Ông đã chiến đấu tại Mặt trận Trị-Thiên khốc liệt trong mùa hè năm 1972 cho đến Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975. Năm 1976, ông phục viên, trở về trường cũ tiếp tục học tập. Từ năm 1981, ông công tác tại Hãng phim truyện Việt Nam và có thời gian công tác tại Đài Truyền hình Việt Nam.
Nỗi buồn để sống
Tôi có đủ nỗi buồn để sống
Như sáng nay ra ngồi mép sông Hồng
Bãi ngô non vẫn còn nguyên vẹn đó
Ai biết mình vừa mất mát gì không.
Tôi có đủ nỗi buồn để sống
Như trưa nay bất chợt trận mưa rào
Những giọt mưa không làm tôi ướt áo
Chỉ ướt sũng hồn-chả biết tại vì sao.
Tôi có đủ nỗi buồn để sống
Như chiều nay thảng thốt gọi một người
Một người bạn đã lâu rồi mới gặp
Đứng bên đường-như kẻ dại nhìn tôi.
Tôi có đủ nỗi buồn để sống
Như tối nay tìm đến giữa sân trường
Con bướm trắng đã về nơi chín suối
Cỏ chọi gà ngơ ngác một mùi hương.
Tôi có đủ nỗi buồn để sống
Như đêm nay-mình đọc lại thơ mình
Những câu thơ viết trong thời trận mạc
Thêm một lần-thấm thía nghĩa hy sinh.
Tôi có đủ nỗi buồn để sống
Như sáng mai lại thêm một nỗi buồn
Một nỗi buồn lẽ ra không nên có
Nhưng nếu không buồn
có lẽ
lại buồn hơn...
Những ánh sao khuya
Các con ngủ như nụ hoa thanh khiết
Chuyện chưa vui, cũng đừng nghĩ ngợi gì
Bao giông tố trong đời cha nhận hết
Nhận âm thầm cho tới phút ra đi.
Thơ đã nói hộ cha bao ý nghĩ
Chỉ có Thơ là không thể chia lìa
Bài hay nhất, nếu cha chưa làm kịp
Đành gửi vào trong những ánh sao khuya...
Thiên đàng có thật
Cám ơn tiếng chim buổi sáng
Gọi ta về với trần gian
Giấc mơ đêm qua đẹp thế
Lang thang tới tận thiên đàng.
Và trên thiên đàng ta thấy
Hai người cuốc đất, trồng cây
Một cánh cổng làng rêu phủ
Dòng sông in cánh cò bay
Thì ra giản đơn biết mấy
Bên ta từng phút, từng ngày
Có một thiên đàng có thật
Quá gần... nên quá tầm tay!
Bài thơ hy vọng
Có những lúc tưởng cứu được cả thế giới
Nhưng cuối cùng cứu được mỗi mình thôi
Cứu khỏi hư danh, bạc vàng, bóng tối
Tìm cho thơ một tia nắng mặt trời...
Khoảnh khắc vào xuân
Một khoảnh khắc với rất nhiều biến động
Một cành đào để tiễn một mùa đông
Một con chữ ngỡ chết rồi lại sống
Giọt mực rưng rưng như giọt máu tươi hồng.
Một chút tâm tình
Kiểm kê tài sản đêm nay
Một điện thoại, một điếu cày, một xe
Một tôi đi sớm về khuya
Hồn còn vang vọng lời thề quân nhân.
Thơ trở về nguồn
Bao giờ trở lại Điện Biên
Viết câu lục bát đầu tiên trong đời
Thắp hương hài cốt anh tôi
Nhìn hoa ban trắng mãi đồi Him Lam
Trái cam ngày ấy còn vàng
Mẹ đâu rồi giữa vô vàn lá xanh
Nhớ không em, trưa Mường Thanh
Giọng hò kéo pháo gãy cành hoa mơ
Đêm nay không lẽ tình cờ
Mà mưa rơi chậm như chờ đợi ai...
Bên dòng thời gian
Cho một Người Thơ xa xứ
Lắm khi tiếng Việt bay đi đâu cả
Tôi ngồi uống bia cùng gã ăn mày
“Lạy ông đi qua, lạy bà đi lại”
Tiếng tự ngàn đời sao vẫn đắm say.
Ngôn ngữ nồng nàn muối mặn, gừng cay
Con chữ lặng im khi vừa chợt tỉnh
Tôi nhớ những người từng mang áo lính
Con đường khét lẹt, loài hoa gì đây?
Đàn chim Việt nào xao xuyến cánh bay
Dòng Suối Mơ nào vẫn mơ màng chảy
“Giàu hai con mắt, khó hai bàn tay”
Làm sao thân ngựa tự dưng xa bầy.
Tiếng mẹ ru ta “... Chồng cày, vợ cấy...”
Mà anh xa em mấy chục năm ròng
May quá Người Thơ ấy đang còn sống
Phiến đá đau thương ngậm sóng vào lòng.
Ngậm mãi biệt ly ở giữa đám đông
Đợi một ngày về bình an vô sự
Trong từng khoảnh khắc hồi sinh quá khứ
Hình như có ai vừa mới ra đời.
Đã lâu lắm rồi lại khóc mẹ ơi
Ôi mẹ Việt Nam đắng cay, khổ hạnh
Tiếng chim cuối cùng hót sau trận đánh
Đẹp như nước mắt...
bên dòng thời gian...
Trong sự nghiệp sáng tác của mình, Hoàng Nhuận Cầm có khá nhiều bài thơ tình nổi tiếng gắn với học sinh, sinh viên. Ông luôn giữ hồn thơ như “pha lê trong suốt, không có gì ngoài tình yêu Tổ quốc và thơ ca” (nhà thơ Nguyễn Sĩ Đại). Ông có nhiều bài thơ được các thế hệ bạn đọc yêu thích, như “Chiếc lá đầu tiên”, “Vào mặt trận lúc mùa ve đang kêu”, “Hò hẹn mãi cuối cùng em cũng đến”, “Viên xúc xắc mùa thu”, “Phương ấy”... Ngoài thơ, Hoàng Nhuận Cầm còn sáng tác kịch bản phim, như: “Đêm hội Long Trì”, “Hà Nội mùa Đông năm 46”, “Mùi cỏ cháy”, “Nhà tiên tri”... Trong đó, kịch bản “Mùi cỏ cháy” giúp ông đoạt giải Biên kịch xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17.
Ông được trao giải Nhất cuộc thi thơ Báo Văn Nghệ năm 1972-1973; Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 1993 cho tập thơ “Xúc xắc mùa thu”; Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2012.
Nhà thơ Trần Đăng Khoa nhận xét: “Thơ của Hoàng Nhuận Cầm đẹp như làn sương bay trên thảm cỏ ban mai”.
Trước khi mất, nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm bày tỏ ý định giới thiệu với bạn đọc Báo Quân đội nhân dân Cuối tuần một số bài thơ ông chuẩn bị in sách. Tuy nhiên, sự ra đi đột ngột của ông đã làm ý định đó trở nên dang dở. Được sự giúp đỡ của nhà thơ, TS Đỗ Anh Vũ, chúng tôi trân trọng gửi tới bạn đọc một số bài thơ của Hoàng Nhuận Cầm mới sáng tác trong thời gian gần đây.
|