Phóng viên (PV): Bác Hồ dạy “Công binh như cán mác”, câu nói này nêu bật những phẩm chất truyền thống nào của bộ đội công binh, thưa đồng chí?
Thiếu tướng Trần Trung Hòa: Trước hết, cần nói thêm về bối cảnh lời dạy của Bác để thấy được phần nào tính chất nhiệm vụ của bộ đội công binh từ trước đến nay. Tháng 3-1951, khi đến thăm Trung đội Công binh xây dựng hầm cho Bộ chỉ huy chiến dịch Hoàng Hoa Thám tại rừng Việt Bắc, Bác đã ân cần giảng giải: “Quân đội ta ví như cái mác, bộ binh như mũi mác, công binh như cán mác, lưỡi có sắc, cán có chắc thì mới đâm được giặc”. Hình tượng gần gũi "công binh như cán mác” đã bao hàm cả vị trí, vai trò, tính chất nhiệm vụ của bộ đội công binh đối với nhiệm vụ chiến đấu cả trong thời bình và thời chiến, luôn đi trước về sau. Theo đó, công binh là lực lượng bảo đảm chiến đấu quan trọng ở các cấp chiến thuật, chiến dịch và chiến lược. Trong tác chiến, công binh thực hiện nhiều nhiệm vụ, ngay từ giai đoạn tổ chức chuẩn bị và trong suốt quá trình thực hành tác chiến, từ bảo đảm đường cơ động, bảo đảm vượt sông, xây dựng công sự trận địa, sở chỉ huy, bố trí, khắc phục hệ thống vật cản nổ, không nổ... Trong suốt chiều dài 76 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, bộ đội công binh đã hoàn thành xuất sắc vai trò “cán mác” và sẽ tiếp tục phấn đấu để không ngừng lớn mạnh, ngày càng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, có thể đảm đương nhiều nhiệm vụ khác nhau và luôn quyết tâm hoàn thành xuất sắc. Có thể nói, nhờ thường xuyên giáo dục, không ngừng đổi mới và phát huy tinh thần sáng tạo, tự lực tự cường, bộ đội công binh luôn khẳng định là “cán mác” chắc, khỏe; là điểm tựa, chỗ dựa, tạo thế, tạo thời để “mũi mác” luôn giành thắng lợi.
PV: Người ta thường nói, công binh là lực lượng làm nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”. Đồng chí có chia sẻ gì về nhiệm vụ này?
Thiếu tướng Trần Trung Hòa: Đúng như đồng chí nói, cụm từ “chiến đấu trong thời bình” đã phản ánh phần nào tính chất nhiệm vụ khó khăn, gian khổ và tiềm ẩn sự hy sinh rất lớn của bộ đội công binh. Các đồng chí đã biết, từ sau chiến tranh đến nay, bộ đội công binh được giao rất nhiều nhiệm vụ, cả thường xuyên và đột xuất, trong đó nổi bật là nghiên cứu tham mưu, chỉ đạo về nhiệm vụ công binh về xây dựng lực lượng, công tác kỹ thuật công binh, xây dựng công trình quốc phòng; tổ chức huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, khắc phục hậu quả chiến tranh... Dù chiến tranh đã lùi xa nhưng bom, mìn, vật nổ tồn lưu ước đến hàng trăm nghìn tấn, rải rác trên khắp đất nước. Đảng, Nhà nước, Quân đội ta đặc biệt quan tâm, đã triển khai đồng bộ nhiều chủ trương, giải pháp để khắc phục và đã đạt được những kết quả rất quan trọng, song vẫn còn những khó khăn, thách thức. Loại "thần chết" này luôn giấu mặt trong đất đai, ao hồ, sông suối, ở vùng chiến sự, vùng sâu vùng xa và cả ở các khu đô thị. Trước nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội ngày càng cao đã thôi thúc chúng tôi phải sớm trả lại bình yên cho đất. Dù đã mấy chục năm, bom, mìn, vật nổ tồn lưu đã bị ăn mòn, hoen rỉ thân vỏ, cơ cấu gây nổ, tính chất lý, hóa của thuốc phóng, thuốc nổ cũng đã thay đổi nên rất nguy hiểm khi rà phá, cho dù đã rất cẩn trọng tỉ mỉ, tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình, các biện pháp an toàn, nhưng cũng đã có đồng chí, đồng đội của chúng tôi bị thương, hy sinh trong khi làm nhiệm vụ. Nếu các đồng chí chứng kiến bộ đội công binh xây dựng công trình quốc phòng nơi biên cương, hải đảo, vùng sâu, vùng xa thì sẽ thấy họ còn thường xuyên phải “chiến đấu” với đất đá, địa tầng địa chất yếu, biến đổi khí hậu, thủy triều, thủy văn cũng đầy cam go, ác liệt... Trong thời bình, bộ đội công binh tham gia phòng, chống các thách thức an ninh phi truyền thống, như phòng, chống khủng bố, góp phần bảo đảm an toàn tuyệt đối các sự kiện chính trị trọng đại của đất nước, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai. Đây cũng là nhiệm vụ rất khẩn trương, nguy hiểm. Các đồng chí đã thấy bộ đội công binh dốc sức, dốc lòng tìm kiếm cứu nạn sự cố sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ, sập mỏ đá Lèn Cờ, sự cố sập hầm thủy điện Đạ Dâng, Lâm Đồng hay gần đây nhất là tai nạn sạt lở núi ở Phong Điền, Thừa Thiên Huế và Hướng Hóa, Quảng Trị vào cuối năm 2020 đã phản ánh phần nào những khó khăn, vất vả, hy sinh của bộ đội ta. Gần đây, sau nhiều năm chuẩn bị, bộ đội công binh được Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng giao tham gia hoạt động Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Đây là nhiệm vụ mới, dự liệu còn nhiều khó khăn thử thách, nhưng cũng rất tự hào. Để “mở đường thắng lợi” lĩnh vực này, ngoài chuẩn bị kỹ lưỡng toàn diện, một trong những ưu tiên mà chúng tôi đã xác định đó là làm thế nào để thế giới thấy được nhiều hơn những nỗ lực của chúng ta vì hòa bình hữu nghị, hợp tác và phát triển, thấy được truyền thống anh hùng, dũng cảm, phẩm chất cao quý của Bộ đội Cụ Hồ. Tôi tin rằng, với sự chuẩn bị khẩn trương, chu đáo và nhất là ý thức tổ chức kỷ luật chặt chẽ, nghiêm minh, bộ đội công binh sẽ hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ.
