Nhân dịp Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, đồng chí Thượng tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng trả lời phỏng vấn Báo QĐND Cuối tuần về vấn đề này. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
Những vấn đề mới về quốc phòng, an ninh
Phóng viên (PV): Thưa đồng chí Tổng Tham mưu trưởng, xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, trong đó có một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương (QUTƯ), Bộ Quốc phòng (BQP). Từ góc độ lý luận và thực tiễn, đồng chí có thể khái quát tính cấp thiết của chủ trương này?
Thượng tướng Phan Văn Giang: Xây dựng QĐND hiện đại đã được Bác Hồ và Đảng ta quan tâm xây dựng ngay từ khi mới thành lập để chuẩn bị cho khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền về tay nhân dân. Sau khi hòa bình được lập lại trên miền Bắc năm 1954, vấn đề xây dựng Quân đội hiện đại tiếp tục được Đảng và Bác Hồ đặt ra. Người viết: “Xây dựng Quân đội ta thành một QĐND hùng mạnh, một Quân đội cách mạng, chính quy, hiện đại để giữ gìn hòa bình, bảo vệ Tổ quốc (BVTQ)”. Tại Đại hội Đảng lần thứ III năm 1960, vấn đề xây dựng QĐND Việt Nam thành một QĐND hùng mạnh, một Quân đội cách mạng, tiến lên chính quy, hiện đại đã được nghị quyết đại hội chỉ rõ: “Để bảo vệ vững chắc miền Bắc đang xây dựng CNXH, kịp thời ngăn ngừa và đối phó với mọi âm mưu của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, phải giải quyết đúng đắn quan hệ giữa xây dựng kinh tế và củng cố quốc phòng”.
Xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, được Đảng ta tiếp tục xác định qua các kỳ đại hội của Đảng và được cụ thể tại Đại hội X, XI, XII của Đảng, trong các nghị quyết: Nghị quyết số 28-NQ/TW, khóa XI về Chiến lược BVTQ trong tình hình mới; Nghị quyết số 24-NQ/TW, khóa XII của Bộ Chính trị về Chiến lược quốc phòng Việt Nam, xác định: Xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại.
Đặc biệt là 13 nội dung định hướng, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Bí thư Quân ủy Trung ương Nguyễn Phú Trọng về quân sự, quốc phòng; Kết luận số 31-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược quốc phòng, Chiến lược quân sự Việt Nam, xác định: Trên cơ sở tiềm lực, điều kiện của đất nước và yêu cầu nhiệm vụ BVTQ, phấn đấu từ năm 2030 xây dựng Quân đội hiện đại cả về tổ chức, biên chế; trình độ quân sự, chính trị, chuyên môn nghiệp vụ; nghệ thuật quân sự, phương thức tác chiến, vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT) và công tác bảo đảm, bảo đảm cho Quân đội ngày càng mạnh lên, thực sự là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới.
Sau gần 35 năm đổi mới, sự nghiệp xây dựng và BVTQ đạt những thành tựu to lớn trên nhiều lĩnh vực; quốc phòng, an ninh được tăng cường, tạo cơ sở, nền tảng quan trọng để nước ta tiếp tục đổi mới và phát triển. Tuy nhiên, xuất hiện những vấn đề mới về quốc phòng, an ninh như: Không gian chiến lược mới; đối tượng, đối tác mới; các hình thái chiến tranh mới. Các thế lực thù địch, đối tượng phản động, cơ hội chính trị tăng cường hoạt động chống phá toàn diện về chính trị, quân sự, kinh tế, tư tưởng, văn hóa... Sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, giải quyết tranh chấp biển, đảo, đấu tranh trên không gian mạng sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp. Trên một số vùng chiến lược, trọng điểm tiềm ẩn các yếu tố gây mất ổn định, không loại trừ khả năng xảy ra bạo loạn chính trị, nếu không ngăn chặn, đối phó có hiệu quả các thách thức, nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng, chế độ là rất lớn. Mặc dù sức mạnh quốc phòng Việt Nam được nâng lên trong tương quan với khu vực và thế giới, nhưng vẫn còn một số hạn chế, khó khăn, nhất là về phương tiện VKTBKT hiện đại, tác chiến ở tầm cao, tầm xa, tác chiến ban đêm, khả năng kiểm soát vùng trời, vùng biển, đảo xa bờ và nguồn nhân lực chất lượng cao v.v..
Từ những lý luận và thực tiễn trên, việc xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, trong đó có một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại là yêu cầu khách quan, mang tính cấp thiết và cũng là đòi hỏi thực tế và lâu dài của Quân đội ta hiện nay.
