Hạnh phúc trong giáo dục

Hạnh phúc trong giáo dục không đơn thuần là sự hài lòng nhất thời hay niềm vui nhỏ lẻ trong quá trình học tập. Đây là trạng thái cân bằng giữa cảm xúc, thể chất và mối quan hệ xã hội, giúp học sinh cảm nhận được niềm vui trong học tập, kích thích sự tò mò, say mê học hỏi và đạt được hạnh phúc bền vững.

Anh hùng Lao động Thái Hương, nhà sáng lập EDI cho rằng: “Một môi trường học đường hạnh phúc sẽ luôn khơi gợi niềm yêu thích, cảm giác thân thuộc và sự gắn kết bền chặt-nơi mỗi thành viên như người một nhà. Hãy xây dựng trường học trở thành một điểm chạm hạnh phúc, nơi kết nối tinh hoa tri thức, văn hóa truyền thống và tầm nhìn tương lai, định hướng và trao quyền cho học sinh để sẵn sàng hành trang trở thành những công dân toàn cầu”. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu sắc, giáo dục Việt Nam đang chứng kiến những thay đổi mạnh mẽ nhưng vẫn luôn kiên định mục tiêu duy nhất: Tất cả vì học sinh thân yêu.

Một tiết học tích hợp tiêu chí hạnh phúc tại TH School. Ảnh: TH School

Tuy nhiên, sự nghiệp “trồng người” không thể thành công trong ngày một, ngày hai mà rất cần sự thấu hiểu và vào cuộc của xã hội nói chung và của ngành giáo dục nói riêng. Trong đó, vai trò của người giáo viên trong việc tạo ra những tiết học hạnh phúc ở ngôi trường hạnh phúc, là nhân tố để đổi mới giáo dục. Theo bà Thái Hương, coi đào tạo giáo viên là ưu tiên số 1 để đổi mới giáo dục. Đó là lý do bà sáng lập EDI trước khi xây dựng hệ thống Trường TH School-một hình mẫu trường học hạnh phúc để đào tạo giáo viên cho hệ thống Trường TH School và đào tạo nhiều giáo viên ngoài TH School nhằm lan tỏa hạnh phúc trong giáo dục.

Theo Tiến sĩ Tal Ben-Shahar đến từ Đại học Harvard, chuyên gia về tâm lý học tích cực, giáo dục hạnh phúc tập trung vào việc xây dựng môi trường học tập an toàn và tích cực, giúp học sinh phát triển toàn diện về cảm xúc, kỹ năng xã hội và năng lực học thuật. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, hạnh phúc có mối tương quan tích cực với động lực và thành tích học tập. Một khi phát triển về mặt cảm xúc, tinh thần và thể chất, các em cũng sẽ đạt được những phát triển vượt bậc về trí tuệ.

Ông Martin Skelton, Cố vấn sáng lập Trường TH School trình bày tại hội thảo. Ảnh: TH School

Thực tế cho thấy, trong bối cảnh xã hội phát triển nhanh chóng, học sinh phải đối mặt với nhiều thách thức như áp lực học đường gia tăng, căng thẳng từ các kỳ thi chuẩn hóa, hay sự phức tạp trong việc cân bằng giữa học tập và cuộc sống cá nhân, giáo dục hạnh phúc vì thế cũng trở thành xu hướng tất yếu.

Hiện nay, các quốc gia như Phần Lan, Đan Mạch, Australia hay Ấn Độ đã tích hợp yếu tố hạnh phúc vào hệ thống giáo dục của mình. Phần Lan chú trọng vào việc xây dựng trường học “không ngừng chuyển động”, tăng cường các giờ học thể chất, giảm thời gian ngồi trong phòng học để thúc đẩy hoạt động ngoài trời, kích thích sự sáng tạo, yêu thích học tập. Trong khi đó, Đan Mạch đẩy mạnh giáo dục cảm xúc và xã hội, không chú trọng điểm số, khuyến khích học sinh được là chính mình. Australia lồng ghép khóa học Positive Detective (Công nhận điều tích cực) trong các trường học. Còn học sinh Ấn Độ được dạy riêng về “hạnh phúc”. Điểm chung ở các quốc gia này là họ chú trọng xây dựng nền giáo dục dựa trên giá trị và quá trình, thay vì tập trung vào kết quả học tập, thúc đẩy sự an lành, hạnh phúc cho học sinh.

Với vai trò là Cố vấn sáng lập của TH School, ông Martin Skelton chia sẻ một hành trình suy ngẫm về những trải nghiệm ông đã trải qua và các xu hướng trong học tập, về nhu cầu của học sinh và trách nhiệm của giáo viên trong việc hướng tới những kết quả mang lại hạnh phúc trong giảng dạy và học tập. “Là một nhà giáo, tôi muốn được đánh giá dựa trên việc học sinh của tôi học được những điều tốt đẹp như thế nào”, ông Martin Skelton chia sẻ.

PGS, TS Ngô Tuyết Mai, giảng viên Đại học Flinders, Australia lập luận rằng, việc giáo dục cả trái tim và trí tuệ là điều cần thiết để nuôi dưỡng những học sinh phát triển tình yêu với việc học bền vững cùng với các kỹ năng xã hội, cảm xúc và học thuật vững chắc thông qua mô hình PERMA (lý thuyết hạnh phúc). Với góc nhìn của chuyên gia tư vấn giáo dục trẻ em Hoa Kỳ, ông Thomas Hobson chia sẻ phương pháp giáo dục dựa trên trò chơi của mình. Ông minh họa qua những câu chuyện và lấy ví dụ về các chương trình giảng dạy do trẻ em dẫn dắt giúp thúc đẩy sự tò mò, động lực tự thân, cộng đồng, sự thấu cảm và mục đích sống.

Tại các hội thảo chuyên đề, nhiều giáo viên và nhà quản lý giáo dục chia sẻ những phương pháp giáo dục sáng tạo và ứng dụng công nghệ nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, lấy giáo viên làm trung tâm và khuyến khích các giải pháp để giáo viên có thể sáng tạo, làm chủ một tiết học hạnh phúc, tạo niềm hứng khởi học tập cho học sinh trên mọi phương diện. Các chuyên gia giới thiệu những công cụ theo dõi sự phát triển và hạnh phúc của học sinh, đồng thời khuyến khích tư duy phản biện, năng lực giải quyết vấn đề và mở rộng tầm nhìn toàn cầu.

Với những kết quả tích cực thu được, hội thảo thực sự là một bước tiến quan trọng trong hành trình lan tỏa triết lý giáo dục hạnh phúc của EDI. Với sứ mệnh phát triển con người toàn diện, EDI đã và đang hợp tác với nhiều trường học trên cả nước để xây dựng các chương trình đào tạo và hội thảo chuyên sâu. Qua đó, EDI không chỉ nâng cao năng lực cho giáo viên mà còn đóng góp vào việc xây dựng hệ sinh thái giáo dục nhân văn, gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội.

Hạnh phúc trong giáo dục là nền tảng cho sự phát triển bền vững của thế hệ trẻ và xã hội. Mục tiêu cuối cùng của giáo dục không chỉ là cung cấp kiến thức mà còn giúp học sinh biết sống hạnh phúc, tự tạo ra hạnh phúc và lan tỏa điều đó đến cộng đồng. Hội thảo "Hạnh phúc trong giáo dục 2024" không chỉ là nơi chia sẻ tri thức mà còn truyền cảm hứng để hiện thực hóa một nền giáo dục toàn diện và nhân văn.

THANH XUÂN