    |
 |
| Thiếu tướng Trần Trung Hòa. Ảnh: HOÀNG NGỌC |
PV: Như vậy, thời bình nhưng nhiệm vụ của công binh vô cùng khó khăn, thử thách; trong xu hướng xây dựng quân đội “tinh, gọn, mạnh” thì Binh chủng Công binh làm gì để hoàn thành tốt nhiệm vụ, thưa đồng chí?
Thiếu tướng Trần Trung Hòa: Xây dựng binh chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, “tinh, gọn, mạnh” là chủ trương của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã được Đảng ủy, Bộ tư lệnh Binh chủng Công binh quán triệt, triển khai kỹ lưỡng theo lộ trình, kế hoạch. Binh chủng tiếp tục thực hiện tốt các khâu đột phá, cả trong hoàn thiện tổ chức biên chế, huấn luyện, đào tạo, xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật, chấp hành pháp luật, cải cách hành chính quân sự... Tập trung rà soát tổ chức biên chế đối với các cơ quan, đơn vị trong toàn binh chủng bảo đảm hợp lý, tinh, gọn, mạnh, cơ động nhanh. Nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của binh chủng, đủ khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo đảm công binh theo các phương án tác chiến và nhiệm vụ được giao. Tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về xây dựng chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật, bảo đảm an toàn.
Hiện nay, một trong những yêu cầu đặt ra đó là phải xây dựng lực lượng công binh “tinh, gọn, mạnh” thông qua việc giảm khâu trung gian, nâng cao chất lượng khả năng cơ động, huấn luyện, diễn tập và sẵn sàng chiến đấu sát với tình huống thực tế bảo đảm công binh trong các phương án tác chiến và nhiệm vụ được giao, ở từng địa hình khu vực khác nhau. Một mặt, binh chủng tiếp tục tổ chức thực hiện Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông” thật tốt để khai thác, làm chủ trang bị, khí tài công binh hiện có. Mặt khác, tích cực nghiên cứu, sáng kiến cải tiến kỹ thuật; tham mưu với Bộ Quốc phòng đầu tư, mua sắm một số trang bị hiện đại phục vụ cho các nhiệm vụ đặc thù của bộ đội công binh, hướng tới sử dụng lực lượng công binh toàn quân tinh, gọn, hiệu quả. Gần đây, binh chủng đã chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ trong huấn luyện, kết hợp chặt chẽ, nhuần nhuyễn giữa kỹ thuật với chiến thuật, tổ chức các cuộc diễn tập, hội thao trong điều kiện triển khai liên hoàn các nhiệm vụ mang tính tổng hợp cao. Việc này giúp cho lãnh đạo, chỉ huy các cấp nâng cao năng lực, trình độ tổ chức chỉ huy tác chiến và kỹ năng thực hành của phân đội trong thực hiện nhiệm vụ của lực lượng công binh toàn quân.
PV: Bộ đội công binh đang tiếp tục phát huy truyền thống “Mở đường thắng lợi” trong giai đoạn mới. Đề nghị đồng chí nói thêm về vấn đề này?
Thiếu tướng Trần Trung Hòa: "Công binh như cán mác", công binh đi trước về sau; lịch sử, truyền thống vẻ vang, hào hùng của bộ đội công binh luôn gắn với bản chất, truyền thống tốt đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng. 76 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ công binh đã ra sức phấn đấu hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ, bảo đảm cho các lực lượng vũ trang nhân dân chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đảng ủy, Bộ tư lệnh Binh chủng luôn trân trọng, biết ơn những cống hiến, hy sinh của lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ. Chúng tôi nhận thức rất rõ trách nhiệm nỗ lực phấn đấu phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, viết tiếp truyền thống "Mở đường thắng lợi", tận trung với Đảng, tận hiếu với dân; cần, kiệm, liêm, chính, tự lực, tự cường; đoàn kết hiệp đồng, chiến đấu dũng cảm, lao động sáng tạo bền bỉ, vượt mọi khó khăn thử thách, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, xứng đáng với niềm tin, yêu của Đảng, Nhà nước, nhân dân và quân đội. Cảm ơn Báo Quân đội nhân dân, các cơ quan thông tấn, báo chí đã thường xuyên quan tâm, chủ động thông tin, tuyên truyền, cổ vũ bộ đội công binh thêm vững tinh thần ý chí, quyết tâm trách nhiệm.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
ĐỨC TÂM (thực hiện)