Đoàn kết là “vũ khí” cảm hóa của nghệ thuật
Phóng viên (PV): Thưa NSND Đỗ Tiến Định, Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội luôn được đánh giá là “chim đầu đàn” của nghệ thuật chuyên nghiệp quân đội. Đã từng là người đứng đầu, sau đó phát triển lên làm Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam nhưng vẫn theo sát mọi hoạt động của Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội, ông cảm nhận thế nào về nội dung tham gia hội diễn năm nay của đơn vị?
NSND Đỗ Tiến Định: Nói đến vai trò “chim đầu đàn” là nói đến niềm tự hào to lớn của các nghệ sĩ-chiến sĩ thuộc Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội. Ra đời trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đã trải qua gần 70 năm xây dựng, chiến đấu, phục vụ bộ đội và nhân dân, dù tên gọi khác nhau và nhiệm vụ mỗi thời kỳ có sự phát triển dần lên nhưng điểm xuyên suốt có thể nhận ra là nhà hát đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, thực hiện tốt quan điểm, đường lối văn nghệ của Đảng; bám sát và phản ánh sinh động thực tế cuộc sống, chiến đấu hào hùng của quân đội và nhân dân.
Với tất cả sự khiêm tốn của người nghệ sĩ-chiến sĩ, tôi vẫn tự hào nói rằng, từ khi thành lập đến nay, nhiều tiết mục, tác phẩm nghệ thuật, tên tuổi nghệ sĩ của nhà hát đã ghi đậm dấu ấn vào lịch sử nền nghệ thuật cách mạng Việt Nam. Có thể kể các tên tuổi nhạc sĩ như: Ðỗ Nhuận, Lương Ngọc Trác, Huy Du, Khắc Tuế, Nguyễn Ðức Toàn, Minh Tiến, Huy Thục, Ứng Duy Thịnh, Ðặng Văn Hùng; là các nghệ sĩ Lê Dung, Tường Vy, Kim Cúc, Hoài Thu, Kim Ngọc, Thúy Mị, Bích Việt, Quang Mạo, Mộng Tước, Minh Nguyệt, Hà Thủy, Lương Huy, Trần Tựa, Trần Chất, Ðoàn Thiều, Mạnh Thắng, Linh Nhâm, Mạnh Hưng... và các nghệ sĩ múa Ngọc Lê, Nguyễn Lương, Công Hải, Tiến Ðịnh, Trần Cường... Ðó là các tác phẩm: “Chiến thắng Ðiện Biên” (Ðỗ Nhuận), “Việt Nam trên đường chúng ta đi” (Huy Du), “Ðường ta đi dài theo đất nước” (Vũ Trọng Hối), “Bài ca bên cánh võng” (Nguyên Nhung), “Biết ơn chị Võ Thị Sáu” (Nguyễn Ðức Toàn), “Chị Mai xuống chợ” (Lê Lan), “Cây lúa Hàm Rồng” (Ðôn Truyền), “Tiếng đàn Ta lư” (Huy Thục), “Tiến bước dưới quân kỳ” (Doãn Nho), “Lá cờ Ðảng” (Văn An), “Chẳng kẻ thù nào ngăn nổi bước ta đi” (Thanh Phúc), “Phi đội ta xuất kích” (Tường Vi), “Sông Lô chiều cuối năm” (Minh Quang), “Dời đô ngàn năm vang mãi” (Nguyễn Tiến)... Và các tác phẩm múa “Hoa ban nở” của Minh Tiến, “Con quỷ và nàng tiên” của Kim Tiến, “Vũ điệu chim Công” của Ứng Duy Thịnh, “Cờ giải phóng” của Ngọc Canh... cùng rất nhiều tác giả và tác phẩm không thể kể hết.
