàn công tác Bộ Quốc phòng Việt Nam làm việc với Học viện Quân y của Lào về công tác phòng, chống dịch Covid-19. 

Thiếu tướng Nguyễn Hùng Thắng nhớ lại, chiều 5-4, Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần nhận nhiệm vụ xây dựng ngay kế hoạch để tổ chức đoàn chuyên gia sang giúp nước bạn Lào. Ngay chiều tối hôm đó, Bộ Tham mưu và Cục Quân y đã xây dựng kế hoạch để Tổng cục hậu cần báo cáo Bộ trưởng, dự kiến ngày 7-4 xuất phát. Cùng với đó, Cục Quân y cũng chuẩn bị vật chất trang thiết bị cần thiết cho chuyến đi. Nhưng trước yêu cầu cấp bách, trưa 6-4 đoàn công tác lên đường sang Lào gồm 7 đồng chí là chỉ huy, chuyên gia trong các mặt công tác PCD Covid-19 và 2 lái xe. Nhiệm vụ gấp gáp, nhiều đồng chí không kịp ăn cơm trưa, không kịp về qua nhà, có đồng chí đang trực ở đơn vị một tuần cũng lên đường ngay. Sáng 7-4, đoàn đến Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo (Hà Tĩnh) và tổ chức lễ trao quà là vật tư, thiết bị y tế phục vụ công tác PCD của Bộ Quốc phòng Việt Nam tặng Bộ Quốc phòng Lào một cách trang trọng, bảo đảm an toàn. Trong buổi lễ đó, Thiếu tướng Vô Lạ Sản, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Lào đã cảm ơn Bộ Quốc phòng Việt Nam vì sự hỗ trợ chí nghĩa, chí tình và khẳng định đây là biểu hiện sinh động cho truyền thống quý báu giúp đỡ lẫn nhau và tình hữu nghị đặc biệt, gắn bó sâu nặng giữa quân đội và nhân dân hai nước.

Sau khi đến thủ đô Viêng Chăn chiều 7-4 và những ngày sau đó, đoàn công tác đã làm việc liên tục với Ban chuyên trách PCD Covid-19 của Chính phủ Lào, Ban chuyên trách Bộ Quốc phòng Lào, lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, các cơ quan, đơn vị trong PCD tại Lào như: Bệnh viện Trung ương Quân đội 103 (Lào), Viện Dịch tễ quân đội, Học viện Quân y... Qua đó khảo sát, nắm tình hình và đề xuất, đưa ra những phương án PCD phù hợp.

leftcenterrightdel
Chuyên gia trong đoàn công tác Bộ Quốc phòng Việt Nam hướng dẫn, tập huấn cán bộ, nhân viên y tế tại Lào.

Mặc dù trước đó vài ngày đã có một đoàn chuyên gia nước ngoài đến Lào hỗ trợ công tác PCD, tuy nhiên bạn vẫn gặp nhiều khó khăn, lúng túng. Qua trao đổi, phía Lào nhận định những khó khăn gặp phải như đường biên giới dài, khó kiểm soát y tế người qua lại; tổ chức cách ly y tế còn lúng túng; lực lượng thiếu lại chưa có kinh nghiệm trong PCD, trang thiết bị, vật tư thiếu... Thành viên trong đoàn đã chia sẻ các nguyên tắc, phương châm và kinh nghiệm PCD của Việt Nam, đề xuất những biện pháp về lãnh đạo, chỉ huy, điều hành, huy động nguồn lực, các vấn đề về tuyên truyền, tổ chức cách ly y tế, giám sát, PCD... Trong buổi làm việc với Ban chuyên trách Chính phủ PCD Covid-19 của Lào, đồng chí Phó thủ tướng Lào đã đề nghị các chuyên gia của đoàn trực tiếp tập huấn kỹ lưỡng cho các bệnh viện quân đội, dân y, các đơn vị trên địa bàn miền Trung và Nam Lào. Theo đó, đoàn đã chia sẻ, trao đổi với Bệnh viện Trung ương Quân đội 103 của Lào và một số bệnh viện dân y trên địa bàn Viêng Chăn các kiến thức về mầm bệnh, nguồn lây, đường lây dịch; khám sàng lọc người nhiễm, nghi nhiễm; điều trị, phòng lây nhiễm cho các cơ sở điều trị và cách ly; tổ chức vận hành khoa điều trị, cách ly trong các bệnh viện; huấn luyện công tác phòng ngừa theo quy chuẩn, đeo khẩu trang, rửa tay, mang cởi trang phục phòng hộ, lấy mẫu xét nghiệm; tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm với Viện Dịch tễ Quân đội Lào các nội dung phòng tránh với cá nhân và cộng đồng, biện pháp phát hiện sớm, phương pháp cách ly, khử trùng, cách pha hóa chất khử trùng... với Cục Quân y về xây dựng kế hoạch PCD Covid-19 của Bộ Quốc phòng Lào.

