Ông đã nhận nhiều giải thưởng văn học, tiêu biểu như: Giải nhất của Ủy ban toàn quốc các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, năm 2003; giải nhì cuộc vận động sáng tác ca khúc và văn học về đề tài biên phòng nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng; giải ba thơ về Hà Nội-kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long-Hà Nội và nhiều giải thưởng văn học khác. Tác phẩm thơ chính đã xuất bản: “Giấc phì nhiêu” (năm 1996), “Đi bên mùa lá rụng” (năm 2000), “Ngang qua cánh đồng” (năm 2002), “Giả trang” (năm 2007), trường ca “Đối thoại trắng” (năm 2004), trường ca “Những ngấn bùn trên mũi chân Tổ quốc” (năm 2011), “Tuyển tập thơ Hoàng Quý” (năm 2022).
Gọi người
Bãi khách ấy có rất nhiều săng lẻ
Đêm dừng chân ngửa mặt lên trời
Cánh võng mắc như thuyền chợt đi, chợt đến
Có ai người trở lại nữa hay thôi?
Tôi từng tới rừng kia một ngày xa ngái
Hái đầy tay những trái giòn xanh
Chiều hút tầm bom, mặt mày sạm khói
Đã cười đùa toàn những chuyện huyên thuyên
Trời trở rét úp thìa cho bớt rét
Túm tít xem trăng, trăng đã qua trời
Sương ướt giọt quờ tay sang võng cạnh
Trong đám chiều qua có đứa đi rồi
Tôi từng khóc một chiều bãi khách
Thằng bạn người Nùng chết tuổi thanh niên
Cơn sốt rét bất ngờ không thuốc
Bó theo người độc tấm tăng con
Có những cuộc đời như trăng khuyết tuổi
Tất tật đem cho không toan tính điều gì
Bãi khách ấy
Vạt rừng săng lẻ ấy
Bao người đi qua...
Đồng đội tôi giờ thưa thớt cả
Đứa cấy ruộng quê
Đứa tất tả thị thành
Tôi chỉ muốn gào to trước cánh rừng xưa cũ
Có ai về mắc võng với tôi không?
------------
Viết trên đèo Pha Đin
Pha Đin lau kiếm sắc
Xuân đi ngang mặt người
Lòng thung ai nhóm lửa
Đã hồng hương nếp xôi
Pì noọng, Pì noọng ơi
Có đi cùng với tôi
Ngoảnh mặt Hát Lót sang
Trời đã sáng tươi rồi
Nếu em xuôi Mường Lát
Nhắn giùm tôi một lời
Rằng đường xe pháo mã
Có còn dấu chân người
Những chàng trai trấn thủ
Kéo súng lên Mường Trời
Biết bao người nằm lại
Nằm ở đâu rừng ơi!
Pha Đin ngày tôi ngược
Núi đèo run sắc trời
Những nấm mồ chiến sĩ
Thưa thót nhánh hoa rơi...
Pha Đin chôn kiếm trận
Gió mang mang mặt người
Nâng mùa xuân và gọi
Noọng ơi... Pì noọng ơi...
-------------
Tới Cấm Sơn nhớ thi sĩ Thôi Hữu
Một dốc
Hai dốc
Rất nhiều dốc
Bỗng gặp nắng đầy thung lũng thơm
Bản làng cuối Chạp lơ mơ rượu
Tôi bỗng dưng thèm môi mắt quen
Cấm Sơn ruộng núi như thang bắc
Tầm xanh, thác trắng, nước reo òa
Có người em gái môi khèn lá
Hương mặt trời ánh ướt thịt da
Một dốc
Hai dốc
Rất nhiều dốc
Cấm Sơn ngày này tôi mới qua
Câu thơ người hát thời chinh chiến
Còn tươi trên lá đến bây giờ...
Tà Thiết ngày tôi đến
Tặng Tà Thiết, tặng Bình Phước
Nghe hơi gió quen thở trong rừng cây
Nghe như nắng thơm từng búp vương đầy
Tà Thiết! Tà Thiết! Trưa nay tôi đến
Người thiêng về trời
Rừng thiêng còn đây...