Có nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc
PV: Với chức năng là cơ quan tham mưu, chỉ huy cao nhất của QĐND Việt Nam, BTTM đã có những tham mưu chiến lược gì cho Đảng, Nhà nước, QUTƯ, BQP và theo dõi, chỉ đạo các đơn vị như thế nào nhằm bảo đảm cho quá trình hiện đại hóa Quân đội nói chung, xây dựng một số quân chủng, binh chủng tiến thẳng lên hiện đại nói riêng, đạt được mục đích, yêu cầu đề ra, thưa đồng chí?
Thượng tướng Phan Văn Giang: Với chức năng, nhiệm vụ của mình, để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên phát triển một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, BTTM đã tham mưu cho Đảng, Nhà nước, QUTƯ, BQP trong giai đoạn 2016 đến nay: Thành lập các tổ chức để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới (duy trì pháp luật trên biển, bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng...); giải thể, sáp nhập, tổ chức lại, điều chỉnh một số tổ chức không còn phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm tinh, gọn, mạnh, khắc phục sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ (thực hiện một cơ quan, đơn vị đảm nhiệm một hoặc nhiều nhiệm vụ, trách nhiệm chỉ do một cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm chính).
BTTM đã kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước xử lý kịp thời, đúng đắn các tình huống, duy trì công tác SSCĐ, xây dựng kế hoạch tác chiến; nâng cao chất lượng huấn luyện gắn với xây dựng đơn vị chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật; xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận chiến tranh nhân dân; xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, một số lực lượng tiến thắng lên hiện đại; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, vững mạnh; xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh và rộng khắp, sẵn sàng chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Quá trình triển khai luôn theo dõi, chỉ đạo chặt chẽ các đơn vị thực hiện một cách nghiêm túc, gắn việc hiện đại hóa Quân đội với xây dựng tổ chức biên chế tinh, gọn, mạnh; chú trọng công tác huấn luyện, đào tạo khai thác VKTB, nhất là các loại VKTB mới, hiện đại, tổ chức hội thi, hội thao, diễn tập định kỳ và đột xuất nâng cao khả năng cơ động của các lực lượng.
Đến nay, cơ cấu tổ chức của Quân đội đã được điều chỉnh tương đối phù hợp với chức năng, nhiệm vụ; sức mạnh tổng hợp, sức chiến đấu của Quân đội được nâng cao; luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ trong thời bình (có nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc), sẵn sàng mở rộng lực lượng khi có tình huống, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Phải gắn với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao
PV: Thưa đồng chí, những khó khăn lớn nhất trong quá trình xây dựng một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại là gì, và chúng ta giải quyết những khó khăn đó như thế nào?
Thượng tướng Phan Văn Giang: Quân đội ta là Quân đội cách mạng, luôn kiên định, vững vàng mục tiêu, lý tưởng của Đảng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân. Song, để xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, Quân đội đã gặp những khó khăn, trong đó có khó khăn lớn nhất là việc đầu tư trang bị vũ khí hiện đại.
Để giải quyết các khó khăn đó, trước hết QUTƯ, BQP đã tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước, Chính phủ đầu tư mua sắm VKTB mới, hiện đại cho Quân đội, tập trung mua sắm có chọn lọc, ưu tiên cho một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại như: Hải quân, phòng không-không quân, tác chiến điện tử, thông tin liên lạc...; đồng thời Quân đội phải có đội ngũ cán bộ, chiến sĩ và đặc biệt đội ngũ chỉ huy các cấp có năng lực, trình độ để khai thác sử dụng hiệu quả các loại VKTBKT, trong điều kiện đất nước chúng ta phải tự lực, tự cường (không còn sự trợ giúp, viện trợ của các nước XHCN như trước đổi mới). Do đó, việc mua sắm VKTBKT mới, hiện đại phải gắn với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ở trong nước và ngoài nước để quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả các loại VKTBKT hiện đại đó.
PV: Đồng chí có thể điểm qua một số kết quả nổi bật trong quá trình hiện đại hóa Quân đội, nhất là đối với các lực lượng được đầu tư xây dựng tiến thẳng lên hiện đại?
Thượng tướng Phan Văn Giang: Để hiện đại hóa Quân đội, BTTM đã tham mưu cho QUTƯ, BQP tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới cơ chế hoạt động khoa học công nghệ và môi trường, gắn kết giữa nghiên cứu và ứng dụng kết quả nghiên cứu, tạo ra các sản phẩm có tính đột phá; tập trung nguồn lực đầu tư cho các dự án trọng điểm để xây dựng mới và hiện đại hóa dây chuyền, công nghệ chế tạo, sửa chữa, cải tiến
VKTBKT, có bước đột phá về khoa học công nghệ và có tính lưỡng dụng cao; thực hiện tốt việc kết hợp quốc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc phòng; nghiên cứu sản xuất nâng cao chất lượng các chủng loại vũ khí lục quân; ưu tiên cho nhiệm vụ hiện đại hóa các lực lượng hải quân, phòng không-không quân, tác chiến điện tử, tăng thiết giáp, trinh sát kỹ thuật, cảnh sát biển; đồng thời, thực hiện chuyển đổi cơ chế sắp xếp lại các doanh nghiệp bảo đảm tinh, gọn, phát huy hiệu quả nghiên cứu và sản xuất.
