QĐND - Bằng nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, sinh động, hoạt động văn hóa, văn học nghệ thuật, báo chí trong toàn quân năm 2013 đã thiết thực góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Bằng tài năng, trí tuệ, nhiệt tình của mình, đội quân văn hóa chiến sĩ đã không ngừng làm lan tỏa hình ảnh cao đẹp của Bộ đội Cụ Hồ trong lòng nhân dân. Nhân dịp này, phóng viên Báo QĐND Cuối tuần đã có cuộc trao đổi với Đại tá Nguyễn Phương Diện, Phó cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị.

Sân khấu chiến sĩ không ngừng làm lan tỏa hình ảnh cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ. Ảnh: Đức Long

 

Phóng viên (PV): Năm 2013 khép lại cùng nhiều hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật sôi nổi diễn ra trong toàn quân theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII). Xin đồng chí điểm lại những hoạt động chính?

Đại tá Nguyễn Phương Diện: Một trong những dấu mốc quan trọng trong đời sống văn hóa, văn học nghệ thuật của đất nước ta diễn ra trong năm nay là việc tiến hành tổng kết 15 năm triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) “Về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Trong quân đội, cùng với các hoạt động thường xuyên, năm 2013 là năm bản lề của các hoạt động trọng điểm về văn hóa, văn học, nghệ thuật, báo chí giai đoạn 2011-2015. Chính vì vậy các “binh chủng” văn hóa, văn học, nghệ thuật trong toàn quân đã đồng loạt ra quân và đã lập được một số đỉnh cao mới.

Các cơ quan, đơn vị đã duy trì tốt nền nếp các hoạt động thường xuyên, tiếp tục đẩy mạnh Cuộc vận động “Xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú trong quân đội” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; củng cố, nâng cấp và xây dựng mới được nhiều thiết chế văn hóa, trong đó một số đơn vị đã chủ động, sáng tạo trong vận hành các thiết chế văn hóa, tổ chức các hoạt động đa dạng, đáp ứng tốt nhu cầu của bộ đội, phù hợp với điều kiện thực tế như: Công viên văn hóa (Quân đoàn 4), Câu lạc bộ quân nhân, thi Tiếng hát chiến sĩ mới (Quân khu 7), Tiếng hát binh nhì (Quân đoàn 3), Tiếng hát quân-dân (Quân khu 9), giao lưu Biên cương xanh (BTL Biên phòng), Khúc ca bầu trời (Quân chủng Phòng không-Không quân), Biển, đảo quê hương (Quân chủng Hải quân)…

Đáng chú ý là đã tổ chức được nhiều lớp tập huấn nâng cao trình độ nghiệp vụ cho nhân viên bảo tàng, nhà truyền thống, phòng truyền thống, nhân viên chiếu phim, nhạc công, diễn viên ca, múa; mở các trại sáng tác viết kỷ niệm sâu sắc trong đời bộ đội, viết về gương điển hình tiên tiến, tổ chức các trại sáng tác và phát động các cuộc vận động sáng tác văn học, âm nhạc, sân khấu, mỹ thuật, nhiếp ảnh về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng, thu hút được đông đảo văn nghệ sĩ trong và ngoài quân đội tham gia và thu được nhiều tác phẩm có chất lượng tốt. Các nhà hát, đoàn văn công tích cực đẩy mạnh thực hiện Đề án Quy hoạch các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp giai đoạn 2011- 2015, hầu hết đã kiện toàn cơ bản tổ chức biên chế, tuyển chọn được nhiều nhạc công, diễn viên trẻ, có thành tích, tài năng, một số đơn vị đã hoàn thành việc mua sắm các trang thiết bị, hệ thống âm thanh, ánh sáng, nhạc cụ.

Đặc biệt, trong năm hầu hết các nhà hát, đoàn văn công đã tổ chức biểu diễn phục vụ bộ đội và nhân dân vượt định mức quy định, một số đơn vị vượt từ 35 đến 40% buổi diễn; hoạt động giao lưu quốc tế khá tấp nập, đã xây dựng chương trình, tổ chức cho nhiều đoàn đi biểu diễn ở các nước và đón đoàn văn công quân đội nước ngoài sang biểu diễn như: Hàn Quốc, Ấn Độ, Xri Lan-ca, Cam-pu-chia, Lào, Thái Lan, Xin-ga-po… được bạn đánh giá cao. Đoàn Văn công Quân khu 2 tham gia Liên hoan nghệ thuật 4 nước ASEAN được tặng HCV cho chương trình, 3 HCV, 2 HCB cho các tiết mục; Nhà hát Kịch nói tham gia Liên hoan sân khấu các vở diễn của tác giả Lưu Quang Vũ giành 2 HCV, 1 HCB cá nhân; Nhà hát Chèo tham gia Liên hoan chèo toàn quốc 2 vở, 1 vở đạt HCV, một vở đạt xuất sắc, 6 diễn viên được tặng HCV, 7 diễn viên được tặng HCB.

Các hoạt động trọng điểm về văn học nghệ thuật, báo chí có chuyển động tốt cả số người tham gia, số tác phẩm và chủ đề. Riêng số tác phẩm văn học, nghệ thuật đến tháng 10-2013, mới hơn nửa chặng đường đã đạt hơn 70% so với giai đoạn 5 năm trước đó. Đề tài về lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng; học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã giữ vững vai trò chủ đạo trong các hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật của quân đội. Công tác xuất bản, phát hành, quảng bá, chiếu phim, điện ảnh và các hoạt động triển lãm, trưng bày, chương trình Chúng tôi là chiến sĩ… năm 2013 đều tạo được dấu ấn tốt, có nhiều khởi sắc.

