Phóng viên (PV): Thưa ông, ông có nhận định gì về Chiến thắng 30-4-1975 của nhân dân Việt Nam?

Ông Murashkin Vladimir Vladimirovich: Trước hết, tôi phải khẳng định rằng: Bất kỳ người Nga nào cũng đều biết những gì đã xảy ra trên đất nước Việt Nam vào thế kỷ 20. Tôi cũng vậy, mặc dù năm nay mới 36 tuổi. 

Nhân dân Việt Nam đã trải qua một trong những giai đoạn bi thương do chiến tranh gây ra. Tuy nhiên, với tinh thần yêu nước nồng nàn, tinh thần chiến đấu quả cảm và sự đoàn kết, đồng lòng của cả dân tộc, nhân dân Việt Nam đã giành được độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Ở Nga, người dân chúng tôi biết về những vụ đánh bom rải thảm, sử dụng bom napalm; về vụ thảm sát Mỹ Lai, nơi hơn 500 thường dân đã thiệt mạng, chủ yếu là phụ nữ, người già, trẻ em...

leftcenterrightdel
 Ông Murashkin Vladimir Vladimirovich. Ảnh do nhân vật cung cấp

Nhân dân Liên Xô đã thể hiện tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam, ngay cả lớp con cháu họ cũng biết về cuộc chiến tranh mà Mỹ gây ra ở Việt Nam trước đây! Tôi đã nghe điều này nhiều lần từ cha mẹ và bạn bè của gia đình. Trong ý thức chung của người Nga, Việt Nam trở thành biểu tượng của sự kiên cường, lòng dũng cảm và ý chí chiến thắng không gì lay chuyển nổi.

Ngày 30-4-1975 không đơn giản chỉ là “một ngày trên lịch” mà là thiên lịch sử sinh động trở thành một phần của tinh thần dân tộc. Chiến thắng ngày 30-4-1975 đã thống nhất đất nước và mở ra chân trời lịch sử mới cho nhân dân Việt Nam.

PVĐất nước Việt Nam thống nhất, non sông thu về một dải có sự ủng hộ to lớn của các nước bạn bè yêu chuộng hòa bình, trong đó có Liên Xô/LB Nga. Ông nhìn nhận như thế nào về sự phát triển quan hệ giữa Việt Nam và Liên Xô/LB Nga trong 75 năm qua?

Ông Murashkin Vladimir Vladimirovich: Mối quan hệ kéo dài 75 năm giữa Việt Nam và Liên Xô/LB Nga đã trải qua con đường từ sự đoàn kết trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc đến sự hợp tác đa diện trong thế giới toàn cầu hóa. Nhìn lại quá khứ, chúng ta thấy những giai đoạn khác nhau: Cuộc đấu tranh giành độc lập và phục hồi nền kinh tế quốc gia sau chiến tranh (1950-1991); tìm kiếm các định dạng mới (1991-2001); giai đoạn hiện đại: Thiết lập và phát triển quan hệ đối tác chiến lược và quan hệ đối tác chiến lược toàn diện (2001-2012-hiện nay).

Liên Xô là một trong những quốc gia đầu tiên công nhận nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, cung cấp hỗ trợ kỹ thuật quân sự toàn diện cho Việt Nam và bảo đảm đào tạo cán bộ cho đất nước các bạn. Các chuyên gia Liên Xô đã giúp Việt Nam khôi phục lại đất nước và xây dựng cơ sở hạ tầng, như: Xây dựng các cơ sở năng lượng (ví dụ Nhà máy thủy điện Hòa Bình), các xí nghiệp công nghiệp, tháp và cầu thông tin liên lạc, bệnh viện và các cơ sở giáo dục. Những cột mốc lịch sử quan trọng nhất giữa hai nước là Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và LB Nga năm 1994 và việc thành lập Ủy ban liên chính phủ Nga-Việt về hợp tác thương mại, kinh tế, khoa học và kỹ thuật.

Quá khứ chung, sự tin tưởng lẫn nhau và lợi ích chung là nền tảng vững chắc cho tương lai, nơi Nga và Việt Nam vẫn là đối tác đáng tin cậy, có khả năng cùng nhau ứng phó với những thách thức của thế kỷ 21.

