QĐND - Trên thế giới, phụ nữ là nhạc công và nghiên cứu, phê bình âm nhạc rất ít. Phụ nữ làm nhạc sĩ sáng tác ca khúc còn hiếm hơn. Bởi vậy, thật là quý hiếm khi đến nay, nhạc sĩ Trương Tuyết Mai có hơn 300 ca khúc, 4 tập thơ, xuất bản 10 đầu sách. Trong đó tập sách “Lật từng mảnh ghép” là ấn phẩm mới nhất, tập hợp những hồi ức trong cuộc đời hoạt động văn học nghệ thuật của chị.

Được dự đêm nhạc “Trương Tuyết Mai-Nửa thế kỷ âm nhạc” tổ chức tại Nhà hát Bến Thành tối 19-4-2014 vừa qua, tôi nhận thấy sự xúc động, ấm áp tình người, tình đồng nghiệp. Đến chúc mừng, cổ vũ chị có các nhạc sĩ đàn anh, những đồng nghiệp, những người mến mộ chị và có nhạc sĩ Trần Long Ẩn - Phó chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Chủ tịch Hội Âm nhạc TP Hồ Chí Minh; nhà thơ Lê Quang Trang - Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh… Chị Mai nói: “Hai anh đều là sếp của mình” là đúng thôi, vì chị là hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam và hội viên Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh.

Nhạc sĩ Trương Tuyết Mai (người đứng giữa, đeo kính) cùng các đồng nghiệp.

 

Trong chương trình được bố trí theo cụm ca khúc. Có những ca khúc chị sáng tác cách nay gần 50 năm nối với những ca khúc hoài niệm về chiến tranh và người chiến sĩ; những ca khúc chị phổ nhạc và những ca khúc các nhạc sĩ phổ thơ của chị; những ca khúc về tình yêu quê hương, đất nước, tình mẫu tử, tình yêu lứa đôi...

Ngay ở đầu chương trình, khán giả mến mộ được nghe đọc lá thư của Thiếu tướng, Nhạc sĩ An Thuyên - nguyên Phó chủ tịch Thường trực Hội Nhạc sĩ Việt Nam: “Bài hát “Xe ta ơi lên đường” phỏng thơ Huy Cận của chị được công bố trên Đài Tiếng nói Việt Nam năm 1967, lúc đó tôi tham gia Đội văn nghệ huyện Quỳnh Lưu-Nghệ An-thường xuyên mang bài hát này ra chiến hào... “Xe ta ơi lên đường” cùng với các nhạc sĩ bậc thầy, những đồng nghiệp khác, tạo nên một dòng nhạc trữ tình cách mạng, mang đậm hồn người Việt Nam, khí thế và lòng nhân hậu Việt Nam”...

Khi giao lưu với khán giả, nhắc đến kỷ niệm khi sáng tác ca khúc nổi tiếng “Huế tình yêu của tôi” phổ thơ Đỗ Thị Thanh Bình, nhạc sĩ Trương Tuyết Mai tâm sự:

- Lần đến Huế ngày 2-5-1975 đã để lại trong tôi đầy ắp tình yêu. Huế ở trong tôi trọn vẹn. Đó là tình yêu đơn phương. Tôi yêu Huế với tất cả tâm tình nhưng không dám thổ lộ. 10 năm sau, năm 1985, cơn bão số 8 tàn phá Huế. Làm gì đây để chia sẻ với Huế. Phải sáng tác ca khúc về Huế mà tôi hằng ấp ủ. Tôi luôn trăn trở suy nghĩ ấy. Sáng hôm sau, tình cờ tôi gặp chị Đỗ Thị Thanh Bình ngay sảnh cơ quan Đài Tiếng nói nhân dân Thành phố. Chị đã đọc tôi nghe bài thơ “Huế tình yêu” chị vừa viết. Tôi thích quá, thế là đắm mình với Huế để hình thành giai điệu ca khúc “Huế tình yêu của tôi”.

