Ngày đầu đông, sau những ngày mưa lất phất, Hà Nội trời quang mây tạnh, nắng vàng mật ong trải khắp phố phường. Thượng tướng Võ Văn Tuấn, nguyên Phó tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, cùng những người bạn đồng niên, đã có mặt rất sớm tại Trường THPT Nguyễn Trãi-Ba Đình để tham dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập trường. Bước qua cánh cổng rồi dừng lại bên những hàng cây xà cừ cao lớn, ông lặng người, trầm ngâm như hồi tưởng lại về những ngày tháng cách đây hơn 50 năm, khi còn là học sinh của ngôi trường này. Ông nói: Danh nhân Nguyễn Trãi có lẽ cũng đã nhìn thấy trước ngày hôm nay, nên cụ vén mây và tỏa ánh sao khuê để trời quang mây tạnh, cho các thế hệ thầy và trò nhà trường cùng hội ngộ.
Dòng người nối tiếp nhau bước vào sân trường trong vòng tay chào đón của các học sinh. Biết bao thế hệ thầy và trò gặp lại nhau sau nhiều năm, có những người lưng đã còng, tóc đã bạc trắng, chầm chậm bước dưới sân trường xưa, rồi ngắm lại từng ô cửa sổ, lớp học, bảng đen, phấn trắng... Những cái bắt tay thật chặt, những cái ôm siết chặt ngày gặp lại như khiến cái se lạnh đầu đông dường như tan biến.
Mở đầu cho cuộc hội ngộ và tri ân là Chương trình nghệ thuật “80 năm ngời sáng ánh Sao Khuê” do TS Nguyễn Thị Phương Lan, Hiệu trưởng nhà trường trực tiếp chỉ đạo nghệ thuật và chắp bút cho nội dung kịch bản. Chương trình được dàn dựng công phu, với sự tham gia biểu diễn của các thầy, cô giáo và học sinh nhà trường.
    |
 |
Thượng tướng Võ Văn Tuấn và TS Nguyễn Thị Phương Lan giao lưu, chia sẻ với giáo viên và học sinh Trường THPT Nguyễn Trãi-Ba Đình. Ảnh: XUÂN THỨ
|
Thông qua những hoạt cảnh, những tiết mục giàu tính biểu tượng, chương trình khắc họa công trạng và tầm vóc của danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi. Đồng thời tái hiện hành trình 80 năm Trường THPT Nguyễn Trãi-Ba Đình gắn bó với lịch sử hào hùng của dân tộc trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ cho tới nay; với những tên tuổi đã trở thành biểu tượng bất tử như: Liệt sĩ, nhà thơ Lê Anh Xuân; liệt sĩ Nguyễn Kim Yến; liệt sĩ, Anh hùng LLVT nhân dân Vũ Xuân Thiều; liệt sĩ Bùi Thọ Tuyến... Đồng thời, nhà trường cũng tự hào khi nhiều học sinh đã trở thành những trí thức và công dân ưu tú của đất nước, như: Nhà sử học Lê Văn Lan; GS, TS Nguyễn Minh Thuyết; Thượng tướng Võ Văn Tuấn...
Trong không khí thân tình của buổi lễ, Thượng tướng Võ Văn Tuấn nhắc lại kỷ niệm về những năm 1970-1973, khi ông còn gắn bó với mái trường. Đó là quãng đời học sinh giữa những biến động của lịch sử, khi nhà trường phải nhiều lần di dời, học tập ở những địa điểm khác nhau, mang những tên gọi khác nhau, dạy và học trong điều kiện chiến tranh, bom đạn giữa những vùng sơ tán, chỉ có mái lá che đầu và những bộ bàn ghế do chính thầy trò tự tay đóng lấy.
Trong ký ức của ông, thầy cô khi ấy không chỉ là người dạy chữ mà còn là những người cha, người mẹ. Bạn bè không đơn thuần là những người ngồi chung lớp học mà như là anh em ruột thịt. Ông luôn tự hào là học trò của mái trường mang tên danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi-nơi đã hun đúc cho ông nhân cách, ý chí và niềm tin để vững vàng bước vào cuộc đời binh nghiệp. Chính từ những ngày tháng ấy, ông hình thành tinh thần kỷ luật, lòng tự trọng và bản lĩnh của người lính, luôn nỗ lực phấn đấu, rèn luyện, không ngừng cố gắng để xứng đáng với công lao dạy dỗ của thầy cô, tình nghĩa bạn bè và truyền thống nhà trường. Bên cạnh đó, Thượng tướng Võ Văn Tuấn đặt niềm tin vào thế hệ trẻ hôm nay, mong mỏi các em không ngừng học tập, rèn luyện, chuẩn bị hành trang vững vàng cho tương lai, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và Tổ quốc.