PVTrong các lĩnh vực hợp tác giữa hai nước, giáo dục luôn là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu. Vậy Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga đã có những hoạt động gì để nâng cao hiệu quả hợp tác giáo dục và khoa học-công nghệ giữa Việt Nam và LB Nga, thưa ông?

leftcenterrightdel
 Chương trình Binh đoàn bất tử tại Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, tháng 5-2024. Ảnh do Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội cung cấp

Ông Murashkin Vladimir Vladimirovich: Tất nhiên là có rất nhiều hoạt động. Chúng tôi nỗ lực thông tin rộng rãi nhất có thể tới công dân Việt Nam về những cơ hội được thụ hưởng nền giáo dục đại học chuyên ngành miễn phí tại Nga trong khuôn khổ hạn ngạch học bổng của Chính phủ Nga dành cho Việt Nam. Ví dụ, Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tổ chức các triển lãm giáo dục với sự tham gia của các trường đại học hàng đầu của Nga. Sự phát triển của phong trào triển lãm bảo đảm sự giao tiếp trực tiếp giữa các cơ sở giáo dục Nga và Việt Nam; các trường đại học Nga cử chuyên gia sang để tiến hành công tác hướng nghiệp, giáo dục và động viên cho lớp thanh niên. Mục tiêu của chúng tôi là tạo điều kiện để những bạn trẻ Việt Nam có thể định hướng nghề nghiệp tự do hơn trong không gian giáo dục của Nga, có ý thức hơn trong lựa chọn nhóm ngành học và chuyên ngành tương lai, cũng như học cách đánh giá triển vọng.

Một xu hướng mới là hỗ trợ thông tin về các dự án Nga-Việt quan trọng nhất, chẳng hạn như các dự án bảo đảm đào tạo nhân sự và hỗ trợ nghề nghiệp tại Việt Nam cho các dự án quy mô lớn của Rosatom, Roscosmos, Liên hiệp các trường đại học Nga và Việt Nam và các dự án quan trọng khác.

PVVới tư cách là Giám đốc Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, ông có kế hoạch tổ chức những sự kiện chính nào để kỷ niệm 75 năm quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước?

Ông Murashkin Vladimir Vladimirovich: Khi nghĩ về tình hữu nghị và quan hệ đối tác giữa Nga và Việt Nam, chúng ta không thể không nhắc đến truyền thống tốt đẹp của Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội trong việc cùng nhau kỷ niệm những ngày lễ thiêng liêng của nhân dân hai nước. Hằng nằm, chúng tôi cùng với những người bạn Việt Nam kỷ niệm Ngày Chiến thắng của Nga (9-5), Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4) và Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (7-5) của Việt Nam. Năm 2024, lễ kỷ niệm chiến thắng có quy mô đặc biệt: Với giai điệu của ban nhạc kèn đồng, người Nga và người Việt diễu hành theo hàng ngũ “Ký ức bất tử”, trồng cây trong “Vườn ký ức” và tổ chức buổi biểu diễn văn nghệ và bếp ăn dã chiến. Năm 2024 là năm đại lễ khi chúng ta cùng nhau kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Năm nay, chúng ta có thêm hai ngày quan trọng nữa, đó là kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước của Việt Nam và 80 năm Chiến thắng trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của Nga. Chúng ta đang chuẩn bị kỷ niệm những ngày lễ này theo cách xứng đáng với ý nghĩa của chúng, cùng nhau hành động để củng cố, tăng cường sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa nhân dân hai nước. Toàn bộ năm 2025 sẽ diễn ra dưới tiêu đề kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao giữa LB Nga và Việt Nam. Chúng tôi đang chuẩn bị một chương trình quy mô lớn và rất độc đáo cho Ngày Quốc khánh LB Nga (12-6). Tôi không muốn tiết lộ tất cả chi tiết, nhưng tôi chắc chắn rằng một lễ kỷ niệm lớn đang chờ đón những người bạn tại Hà Nội.

PVTrân trọng cảm ơn ông!

PHƯƠNG LINH (thực hiện)