Phóng viên (PV): Chương trình nghệ thuật chào mừng Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024 có 5 tiết mục với hơn 2.000 người biểu diễn trên diện tích mặt bằng rộng cả nghìn mét vuông trong hơn 30 phút có những khác biệt gì so với tổ chức trên sân khấu, trong nhà hát hay hội trường lớn, thưa đồng chí?
Thượng tá, nhạc sĩ Phạm Anh Thông: Chương trình nghệ thuật chào mừng Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024 tổ chức vào ngày 19-12-2024 được xem là dấu ấn đặc biệt không chỉ bởi sự kiện lớn mang ý nghĩa quốc tế mà còn là kỷ niệm khó quên trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của tôi và nhiều đồng nghiệp. Chương trình được diễn ra trên quy mô rộng, số người tham gia lớn. Điều này khiến công tác tổ chức cũng phải khác biệt so với biểu diễn trên sân khấu, trong nhà hát hoặc hội trường.
Ví dụ, chúng tôi cần tới 5 biên đạo và 4 trợ lý biên đạo cùng hệ thống thông tin để tổ chức luyện tập trong suốt gần 2 tháng ở sân bay Gia Lâm. Luyện tập, biểu diễn nghệ thuật ngoài trời luôn là vấn đề khó vì người diễn dễ bị chi phối, tác động bởi ngoại cảnh, đặc biệt với lực lượng không chuyên là cán bộ, chiến sĩ các đơn vị: Trường Sĩ quan Đặc công, Trường Sĩ quan Chính trị, Trường Trung cấp 24 Biên phòng... Hơn nữa, trong chương trình có nhiều nội dung biểu diễn tiếp nối nhau. Một thời điểm có tới 5-6 hoạt động di chuyển hoặc biểu diễn cùng triển khai nên việc điều hành luyện tập lúc đầu rất khó khăn.
Về cuối năm, thời tiết miền Bắc diễn biến rất thất thường. Buổi sáng sương muối rét buốt. Giữa trưa, đầu giờ chiều thì nắng hanh cực kỳ khó chịu. Có hôm anh chị em biểu diễn luyện tập trong gió mùa Đông Bắc lạnh buốt.
Vì chương trình được truyền hình trực tiếp nên càng phải kỹ lưỡng hơn về mọi thứ. Chúng tôi đặt ra yêu cầu trong luyện tập và biểu diễn là quyết tâm không để xảy ra bất cứ sai sót nào dù nhỏ. Điều may mắn nhất khi tổ chức chương trình là các lực lượng tham gia đều có ý thức đồng thuận rất cao, chăm chỉ luyện tập, chịu khó lắng nghe, rút kinh nghiệm, sửa sai. Đặc biệt, chúng tôi liên tục nhận được sự động viên của lãnh đạo, chỉ huy các cấp.
PV: Mở màn chương trình nghệ thuật, người xem rất hào hứng với hình tượng cây tre do hơn 500 người thể hiện, phụ họa cho bài hát “Tre Việt Nam”, xin đồng chí cho biết những nét chính về ý nghĩa của tiết mục này?
Thượng tá, nhạc sĩ Phạm Anh Thông: Khi xây dựng kịch bản, chúng tôi đã đưa ra nhiều phương án lựa chọn tiết mục mở màn. Cuối cùng, bài hát “Tre Việt Nam” của nhạc sĩ Trần Quế Sơn được chọn vì nhiều nhẽ.
Trước hết, tre là cây có ý nghĩa rất lớn trong đời sống văn hóa của người Việt. Có thể nói, tre gắn bó sâu sắc với cuộc sống và văn hóa của dân tộc như hình với bóng, gắn liền với tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam. Không một loài cây nào thể hiện được sắc nét cốt cách của con người Việt Nam bằng cây tre.
Tre có sức sống mãnh liệt “ở đâu tre cũng xanh tươi, cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu”. Cây tre là biểu hiện cho đức tính cần cù chịu khó: “Rễ siêng không ngại đất nghèo/ Tre bao nhiêu rễ bấy nhiều cần cù”. Đồng thời, hình ảnh cây tre Việt Nam còn thể hiện ý chí kiên cường “Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm”; sự đoàn kết đùm bọc lẫn nhau “Bão bùng thân bọc lấy thân/ Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm/ Thương nhau tre không ở riêng/ Lũy thành từ đó mà nên hỡi người”. Cây tre còn lột tả được tình yêu thương bất tận của người mẹ Việt Nam dành cho những đứa con của mình thông qua câu thơ “Lưng trần phơi nắng phơi sương/ Có manh áo cộc tre nhường cho con”.
Ở thời kỳ mới, tre cũng mang biểu tượng ngoại giao đặc sắc Việt Nam: Gốc vững chính là truyền thống tự lực, tự cường, là lợi ích quốc gia, dân tộc, được dẫn dắt bởi nền tảng tư tưởng của Đảng. Thân chắc chính là bản lĩnh kiên cường trước mọi thử thách, khó khăn, là những cốt lõi đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế trong thời kỳ đổi mới. Thực tế, các hoạt động đối ngoại theo tinh thần “ngoại giao cây tre” đã củng cố vững chắc cục diện đối ngoại để Việt Nam có môi trường hòa bình, ổn định, bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của đất nước.