Trong truyền thống rất đỗi tự hào đó, chúng tôi luôn xem hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân là cơ hội để cống hiến và giúp nghệ sĩ trẻ trưởng thành. Trước đây là như vậy, thời tôi và các đời giám đốc gần đây như Ứng Duy Thịnh, Đặng Hùng, Xuân Thanh hay hiện nay là Hồng Hạnh, các em luôn xem trọng hội diễn, xem đây là việc làm phát huy truyền thống của nhà hát, là nơi thể hiện vai trò “chim đầu đàn” của nghệ thuật chuyên nghiệp quân đội. Lớn lên từ các hội diễn, các “cánh chim” dù bay đi bất cứ nơi đâu, làm lãnh đạo, giảng dạy hay làm nghệ sĩ đều giữ được uy tín “chim đầu đàn”.
Cái mới của hội diễn lần này là lần đầu tiên trong lịch sử nhà hát, dẫn quân đi thi đấu là hai “nữ tướng” (Thượng tá, NSƯT Hồng Hạnh, Phụ trách Giám đốc Nhà hát và Đại tá, NSƯT Nông Thị Bích Kim, Chính trị viên Nhà hát-PV). Tôi gọi vui như vậy. Nói thật là lúc đầu tôi hơi lo, lãnh đạo một nhà hát “đầu đàn” như vậy đi hội diễn là công việc đầy áp lực. Nhưng theo dõi từ khâu chuẩn bị, luyện tập cho đến khi hoàn thiện chương trình tham gia hội diễn, tôi thấy rất tự hào. Chương trình năm nay của nhà hát rất hay, từ bố cục cho đến nội dung, ý tưởng đều chuẩn. Phần ca ngợi Đảng, Bác Hồ từ khâu chọn bài, xử lý sân khấu đến ca từ, múa, nhạc rất tinh tế. Phần ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước, người lính phải nói là giỏi. Tôi chấm điểm 10. Đặc biệt là dàn nghệ sĩ năm nay trẻ trung, tài năng, hầu hết được đào tạo chính quy từ Trường Đại học Văn hóa-Nghệ thuật Quân đội. Thời tôi còn công tác, Quân đội ta chưa đào tạo đại học văn hóa-nghệ thuật, cho nên có nằm mơ cũng không dám mơ một đội ngũ nghệ sĩ trẻ và tài năng như hiện nay. Phải nói, điểm này thể hiện tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo Quân ủy Trung ương và Tổng cục Chính trị trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân.
PV: Là người từng đứng đầu hai nhà hát lớn của toàn quân, toàn quốc; từng tham gia rất nhiều hội diễn, theo ông, đâu là bí quyết thành công trong những hội diễn lớn?
NSND Đỗ Tiến Định: Bí quyết là đoàn kết. Người ta nói đoàn kết là sức mạnh thì nghệ thuật cũng vậy. Như một đội bóng tham gia giải đấu lớn, cầu thủ giỏi và huấn luyện viên giỏi là không đủ mà chỉ có đoàn kết thì mới chiến thắng. Nhà hát này từ trước là như thế, thời nay lại làm rất tốt. Trong nghệ thuật thì đòi hỏi về đoàn kết còn cao hơn nhiều. Cội nguồn của đoàn kết giữa các diễn viên, nhạc công, biên đạo… lại là lãnh đạo. Nhà hát, đoàn văn công nào mà lãnh đạo lủng củng thì nó hiển hiện ngay trong các chương trình, tiết mục. Ngày trước, từ quân đội tôi sang làm lãnh đạo Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam, nhiều người lo cho tôi, tôi nói, tôi không lo gì cả, chỉ lo nội bộ không đoàn kết.
Nói thế để thấy rất đáng mừng cho hai “nữ tướng” của nhà hát năm nay. Tôi theo sát từ ngày đầu tập luyện, thấy anh chị em rất chuyên nghiệp và đoàn kết, kỷ luật sân khấu rất tốt, chương trình đã tập hợp tài năng, trí tuệ, công sức, tâm huyết của tất cả biên đạo, đạo diễn, nghệ sĩ. Đó là điều đáng tự hào. Cốt lõi của nghệ thuật là sức lay động, cảm hóa khán giả; vũ khí làm nên điều đó chính là đoàn kết.