Nói về ca khúc này, Thiếu tướng, nhạc sĩ An Thuyên tâm sự: “Bài hát này ra đời như một mốc son đánh dấu giai đoạn mới của ca khúc về Huế, sau 1975, mà sau này các thế hệ nhạc sĩ tiếp nối. Trong đó có bài “Huế thương” của tôi. Bài này tôi viết sau chị Mai mấy năm, cũng được nhiều người yêu thích. Nhưng nếu bảo tôi chọn bài hát về Huế thích nhất, sáng tạo nhất, mà chỉ được chọn một thôi thì tôi không ngần ngại, chọn “Huế tình yêu của tôi”.

Nhạc sĩ Trương Tuyết Mai cùng con gái Jazzy Dạ Lam giao lưu cùng khán giả trong chương trình “Trương Tuyết Mai-Nửa thế kỷ âm nhạc”. Ảnh: Hoàng Chí Hùng

Với tôi là nhạc sĩ đàn em của nhạc sĩ Trương Tuyết Mai. Tôi rất tâm đắc với quan điểm sáng tác của chị “viết về Huế nhưng không lộ rõ điệu hò, điệu lý nào của Huế, nhưng vẫn có âm hưởng Huế”. Đúng thôi, chị là con gái huyện Sông Cầu, Phú Yên, từ tấm bé đã theo ba mẹ ra Bắc tập kết và sống ở nhiều vùng đất nước. Tâm hồn chị thấm đẫm các làn điệu ca dao, dân ca các miền. Khi yêu Huế, viết về Huế, các màu sắc dân ca ấy ùa ra, giao hòa với nhau tạo nên chất Huế đậm đà, rất riêng của chị. Đây là ca khúc hay nhất của chị. Ca khúc này đã làm nên thương hiệu nhạc sĩ Trương Tuyết Mai.

Điều hạnh phúc nữa của nhạc sĩ Trương Tuyết Mai là cả 3 người con của chị đều có năng khiếu âm nhạc. Trong đó cô con gái Jazzy Dạ Lam đã hơn 20 năm nay học tập, làm việc tại Cộng hòa liên bang Đức, đã mang gen trội của mẹ. Cô đã có nhiều tác phẩm viết riêng hoặc chung với mẹ. Tác phẩm “Mẹ” cô viết tặng mẹ và về mẹ do cô vừa hát vừa đàn piano đã gây sự xúc động trong lòng khán giả. Tiếp nối cảm xúc ấy, Jazzy Dạ Lam thể hiện ca khúc “Lặng lẽ” của mẹ mình. Cô hiểu nỗi lòng của mẹ một mình sớm hôm quạnh vắng... khi xa vắng những người thân yêu nhất: “Chỉ có gối chăn biết, chỉ có ánh trăng biết, chỉ có bóng đêm biết...”.

Tuy sinh ra ở miền Trung song nhạc sĩ Trương Tuyết Mai có khá nhiều ca khúc về TP Hồ Chí Minh và một vùng sông nước Cửu Long như: “Lãng đãng đêm Cần Thơ”; “Tặng người trồng lúa Vũng Liêm”; “Vòng tay người mẹ Hậu Giang”; “Với Lương Hòa, Long Mỹ quê em”; “Tình yêu tôi Trà Ôn và Phương Nam” v.v..

Chương trình “Trương Tuyết Mai-Nửa thế kỷ âm nhạc” đã được đoàn Hợp xướng Nhà hát giao hưởng TP Hồ Chí Minh, vũ đoàn REX cùng nhiều lứa tuổi ca sĩ thể hiện thành công. Đó là những tình cảm chân thành của các nghệ sĩ và công chúng, trân trọng tài năng, nhiệt huyết của nữ nhạc sĩ tài hoa, lao động sáng tạo không ngừng suốt nửa thế kỷ qua. Nói như nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn: Ca khúc của nhạc sĩ Trương Tuyết Mai đã nhận Giải thưởng Nhà nước trong lòng nhân dân từ lâu. Xin chúc mừng chị!

Nhạc sĩ ĐÀO VĂN SỬ