Vì vậy, chúng tôi đã chọn nhạc phẩm “Tre Việt Nam” để dàn dựng và biểu diễn mở màn chương trình.
    |
 |
Tiết mục “Khát vọng hòa bình” trong Chương trình nghệ thuật chào mừng Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024. Ảnh: NGUYỄN MINH
|
PV: Trong chương trình nghệ thuật có tiết mục số thể hiện theo phong cách mới, hiện đại, điển hình tiết mục số 4 là mashup có tên: “Khát vọng hòa bình-kết nối 5 châu”, xin đồng chí cho biết rõ hơn về nội dung này?
Thượng tá, nhạc sĩ Phạm Anh Thông: Ở tiết mục này, chúng tôi đã tạo ra một bản nhạc mới bằng cách mix, ghép nối nội dung của 2 bài hát: “Khát vọng hòa bình” của nhạc sĩ Xuân Thủy và “Heal the world” do Michael Jackson sáng tác. Chúng tôi muốn bản mashup mang lại cho quan khách, người nghe sự trải nghiệm âm nhạc mới lạ và thú vị.
Mặt khác, khả năng sáng tạo này phù hợp với ý định tổ chức biểu diễn minh họa của chúng tôi gồm 200 diễn viên múa, hát chuyên nghiệp, 360 chiến sĩ đặc công và 200 diễn viên không chuyên của Trường Sĩ quan Chính trị.
Mỗi con người Việt Nam luôn hiểu sâu sắc ý nghĩa thiêng liêng của hai tiếng hòa bình. Khát vọng hòa bình đã trở thành lẽ sống của dân tộc Việt Nam, được bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau không tiếc công sức và xương máu để vun đắp và gìn giữ. Qua bản mashup, chúng tôi muốn gửi đi thông điệp về một dân tộc Việt Nam giàu bản sắc văn hóa, tiên tiến, hiện đại, yêu chuộng hòa bình, khát vọng kết nối năm châu.
Khi không gian biểu diễn mở ra thì lực lượng tượng trưng cho Bộ đội Hải quân, Lục quân, Không quân Việt Nam xuất hiện tạo thành những hình khối. Tiếp đó, hình tượng biểu trưng xe thiết giáp bố cục đa chiều cơ động vòng ngoài. Hợp xướng 100 người và tốp múa trong trung tâm biểu diễn tạo hình quả địa cầu xoay di chuyển. Lực lượng nghi lễ múa súng biểu diễn vòng ngoài địa cầu. Rồi quả địa cầu được nâng lên cao cùng tạo hình các lực lượng thành khối tròn 2 lớp thể hiện sự kết nối với thế giới. Tiếp đó, lực lượng gìn giữ hòa bình xuất hiện tạo hình xung quanh quả địa cầu. Âm nhạc hiện đại cùng sự tạo hình trên thể hiện tinh thần của Quân đội và LLVT nhân dân Việt Nam cùng thế giới với khát vọng hòa bình-kết nối-hội nhập năm châu. Gần kết, tốp múa đưa quả cầu trái đất có in hình chim bồ câu đang bay lên, đỡ dưới trái đất là đôi bàn tay, thể hiện khát vọng hòa bình, vì một thế giới xanh-hòa bình-gắn kết-đoàn kết.
Thông qua tiết mục này, chúng tôi muốn đưa hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ thời đại mới, vừa là lực lượng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại với các thành tựu về khoa học-kỹ thuật, vừa là sứ giả của hòa bình và tình hữu nghị là biểu trưng cho khát vọng về một thế giới: Hòa bình-kết nối-hội nhập-phát triển.
PV: Màn hát múa dưới nền nhạc phẩm “Hào khí Việt Nam” của tác giả Holy Thắng trong chương trình hết sức sống động, đồng chí cho biết nó có ý nghĩa thế nào và toàn bộ chương trình trong khai mạc Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024 mở ra điều gì cho các văn nghệ sĩ Quân đội?
Thượng tá, nhạc sĩ Phạm Anh Thông: Chúng tôi chọn nhạc phẩm “Hào khí Việt Nam” của tác giả Holy Thắng vì nó sôi động và phù hợp với ý đồ sắp xếp biểu diễn thể hiện sức mạnh Quân đội nhân dân Việt Nam của Ban tổ chức. Trong tiết mục này, Biên đạo múa Thái Sơn cùng cộng sự đã xếp đội hình 170 trống của đặc công trên sân khấu và đội cờ chạy dàn hình chữ U múa theo nhịp trống giúp khán giả hướng về không khí lễ hội của văn hóa truyền thống Việt Nam. Cạnh đó, việc các chiến sĩ đặc công biểu diễn những màn võ thuật đặc sắc và sự xuất hiện biểu diễn của đội quân khuyển Trường Trung cấp 24 Biên phòng gây ấn tượng lớn với khán giả, quan khách. Đặc biệt, nền nhạc đã tô vẽ cho màn trình diễn của máy bay trực thăng, Su-30MK2 trên bầu trời thêm hoành tráng.
Chương trình nghệ thuật chào mừng Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024 đã rất thành công cả nội dung, nghệ thuật và để lại dấu ấn lớn về văn hóa quân sự thời kỳ mới. Thông qua chương trình, chúng tôi cho rằng, văn công Quân đội có thể làm được nhiều hơn thế nếu có sự phối hợp và kết nối, điều hành chặt chẽ. Điều này cũng khẳng định tiềm năng của văn công Quân đội là rất lớn, đáp ứng tốt yêu cầu đòi hỏi của nhiệm vụ xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, giúp đưa văn hóa quân sự Việt Nam lan tỏa ra thế giới mạnh mẽ hơn.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
MẠNH THẮNG (thực hiện)