Là một học sinh đang học tập dưới mái trường THPT Nguyễn Trãi-Ba Đình, em Nguyễn Tùng Anh, học sinh Lớp 11A13 thay mặt học sinh nhà trường bày tỏ lời hứa sẽ luôn nỗ lực học tập, rèn luyện để trở thành những công dân tốt, nuôi dưỡng tinh thần nhân văn, nhân ái, sống tử tế, có trách nhiệm với cộng đồng và xã hội.
    |
 |
| Các em học sinh ân cần đón các cô giáo lớn tuổi đến tham dự buổi lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập trường. |
Gặp lại nhau trong ngày lễ trang trọng, ai cũng tay bắt mặt mừng. Những lời hỏi thăm sức khỏe, những lời động viên được trao đi, giản dị mà chân thành. Những người học trò trưởng thành mong thầy cô luôn mạnh khỏe để tiếp tục truyền cảm hứng, vẫn là những chuyến đò ngang thầm lặng chở biết bao thế hệ. Còn những người thầy năm nào, mái tóc đã phai màu theo thời gian, lại chỉ mong học trò ngày một thành đạt, sống tử tế, đóng góp cho quê hương, đất nước.
Chúng tôi được lắng nghe những tâm sự của thầy giáo Kiều Trung Tiến, nguyên Hiệu trưởng nhà trường giai đoạn 2003-2009 và cô giáo Lê Thị Thanh Vân, công tác tại trường từ năm 2000 đến 2023, nguyên Tổ trưởng Tổ Toán. Cả hai đều không giấu được xúc động khi gặp lại những thế hệ học trò năm xưa. Với các thầy cô, niềm hạnh phúc lớn nhất là chứng kiến truyền thống nghĩa tình của trường vẫn được gìn giữ, học trò luôn hướng về mái trường, quan tâm đến từng bước phát triển và không quên thăm hỏi, tri ân những người đã dạy dỗ mình. Bên cạnh đó, họ cùng chung niềm tự hào khi được góp phần vào hành trình 80 năm của một ngôi trường nhân văn, đoàn kết và giàu truyền thống. Cô giáo Lê Thị Thanh Vân chia sẻ: “Gặp lại nhau trong ngày hội ngộ, sự kính trọng, yêu mến của học sinh dành cho thầy cô cùng sự đổi thay của nhà trường qua từng thế hệ khiến chúng tôi vừa xúc động, vừa phấn khởi, như được sống lại trọn vẹn những năm tháng gắn bó dưới mái trường Nguyễn Trãi-Ba Đình”.
Trân trọng và tự hào về bề dày truyền thống của nhà trường, TS Nguyễn Thị Phương Lan khẳng định, đó chính là điểm tựa và cũng là động lực để các thế hệ thầy và trò hôm nay tiếp tục kế thừa, gìn giữ và phát huy. Niềm tự hào ấy phải được chuyển hóa thành lòng tự trọng trong giáo dục và sự tự tin trong hành động để mỗi người dạy thật, học thật, có trách nhiệm. Mỗi thầy cô, mỗi học trò là một ngọn lửa nhỏ, cùng nhau soi sáng và thắp lên khát vọng cống hiến, hun đúc ý chí vươn lên và khẳng định giá trị của mình. Từ mái trường Nguyễn Trãi-Ba Đình, những ngọn lửa ấy sẽ tiếp tục lan tỏa, góp phần bồi đắp những thế hệ công dân vừa có trí tuệ, vừa có nhân cách, đủ bản lĩnh để bước vào tương lai và cống hiến cho quê hương, đất nước.
Trong hành trình 80 năm xây dựng và phát triển, Trường THPT Nguyễn Trãi-Ba Đình vinh dự được trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba (năm 1991), Huân chương Lao động hạng Nhì (năm 1999), Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (năm 2009). Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập, nhà trường vinh dự được nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bằng khen của Chủ tịch UBND TP Hà Nội; Bằng khen của Công đoàn Giáo dục Việt Nam.
Ghi chép của PHẠM XUÂN THỨ