    |
 |
| Bão lũ đi qua, lực lượng vũ trang vào cuộc giúp nhân dân khắc phục hậu quả. |
Ở nhiều nước tiên tiến, mỗi lưu vực sông có một cơ quan thủy văn, đưa ra dự báo, tư vấn cho người đứng đầu địa phương các phương án ứng phó sớm và chủ động khi có tình huống thiên tai. Nhìn từ thực tế bão lụt khốc liệt và phức tạp thời gian qua, giới chuyên gia cho rằng, đã đến lúc chúng ta phải chuyển dịch tư duy, tái cấu trúc, tiến tới hoàn thiện mạng lưới dự báo, tư vấn thủy văn ở từng lưu vực sông. Nói nôm na nghĩa là phải có lực lượng gác cửa sông một cách chủ động, thường xuyên. Theo đó, bên cạnh hệ thống cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia, cần có các lực lượng “chân rết” tại chỗ theo từng lưu vực sông. Lực lượng này nên vận hành theo cơ chế xã hội hóa gắn với ứng dụng công nghệ hiện đại.
Lực lượng “gác” cửa sông với sự tích hợp của trí tuệ nhân tạo (AI), hệ thống đo mưa, đo mực nước chủ động theo thời gian thực, sẽ giúp chúng ta dự báo lũ chính xác từng giờ, trên từng dòng sông, khúc sông. Việc này giúp chính quyền địa phương xác định rõ bản đồ ngập lụt trực tuyến, hiển thị vùng nguy cấp để sơ tán dân sớm, đưa ra các quyết định kịp thời, thực hiện hiệu quả“4 tại chỗ”. Mỗi hồ chứa cũng vận hành chủ động hơn, thay vì đợi đến khi nước dâng kịch trần mới xả lũ, khiến hạ du trở tay không kịp.
“Nước xa không cứu được lửa gần”, việc gác cửa sông ở từng lưu vực để chủ động thích ứng thay vì bị động chống đỡ, thiết nghĩ là vấn đề cần được nghiên cứu thấu đáo để nâng cao hiệu quả phòng tránh lũ, bảo vệ dân.
PHAN TÙNG SƠN