Bài viết này của người đứng đầu Đảng ta là một tác phẩm có tầm vóc lớn, hội tụ nhiều kiến thức về lý luận được soi chiếu bởi bối cảnh, thực tiễn đất nước và thế giới đầy biến động trong gần một thế kỷ qua. Xuyên suốt và cốt lõi trong tư duy nhìn nhận thời cuộc từ những chuyển động vĩ đại của một dân tộc: Rũ bùn đứng dậy sáng lòa (thơ Nguyễn Đình Thi) đến những dự cảm cũng như hoạch định chiến lược về tương lai đất nước không gì khác là Chủ nghĩa Mác-Lênin khoa học và cách mạng cùng với tư tưởng Hồ Chí Minh-một tiêu biểu chói sáng đầy tính thuyết phục về tinh thần yêu nước, thương dân trong lịch sử Việt Nam.

Lý luận cách mạng cũng là khoa học ấy đã được minh chứng kiểm định từ những gì đã xảy ra, đang xảy ra, không tô hồng, không khoa trương nên tính thu hút và thuyết phục của bài viết rất cao. Điều đó cắt nghĩa vì sao bài viết của Tổng Bí thư giành được sự quan tâm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta và cả bè bạn trên thế giới. Bài viết vừa mang tính đúc kết lịch sử, vừa định hướng tương lai cho dân tộc Việt Nam văn hiến và anh hùng.

Đảng ra đời trong cảnh: Thuở nô lệ thân ta nước mất/ Cảnh cơ hàn trời đất tối tăm (thơ Tố Hữu) và đảm nhận ngay sứ mệnh lịch sử lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành độc lập dân tộc, giải phóng miền Nam, thống nhất non sông. Cần nói ngay rằng, lực lượng đầu tiên lãnh đạo dân tộc Việt Nam lầm than chống thực dân Pháp xâm lược giữa thế kỷ 19 không phải là Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng chỉ ra đời sau khi có nhiều cuộc khởi nghĩa, nhiều phong trào chống giặc Pháp xâm lược bị thất bại; công cuộc giải phóng đất nước rơi vào sự khủng hoảng, bế tắc hoàn toàn về đường lối.

Từ đó, Đảng đồng hành với dân tộc viết nên những trang sử vẻ vang nhất trong hành trình dựng nước và giữ nước bi tráng. Một dân tộc bị thực dân đế quốc xâm chiếm và cai trị giành được độc lập tự do; một non sông bị chiến tranh và chia cắt thiết lập được nền hòa bình thống nhất; một đất nước vốn nghèo nàn lạc hậu “chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” đó chẳng phải là khát khao, mong mỏi của bao thế hệ người Việt Nam đấy chăng. Nhắc lại như vậy để khẳng định, các thế hệ đảng viên và nhân dân Việt Nam có quyền tự hào về Đảng ta và tin tưởng rằng như một sứ mệnh vẻ vang và cũng rất nặng nề được lịch sử giao phó, không ai, không lực lượng chính trị nào có thể thay thế vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam ở đất nước này.  

Từ chiến tranh sang hòa bình; từ chiến đấu đến dựng xây, Đảng luôn tỏ rõ tính tiên phong, gương mẫu trong vai trò “người lãnh đạo” và “người đầy tớ” của nhân dân. Tuy nhiên ai nói Đảng đã hoàn hảo, là tuyệt đỉnh, không có khuyết điểm, sai lầm sẽ là kẻ hồ đồ. Cũng vậy, ai đó cho Đảng đang đứng trên dân tộc, Đảng độc trị là kẻ không có trái tim lẫn trí tuệ. Đảng ta trên con đường cách mạng luôn trung thành với lợi ích của dân tộc, với hạnh phúc của nhân dân. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thêm lần nữa đã nhấn mạnh điều này: “Đảng ra đời, tồn tại và phát triển là vì lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc”. Đó chính là cách nhận thức về giai cấp của Đảng ta một cách sâu sắc, hoàn toàn phù hợp với quá trình phát triển của dân tộc. Tư duy về mối quan hệ giữa Đảng và dân tộc, Đảng và nhân dân rất biện chứng, mang tính cụ thể, phát triển, toàn diện.

leftcenterrightdel

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương cùng Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn đến thăm các lực lượng đang thực hiện nhiệm vụ tại Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị, Lạng Sơn (tháng 8-2023).  Ảnh: TẤN TUÂN

Có lẽ vì thế mà cho đến hôm nay khi đọc lại những câu thơ sau của thi sĩ rất nổi tiếng Chế Lan Viên ta vẫn rưng rưng và cảm nhận ông đã viết rất đúng về Đảng với đất nước, quê hương: Tôi đứng dưới cờ, đưa tay tuyên thệ/ Trên đất quê hương mang hình bóng mẹ/ Ngỡ chừng như vừa sinh lại lần đầu/ Đảng trở thành nơi cắt rốn chôn rau... (Kết nạp Đảng trên quê mẹ). Nếu ai đó còn mơ hồ về vai trò của Đảng có lẽ nên đọc kỹ những dòng này: “Đảng lãnh đạo bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách và chủ trương lớn; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động, tổ chức, kiểm tra, giám sát và bằng hành động gương mẫu của đảng viên; thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ”.