Đến nay, Quân đội đã xây dựng được các lực lượng hiện đại. Về hải quân: Các lữ đoàn tàu ngầm, tàu chiến đấu hiện đại; lữ đoàn tên lửa bờ hiện đại (tàu hộ vệ tên lửa, tàu tên lửa tấn công nhanh, tàu pháo, tàu tuần tiễu); lực lượng không quân-hải quân...; về phòng không-không quân: Đã mua sắm một số loại máy bay chiến đấu đa năng, tổ hợp tên lửa phòng không, hệ thống radar thế hệ mới nâng cao năng lực quản lý vùng trời quốc gia..; về tăng thiết giáp: Đã trang bị xe tăng tiên tiến, hiện đại; về thông tin liên lạc: Xây dựng được hệ thống thông tin liên lạc phục vụ chỉ huy tác chiến đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống. Chúng ta cũng đã đầu tư xây dựng lực lượng tác chiến điện tử hiện đại, công nghệ cao, với các khí tài có khả năng trinh sát, chế áp các dải tần số của các loại vũ khí trang bị hiện đại...
    |
 |
|
Bộ đội hải quân diễn tập đổ bộ đường biển. Ảnh: THANH TÙNG. |
Nội hàm của Quân đội hiện đại
PV: Được biết, chúng ta đang trong quá trình tạo tiền đề vững chắc để phấn đấu từ năm 2030 xây dựng Quân đội hiện đại. Vậy, những nội dung chính mà quá trình “tạo tiền đề” cần phải đạt được là gì? Và nội hàm của “Quân đội hiện đại” mà chúng ta đang hướng đến gồm những gì, thưa đồng chí?
Thượng tướng Phan Văn Giang: Đúng vậy, Quân đội đang trong quá trình tạo tiền đề vững chắc để phấn đấu từ năm 2030 xây dựng Quân đội hiện đại, những nội dung chính mà quá trình “tạo tiền đề” cần phải đạt được là:
Xây dựng Quân đội có phẩm chất chính trị cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân, sẵn sàng chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược; ưu tiên, xây dựng các lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, có VKTB hiện đại, được tổ chức chặt chẽ, có năng lực khai thác làm chủ VKTB hiện đại; kết hợp các lực lượng tạo thế phòng thủ vững chắc từ sớm, từ xa, đủ sức răn đe; đầu tư mua sắm VKTB kết hợp với nghiên cứu, chế tạo sản xuất CNQP trong nước; chú trọng tăng cường mối quan hệ quốc phòng hữu nghị với quân đội các nước, tạo môi trường hòa bình, ổn định lâu dài.
Và nội hàm của “Quân đội hiện đại” mà chúng ta đang hướng đến đó là:
Về trách nhiệm: Xây dựng QĐND Việt Nam hiện đại là trách nhiệm và hoạt động của toàn Đảng, của cả hệ thống chính trị, của toàn quân và toàn dân; do Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt, Nhà nước quản lý, điều hành tập trung thống nhất.
Về hoạt động: Xây dựng QĐND Việt Nam hiện đại là tổng thể hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, hoạt động chỉ huy, quản lý và các hoạt động tổ chức thực hiện trong thực tiễn của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội, của Quân đội và nhân dân để thực hiện nghị quyết, đường lối, chủ trương lãnh đạo, các quan điểm, các quyết định, quy định và chương trình, kế hoạch xây dựng Quân đội trên tất cả các lĩnh vực.
Về mục tiêu: Xây dựng QĐND Việt Nam hiện đại thực hiện nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN, nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu toàn diện của Quân đội, lấy xây dựng vững mạnh về chính trị làm cơ sở; xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh về tổ chức, biên chế; hiện đại về vũ khí, trang bị kỹ thuật; trình độ quân sự, chính trị, chuyên môn nghiệp vụ; nghệ thuật quân sự, phương thức tác chiến và công tác bảo đảm làm nòng cốt, bảo đảm cho Quân đội tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước XHCN và nhân dân; có khả năng SSCĐ, chiến đấu với hiệu suất cao; luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất; làm nòng cốt trong BVTQ và tích cực tham gia xây dựng đất nước.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí Tổng Tham mưu trưởng!
HỒNG HẢI - HOÀNG HÀ (thực hiện)