Vượt rào cản ở thượng viện

Ngày 2-11, Thượng viện Mỹ phê chuẩn đề cử 3 vị trí nhân sự cấp cao trong quân đội. Theo đó, Thượng viện Mỹ đã phê chuẩn Đô đốc Lisa Franchetti làm Tư lệnh hải quân và Đại tướng David Allvin làm Tham mưu trưởng không quân, trong khi Trung tướng Christopher Mahoney được phê chuẩn là Phó tư lệnh lính thủy đánh bộ.

Thượng viện đã phê chuẩn việc bổ nhiệm đặc biệt mang tính biểu tượng này, sau nhiều tháng bị đình trệ do sự ngăn cản của Thượng nghị sĩ Tommy Tuberville thuộc Đảng Cộng hòa, đại diện cho bang Alabama. Theo AFP, Thượng nghị sĩ Tuberville dứt khoát từ chối bỏ phiếu ủng hộ việc bổ nhiệm gần 400 quân nhân vào các vị trí trách nhiệm kể từ tháng 2 vừa qua. Trước đó, cựu huấn luyện viên bóng đá này phản đối việc chính phủ hỗ trợ chi phí đi lại để nạo phá thai đối với các quân nhân và người thân của họ.

Tuy nhiên, việc phong tỏa đơn độc của ông đã bị đại đa số thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa cũng như giới lãnh đạo Lầu Năm Góc phản đối với lý do việc trì hoãn phê chuẩn nhân sự quân đội đe dọa an ninh quốc gia của Mỹ, đồng thời tác động đến gần 400 sĩ quan cấp cao và gia đình, cũng như hàng loạt quân nhân cấp thấp hơn. Năm ngoái, Tòa án Tối cao Mỹ đã lật ngược "phán quyết Roe v.Wade" mang tính bước ngoặt có từ năm 1973, theo đó công nhận quyền phá thai theo hiến pháp. Sau đó, Lầu Năm Góc cho biết sẽ chi trả chi phí đi lại cho các quân nhân muốn phá thai.

Bất chấp sức ép từ nhiều phía, Thượng nghị sĩ đến từ bang Alabama vẫn không nhượng bộ 3 phiếu đối với Đô đốc Lisa Franchetti, Đại tướng David Allvin và Trung tướng Christopher Mahoney. Trước tình thế trên, các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã gửi đơn kiến nghị buộc Thượng viện Mỹ tổ chức bỏ phiếu.

Ngoài ra, Thượng viện Mỹ dự kiến sẽ tiếp tục phê chuẩn một số vị trí nhân sự thuộc quân đội trong những tuần tới. Chủ tịch Ủy ban Quân lực Thượng viện, Thượng nghị sĩ Dân chủ Jack Reed đưa ra nghị quyết đình chỉ quy định của thượng viện nhằm cho phép bỏ phiếu cùng một lúc nhiều đề cử nhân sự trong quân đội, nhưng chỉ áp dụng đến cuối năm sau. Nghị quyết này sẽ được thượng viện thông qua trong vài tuần tới.

Với kết quả bỏ phiếu ngày 2-11 vừa qua, bà Franchetti trở thành người phụ nữ đầu tiên chỉ huy lực lượng hải quân Mỹ và là thành viên của Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân. Không chỉ là phụ nữ đầu tiên chỉ huy lực lượng hải quân Mỹ và là thành viên của Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân, cơ quan gồm 8 tướng lĩnh hàng đầu quân đội có nhiệm vụ cố vấn cho Tổng thống Mỹ về các vấn đề quân sự.

Trên cương vị mới, bà Franchetti sẽ là chỉ huy cấp cao của hơn 330.000 thủy thủ, 299 tàu chiến đang hoạt động, trong đó có 11 tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân, cùng khoảng 4.000 máy bay... Phát biểu tại lễ nhậm chức, bà Franchetti nói: “Tôi rất vinh dự được thượng viện phê chuẩn là Tư lệnh thứ 33 của hải quân Mỹ. Thật tự hào được phục vụ cùng với các thủy thủ và sĩ quan hải quân của chúng tôi”. Về phần mình, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết, ông tự hào khi Đô đốc Franchetti được chọn là phụ nữ đầu tiên lãnh đạo hải quân và giữ chức vụ thành viên thường trực Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân. Ông Lloyd Austin nói trong một tuyên bố: “Đô đốc Franchetti sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho tất cả chúng tôi”.