Tôi ngắm ngẩn ngơ rặng xoài cổ kính
Một cây, hai cây, ba cây... năm cây...
Me xưa ai vun đã thành cổ thụ
Nhớ gì rơm rớm lá buồn ngơ ngây
Những căn lán nhỏ hiền như cổ tích
Sóc Cà-rom xưa chả còn mấy người
Từng cửa hầm hoang choàng con mắt mở
Xưa thức vì người
Giờ thức đợi ai!
Em gái đưa tôi luồn rừng Tà Thiết
Giọng như họa mi, giọng thanh tước hát
Kể mãi rừng xưa người xưa tình xưa
Trên chiếc bàn này hình đồ trận cuối
Trái tim mặt trận điểm nhịp đêm ngày
Biết bao binh đoàn, biết bao hướng tiến
Biết bao lo lắng, biết bao vỡ òa
Biết bao nhẫn nại, biết bao náo nức
Từ rừng ta về giành lấy tự do
Dường như tiếng súng gầm lên văng vẳng
Men theo tiếng em ửng trên tàn cây
Dường như thế đứng người thiêng còn đó
Ấm trong tiếng em hồng hào quanh đây
Tôi muốn gọi vang Tà Thiết! Tà Thiết!
Lại muốn riêng mình hôn muôn gió bay
Gọi những tên người dẫu người xa khuất
Trước nén hương trầm nghi ngút khói vây
Chỉ lát nữa thôi tôi về xa lắm
Liệu có lần thêm viếng lại nơi này
Nhưng, tôi sẽ mang bao nhiêu là nắng
Bao nhiêu huyền tích lưu hồn trong cây
Và, mãi mang theo vô vàn gió thổi
Khâu những vui buồn năm tháng trên tay...
----------------
Hà Nội thu rồi khoe mắt lá răm
Thức dậy đi
Thức dậy đi
Cốm đã xanh sen
Sâm cầm đã trở về
Sông Hồng thở bốn bề sóng đỏ
Những cửa ô lá như ném lửa
Hà Nội thu rồi tươi mắt lá răm
Cái đêm mẹ tiễn ta sân ga tan hoang
Biết mấy những chàng trai lời yêu chưa thạo nói
Tay xoắn vẹo ngại ngùng
Những nụ hôn rất vội
Đằm son môi và má lúm đồng tiền
Những mùa thu báo động chưa yên
Thu để dấu người đi
Rất nhiều không trở lại
Rất nhiều những đường cây Hà Nội
Theo ba lô một lá thư chờ...
Xin thức dậy dằn quên những mùa thu sốt ruột
Cốm đã xanh sen cốm ướp xanh sen
Sâm cầm đã và mùa thu cũng đã...
Em chả phải giấu ai mà hôn khe khẽ nữa
Hãy đi cùng thu mắt lá răm!
Đêm nghe gió qua vườn
Có thể rồi ta sẽ về thăm lại
Cây gạo quen
Và khúc sông gầy
Và có thể trên lối chìm hoa cỏ
Ta lại tìm bông rụng dưới thân gai
Đêm nghe gió qua vườn
Tiếng cây thở nói rằng thu chắc đã...
Thổi tê hơi cho hạc trắng bay về
Đêm nhoi nhói
Nghe đời thay máu
Có bao người nghe gió trong khuya?
Ở phía trước
... Con đường chướng gió
Ta đã đi không chút e dè
Những hy vọng rưng rưng xác lá
Chết tưng bừng như máu hôm qua
Ở phía trước
Ở phía trước nữa
Ai như ta?
Ai đã là ta?
Chao ôi! Đời nến sáp
Ta đấy à, hay chưa từng ta!
Thì mùa thu dường thong thả mở lòng
Đêm hé cửa nghe qua vườn gió thổi
Ta hứa về thăm lại
Cây gạo quen
Và khúc sông gầy
Và, có thể lối chìm hoa cỏ ấy
Nhắc những lời hoa rụng một ban mai...
-----------
Minh họa: ANH KHOA