Chuyến công tác kéo dài hơn dự kiến do từ ngày 11 đến 14-4 đoàn tiếp tục đến các địa phương đơn vị phía Nam làm việc với Ban chuyên trách địa phương và Bộ CHQS các tỉnh Bolykhamsay, Khăm Muộn, Savanna Khẹt, Champa Sak; khảo sát các bệnh viện: 109, 106, bệnh viện bộ CHQS các tỉnh, sư đoàn 5 và một số điểm cách ly y tế tập trung của địa phương; tập huấn cho cán bộ bệnh viện quân y, dân y, cán bộ quân y các đơn vị.

leftcenterrightdel
Đoàn công tác Bộ Quốc phòng Việt Nam khảo sát tại Bệnh viện Quân y 106 của Lào. Ảnh: HÀ TẤN 

Trong các buổi làm việc, các chuyên gia nhận được nhiều câu hỏi về phác đồ điều trị như thế nào? Có thể kết hợp y học cổ truyền trong điều trị không? Món ăn có chống được dịch không? Làm thế nào bảo đảm PCD mà vẫn không ảnh hưởng giao thương ở khu vực biên giới?... Bằng những hiểu biết chuyên môn, thực tế tham gia PCD trong nước, các chuyên gia đã chia sẻ và kiến nghị những giải pháp cụ thể cho từng trường hợp. Tổng kết chuyến công tác, đoàn đã phối hợp với Tổng cục Hậu cần thống nhất báo cáo Ban chuyên trách PCD Covid-19 Bộ Quốc phòng Lào 8 vấn đề trong công tác PCD Covid-19 tại Lào một cách chi tiết, bao gồm: Công tác lãnh đạo, chỉ huy, điều hành; tuyên truyền; giám sát dịch tễ, PCD; tổ chức điều trị; kết hợp quân dân y; huấn luyện nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế; bảo đảm vật chất PCD và nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị.

Những ngày đoàn đi khảo sát các tỉnh phía Nam vào đúng dịp Tết ở Lào, các thành viên trong đoàn công tác có sáng kiến tặng các địa phương, đơn vị cuốn sổ tay cẩm nang 100 câu hỏi về Covid-19, quy trình phòng dịch Covid-19. Hai tài liệu này đã trở thành món quà hết sức giá trị, ý nghĩa với các bạn lúc đó, được nhanh chóng dịch sang tiếng Lào và in, phát rộng rãi khắp nơi. Thiếu tướng Nguyễn Hùng Thắng kể, chuyến công tác ít ngày nhưng thấy rất rõ sự nhiệt tình của ta và tình cảm trân trọng của nước bạn Lào. “Ngày chúng tôi về nước, khi chia tay tại Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, đồng chí Thiếu tướng Vô Lạ Sản đã gửi lời cảm ơn tới Bộ Quốc phòng Việt Nam và nói rằng: Mấy ngày trước, trời mưa, âm u sương mù dày đặc nhưng khi các bạn đến với chúng tôi thời tiết thật đẹp”.

Thời gian sau đó, công tác PCD của Lào đã có hiệu quả tốt, dịch cơ bản được khống chế ổn định, cũng góp phần giảm nguy cơ dịch cho Việt Nam. Và trong những hội nghị, diễn đàn quốc tế, ASEAN sau đó, Lào đều dành lời khen ngợi cho đoàn công tác của Bộ Quốc phòng Việt Nam trong việc giúp đỡ, hỗ trợ Lào PCD Covid-19, góp phần vào thành tích trong năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN.

HOÀNG DƯƠNG