Làm tròn nhiều vai

Sinh ngày 25-4-1964 tại Rochester, New York, bà Franchetti từng tốt nghiệp Trường Báo chí Medill thuộc Đại học Northwestern. Năm 1985, Franchetti tham gia chương trình quân đoàn huấn luyện sĩ quan dự bị hải quân mặc dù không có thành viên nào trong gia đình theo đuổi binh nghiệp. Trong thời gian trên, Franchetti tiếp tục theo học và lấy bằng thạc sĩ về quản lý tổ chức tại Đại học Phoenix.

Thời điểm Franchetti gia nhập quân đội, phụ nữ thường chỉ được phân công vào các vị trí trên tàu phụ trợ chở hàng hóa, nhiên liệu hay đạn dược. Franchetti không là ngoại lệ. Chuyến đi đầu tiên của bà Franchetti là trên tàu USS Shenandoah với nhiệm vụ theo sát các tàu khu trục khi những con tàu này thực hiện các nhiệm vụ khó khăn trên biển, như định vị và tấn công tàu ngầm hay bắn tên lửa vào các mục tiêu trên bờ.

Khi tàu USS Shenandoah ngừng hoạt động vào năm 1996, Quốc hội Mỹ không còn phản đối việc nữ quân nhân làm việc trên tàu chiến. Do đó, bà Franchetti chuyển sang phục vụ trên nhiều tàu khu trục. Từ một sĩ quan tận tụy với nghề, bà được cấp trên tin tưởng giao làm chỉ huy tàu USS Ross-một trong 73 tàu khu trục lớp Arleigh Burke, và tàu khu trục Squadron 21 để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ tàu sân bay USS John C.Stennis. Bà Franchetti cũng từng giữ các cương vị như: Chỉ huy lực lượng hải quân Mỹ tại Hàn Quốc, chỉ huy Nhóm tấn công tàu sân bay thứ 9 và thứ 15, chỉ huy lực lượng hải quân Mỹ tại châu Âu và châu Phi....

Ngày 2-9-2022, bà được bổ nhiệm làm Phó tư lệnh tác chiến hải quân, vị trí chỉ huy số 2 trong lực lượng hải quân Mỹ. Trước đó, vị trí này do bà Michelle Howard đảm nhiệm từ năm 2014 đến 2016 trong chính quyền của Tổng thống Barack Obama.

leftcenterrightdel
 Đô đốc Lisa Franchetti trong chuyến thăm căn cứ hải quân Mayport ngày 11-10-2023. Ảnh: US NAVY

Ngày 21-7-2023, Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm Đô đốc Franchetti làm Tư lệnh hải quân Mỹ để thay thế Đô đốc Gilday. “Phụ nữ hoàn toàn có thể giữ cương vị này. Hơn nữa, hải quân với tư cách là một đơn vị đặc thù nên cần đặt đúng người vào đúng vị trí với lý do chính đáng”, Phó đô đốc Nora W.Tyson nói.

Là người đã kết hôn và là phụ nữ của gia đình, Đô đốc Franchetti cam kết giải quyết vấn đề phụ nữ khi tham gia quân đội. Bà chia sẻ trên Tạp chí Đại học Northwestern: “Tôi vừa đảm nhiệm công việc của một người lính, vừa là vợ, là mẹ, do đó rất cần giữ cho mình sức khỏe tinh thần và thể chất tốt. Khi còn trẻ, tôi từng nghĩ có thể làm tất cả điều này cùng một lúc. Trải qua thời gian dài trong quân ngũ, tôi nhận ra rằng công việc ngày càng bận rộn hơn. Do đó, tôi xác định sẽ tập trung hết sức vào công việc và sẽ dành một ngày trong tuần cho gia đình. Điều này thực sự quan trọng. Chúng ta cần suy nghĩ và đánh giá lại các ưu tiên của mình. Mỗi ngày, chúng ta nên suy nghĩ về điều này”.

Theo tờ USA Today, ngoài Đô đốc Franchetti giữ cương vị Tư lệnh hải quân Mỹ thì vị trí chỉ huy lực lượng Tuần duyên Mỹ hiện nay cũng được giao cho một nữ tướng khác, đó là Đô đốc Linda Fagan. Bà Fagan nhậm chức ngày 1-6-2022 nhưng tân chỉ huy Tuần duyên Mỹ không được coi là thành viên chính thức của Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân. Tuy nhiên, với tư cách là người đứng đầu một nhánh của lực lượng vũ trang, bà Fagan được quyền tham gia vào tất cả cuộc họp với các chỉ huy quân sự khác tại Lầu Năm Góc.

MINH ANH