Muốn làm được điều đó, Đảng không thể không thực sự trong sạch, vững mạnh. Nguy cơ đối với một đảng cầm quyền thêm lần nữa được chỉ ra rõ ràng, đó là tệ nạn tham nhũng (được coi như “giặc nội xâm”), quan liêu, thoái hóa... Rõ ràng để xứng đáng và ngang tầm với sứ mệnh lãnh đạo dân tộc, không có con đường nào khác Đảng phải “đặc biệt chú trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, coi đây là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa”. Khi Đảng đã nhận ra vấn đề sinh tử đó là Đảng đã dám nhìn thẳng nói thật, dám quyết tâm chống “giặc nội xâm” đang phá hoại đất nước và làm xói mòn niềm tin của nhân dân. 

Bản lĩnh và trí tuệ là những điều tôi muốn nói nhất về Đảng của dân tộc mình. Nhờ bản lĩnh vững vàng, Đảng ta mới lãnh đạo dân tộc vượt qua được những thách thức vô cùng to lớn, có khi vận nước hiểm nghèo, éo le như "ngàn cân treo sợi tóc" để giành được nhiều thắng lợi vĩ đại. Có những thời đoạn nghiệt ngã tới mức người ta đã nghĩ tới sự tan rã của hệ thống chính trị và sự đổ vỡ của chế độ. Có trí tuệ, Đảng ta mới đề ra được đường lối đúng đắn trong chính trị, trong quân sự, trong kinh tế, trong văn hóa, trong ngoại giao...

Có trí tuệ mới biết nhìn xa trông rộng để “dĩ bất biến ứng vạn biến” trong thời chiến và thời bình, trong đối nội và đối ngoại. Có trí tuệ mới biết cách hóa giải xung đột, gạn đục khơi trong, thêm bạn bớt thù. Có trí tuệ mới biết người biết ta, biết nhẫn nhịn để nuôi dưỡng hòa bình, biết khép lại quá khứ để hướng tới tương lai, biết cương nhu tùy lúc, không cứng nhắc, không cực đoan liều lĩnh...

Không trí tuệ làm sao tạo ra được một đột phá về lý luận mang tên “Khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” mà mấu chốt của nó là gắn kinh tế với xã hội; tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội trong từng bước, từng chính sách và trong suốt quá trình phát triển đất nước. Cũng như thế khi Đảng khẳng định rằng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh, là động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc...

Tổ quốc sẽ ra sao, sẽ đi về đâu khi Đảng ta không có đường lối đổi mới toàn diện để phát triển đất nước. Đúng như Tổng Bí thư đã viết, đường lối đổi mới của Đảng đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trên con đường quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta. Nó đáp ứng những đòi hỏi của thực tiễn; thể hiện sinh động bản lĩnh vững vàng của Đảng và minh chứng tư duy sáng tạo của đội ngũ tiên phong ưu tú của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam.

Con đường đi lên của dân tộc không có gì khác ngoài con đường Bác Hồ và Đảng ta đã lựa chọn từ 94 năm qua và mãi mãi sẽ như thế là xã hội chủ nghĩa. Đấy là hình thái xã hội của tương lai mà Đảng đang lãnh đạo nhân dân Việt Nam phấn đấu xây dựng thành công. Một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ nhau...

Những giá trị truyền thống đã, đang và sẽ được soi sáng, bảo tồn, phát huy liên tục. Đó là dòng chảy không bao giờ bị ngưng chặn dù cuộc sống sẽ ngày càng phức tạp hơn. Con người Việt Nam mang những tố chất tốt đẹp của quá khứ và hiện tại để tiến bước vào tương lai tươi sáng. Đó phải là những con người mới xã hội chủ nghĩa, có tấm lòng yêu nước thương dân, mang niềm tin vững chãi về sự tốt đẹp hơn của cuộc sống ngày mai. Tôi rất băn khoăn tại sao bây giờ người ta lại ngại nói đến con người mới xã hội chủ nghĩa. Phải chăng, những con người mới ấy chưa xuất hiện trên đất nước ta? Hình mẫu ấy chỉ có ở tương lai hay trong những giấc mơ đẹp của con người? Không! Con người mới vừa là mục đích phấn đấu của xã hội ta nhưng nó cũng đồng thời là động lực để xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa. Chế độ tốt đẹp ấy không thể từ trên trời rơi xuống, nó chỉ được làm nên bằng những con người biết sống vì mọi người. Không có những con người như thế thì xã hội chúng ta khát vọng mãi mãi chỉ là khát vọng mà thôi.

Và trong cuộc sống hôm nay, giữa muôn vàn bộn bề gian khó, trước những thử thách, cám dỗ, cái tốt đẹp vẫn luôn tồn tại phát triển, những con người mới luôn sống và làm việc vì Tổ quốc, vì nhân dân. Những tấm gương bình dị mà cao quý có ở khắp mọi nơi trên đất nước ta. Họ đang nối gót ông cha làm nên những kỳ tích, chiến công trong thời đại mới. Thời đại Hồ Chí Minh dựng xây đất nước đàng hoàng hơn, to đẹp hơn và bảo vệ Tổ quốc muôn năm vững bền.

NGUYỄN HỮU QUÝ