Màn mở đầu chương trình năm nay rất ấn tượng, tốp ca nam, tốp ca nữ rất đều, rất khỏe. Màn múa giới thiệu các quân, binh chủng đã thể hiện tinh thần tiến thẳng lên hiện đại. Tôi đã góp ý là đừng lạm dụng màn hình led, phải kết hợp sự trình diễn hát-múa với các hình ảnh trên màn hình led tốt hơn. Đơn ca dòng nhạc dân gian năm nay tuyệt vời. Những hình tượng như máy bay vút lên, các con tàu rẽ sóng ra khơi, sự hùng dũng của xe tăng, pháo binh, cảnh sát biển... cần được chau chuốt thêm.
Gieo hạt giống tâm hồn
PV: Thưa NSƯT Hồng Hạnh, nhà hát vừa là đơn vị tham gia hội diễn, vừa là đơn vị đăng cai, chị có gặp áp lực nào không?
NSƯT Hồng Hạnh: Cá nhân tôi thì có chút áp lực vì vừa lo công việc của đơn vị đăng cai tổ chức, vừa lo chất lượng chuyên môn để chương trình nghệ thuật của nhà hát xứng tầm “chim đầu đàn”. Các thế hệ lãnh đạo lớp trước đều làm rất tốt, thế hệ chúng tôi phải giữ gìn truyền thống đó. Rất may là toàn thể nhà hát đã chuẩn bị kỹ lưỡng, chuẩn bị cơ sở vật chất chu đáo để đón các đoàn ra, đoàn vào. Chúng tôi ưu tiên đơn vị ở xa như Đoàn văn công Quân khu 5, 7, 9 và tạo điều kiện trang thiết bị, cơ sở vật chất tốt nhất cho các đoàn tập luyện và biểu diễn. Chúng tôi cũng lo chỗ ăn nghỉ cho các đoàn. Vừa rồi, một số đoàn ra tập luyện khen khâu tổ chức và đăng cai, đón tiếp của nhà hát rất chuyên nghiệp, bảo đảm cho các đoàn tham gia liên hoan tốt nhất. Đó là sự động viên rất có ý nghĩa với chúng tôi.
    |
 |
|
Các nghệ sĩ Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội luyện tập tham gia hội diễn. Ảnh: Tuấn Dũng |
PV: Vừa rồi, NSND Đỗ Tiến Định đã dành khá nhiều lời khen cho chương trình tham gia hội diễn của nhà hát. Chị tự đánh giá chất lượng nghệ thuật của chương trình năm nay thế nào?
NSƯT Hồng Hạnh: Thời gian chuẩn bị chương trình không dài, chúng tôi phải “vừa chạy vừa xếp hàng”. Ý tưởng chủ đạo của chương trình là “Lời ca nâng bước quân hành”. Căn cứ quy chế của hội diễn, nhà hát bảo đảm có 50% tiết mục mang chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quân đội. Chúng tôi quan niệm, mỗi tiết mục phải là một hạt giống tốt lành gieo vào tâm hồn người chiến sĩ hôm nay. Vì vậy, mặc dù chuẩn bị chương trình để tham gia hội diễn nhưng ngay sau đó, chúng tôi sẽ mang chương trình này đi biểu diễn phục vụ bộ đội và nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo nên chương trình bám sát nhu cầu và thị hiếu chân chính của khán giả khắp mọi miền đất nước. Đặc biệt, 14 tiết mục thì 100% là tiết mục mới. Các gương mặt nghệ sĩ trẻ được đánh giá cao như ca sĩ Hồng Ngọc, giải nhất Cuộc thi Sao Mai 2016; ca sĩ Thu Thủy, giải nhất Sao Mai năm 2017; ca sĩ Hoàng Viết Danh, giọng tenor số một của nhà hát; ca sĩ Hồng Duyên, giải nhì Sao Mai năm 2016; NSƯT Ploong Thiết và các solist của nhà hát như Ngọc Linh, Cẩm Tú đều tham gia hội diễn...
PV: Chân thành cảm ơn NSND Đỗ Tiến Định và NSƯT Hồng Hạnh đã dành thời gian trò chuyện cùng bạn đọc Báo QĐND Cuối tuần!
HỒNG HẢI (thực hiện)