PV: Các hoạt động văn hóa, văn học nghệ thuật, báo chí đã có tác động như thế nào đến tâm tư, tình cảm bộ đội và nhân dân, góp phần làm thất bại những âm mưu chống phá của các thế lực thù địch?

Đại tá Nguyễn Phương Diện: Có lẽ khó có hoạt động nào lại tác động trực tiếp, nhanh chóng và có sức lay động lớn đối với tâm tư, tình cảm của con người hơn văn hóa, văn học, nghệ thuật, báo chí. Các hoạt động này trong toàn quân năm qua đã thực sự phát huy được thế mạnh vốn có, góp phần quan trọng trong quá trình nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho bộ đội và nhân dân; động viên được khí thế sôi nổi trong các mặt công tác; cổ vũ, khuyến khích cán bộ, chiến sĩ vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Thông qua các hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật, báo chí đã củng cố, xây dựng, phát triển các mối quan hệ, môi trường sống; hình thành và xây dựng nhân cách quân nhân.

Trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, các hoạt động văn hóa, văn học nghệ thuật của quân đội ta đã tập trung vào việc đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa quân đội thực sự tốt đẹp, lành mạnh, phong phú, nâng cao nhận thức, trình độ toàn diện và khả năng “miễn dịch” cho bộ đội. Không gian văn hóa trong các đơn vị quân đội đã chủ động, ngăn chặn, đầy lùi văn hóa xấu độc thẩm lậu vào đời sống chiến sĩ. Không những vậy, văn hóa chiến sĩ đã tích cực góp phần đấu tranh chống các xu hướng, biểu hiện, nhận thức về văn hóa lệch lạc, phản động; phát hiện, loại bỏ nhiều thủ đoạn chống phá tinh vi thông qua các sản phẩm văn hóa độc hại.

PV: Cùng với thành tựu đã đạt được, những yếu kém, bất cập cần khắc phục gồm những vấn đề gì, thưa đồng chí Phó cục trưởng?

Đại tá Nguyễn Phương Diện: Nhìn lại những yếu kém, bất cập năm 2013, điều khiến chúng ta không khỏi chạnh lòng trước một số thiếu sót, khuyết điểm đã từng tồn tại từ mấy năm trước chậm được khắc phục. Đó là nhận thức về văn hóa, văn học nghệ thuật trong một số cán bộ, chiến sĩ chưa đầy đủ. Có những đơn vị, người chỉ huy còn cho rằng đó chỉ là các hoạt động vui chơi, giải trí, tiêu tốn nhiều thời gian, tiền của, sức lực nên công tác lãnh đạo, chỉ đạo chưa quan tâm đúng mức, tổ chức thực hiện thiếu quyết liệt, thậm chí có nơi còn giao khoán cho cơ quan chính trị, cơ quan văn hóa. Không ít đơn vị lại có xu hướng “chuyên nghiệp hóa” các hoạt động văn nghệ quần chúng, đầu tư, thuê mướn tốn kém, hiệu quả thấp, bỏ quên chủ thể quan trọng là quần chúng-đối tượng vừa là người sáng tạo vừa là người hưởng thụ các sản phẩm văn hóa ở cơ sở. Các thiết chế văn hóa được đầu tư lớn nhưng chưa phát huy hết công năng, hoạt động văn hóa văn nghệ còn chạy theo mùa vụ, hội diễn, liên hoan, kỷ niệm…

Trong lĩnh vực hoạt động văn học, nghệ thuật chuyên nghiệp vẫn còn một số biểu hiện chưa thực sự mặn mà với đề tài về lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng. Các biện pháp đấu tranh chống các quan điểm tư tưởng sai trái, phản động chưa nhiều, hiệu quả còn thấp. Nghiêm trọng hơn, tuy không nhiều nhưng đã xuất hiện khuynh hướng lệch lạc, “lệch chuẩn”, “lạc chuẩn” trong sáng tạo, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật.

PV: Năm 2014, đất nước và quân đội có rất nhiều ngày kỷ niệm lớn, hoạt động văn hóa, văn học nghệ thuật, văn nghệ tập trung vào những vấn đề gì?

Đại tá Nguyễn Phương Diện: Các hoạt động thường xuyên vẫn là cốt lõi. Tuy nhiên, năm tới diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của đất nước và quân đội nên sẽ mở ra cơ hội tốt cho các hoạt động văn hóa, văn học nghệ thuật. Chủ trương lớn nhất là tạo ra bước đột phá trong sáng tạo, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng và chủ đề “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Tất cả các cấp sẽ rà soát, củng cố, nâng cao các nền nếp, chế độ hoạt động của công tác văn hóa, văn nghệ và các thiết chế văn hóa, đẩy mạnh thực hiện và hoàn thành cơ bản Đề án quy hoạch và xây dựng các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp giai đoạn 2011 -2015; bổ sung, sửa đổi Thông tư 24 của Bộ Quốc phòng Quy định và hướng dẫn về định mức, tiêu chuẩn đời sống văn hóa, tinh thần trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Các nhà hát và các đoàn văn công tập trung xây dựng các chương trình biểu diễn phục vụ bộ đội và nhân dân, tham gia các hoạt động kỷ niệm lớn và tham gia hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc.

Ngoài ra, sẽ tập trung một số việc lớn cho năm 2015 như tổ chức các trại sáng tác, những cuộc thâm nhập thực tế các đơn vị quân đội cho các văn nghệ sĩ, tổ chức hội diễn văn nghệ quần chúng lực lượng vũ trang, thanh niên, học sinh, sinh viên toàn quân… Nói chung là các hoạt động văn hóa, văn học nghệ thuật đã chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho năm 2014, 2015, các hoạt động sẽ diễn ra dày đặc với nhiều nét mới.

PV: Xin cảm ơn đồng chí!

ĐỨC NGHĨA (thực hiện)