Hiện, ở hầu hết các trung tâm du lịch trên cả nước đều tổ chức thực hiện loại hình dịch vụ du lịch đêm, nổi bật là Hà Nội. Tháng 7-2020, tour đêm tại di tích Nhà tù Hỏa Lò ra mắt. Đây được coi là sản phẩm du lịch đêm chính thức đầu tiên của Hà Nội. Ngay lập tức, tour được đông đảo du khách đón nhận. Trên đà đó, ngành du lịch Hà Nội thiết kế hàng loạt tour đêm như: Show diễn thực cảnh “Tinh hoa Bắc Bộ”; "Chữ Tâm, chữ Tài" tại Bảo tàng Văn học Việt Nam; Chương trình nghệ thuật “Huyền thoại tuổi thanh xuân-Sống một đời đáng sống” tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam; Văn Miếu-Quốc Tử Giám: Tinh hoa Đạo học... Các tour đêm không những tạo thêm sức sống cho ngành du lịch Hà Nội mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quảng bá di sản.

Cùng Hà Nội, Quảng Ninh đã sớm khai thác sản phẩm du lịch đêm. Các loại hình du lịch đêm của tỉnh tập trung tại TP Hạ Long và TP Móng Cái như: Du thuyền nhà hàng, nghe nhạc trên vịnh, tuyến phố đêm... Nhờ đó, năm 2024, Quảng Ninh đạt chỉ tiêu đón 19 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế đạt hơn 3,5 triệu lượt; tổng thu du lịch ước đạt 46.460 tỷ đồng.

leftcenterrightdel

Phố đi bộ Bùi Viện (quận 1, TP Hồ Chí Minh) - mô hình du lịch đêm thu hút đông đảo du khách. Ảnh: HOÀNG YẾN

Đáp ứng nhu cầu khám phá thiên nhiên vào ban đêm của du khách, giữa năm 2024, Vườn Quốc gia Cúc Phương đã mở "Tour tham quan bằng xe điện xem đom đóm và động vật hoang dã ban đêm". Trên lộ trình khoảng 5km, du khách có thể ngắm đom đóm, khám phá cuộc sống về đêm trong lòng đại ngàn với hoạt động theo dõi động vật hoang dã như: Hươu, nai, tê tê, cầy vằn, cầy mực, mèo rừng, rái cá...

Tại TP Hồ Chí Minh, các sản phẩm du lịch đêm được khai thác trên nhiều địa bàn với các không gian văn hóa ẩm thực, dịch vụ ăn uống, như: Phố Bùi Viện (quận 1), các tuyến phố Vĩnh Khánh (quận 4), phố ẩm thực trước kỳ đài Quang Trung-Hồ Thị Kỷ (quận 10), phố Nguyễn Thiện Thuật (quận 3). Cùng với đó, các hoạt động văn hóa trải nghiệm như "Về Chợ Lớn xem múa lân"; tour du lịch "Quận 1-Sắc màu đêm"; "Trăng chiến khu"... đã góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch, tạo nên sắc màu, góc nhìn khác cho du khách khi trải nghiệm, tham quan thành phố. Theo ước tính của Trung tâm Xúc tiến du lịch TP Hồ Chí Minh, có khoảng 8% du khách quốc tế, 35% du khách nội địa đến thành phố với mục tiêu vì giải trí ban đêm. Trong đó, du khách quốc tế đóng góp 5%, du khách nội địa đóng góp 15% vào GRDP của ngành du lịch thành phố.

Trên địa bàn cả nước, du lịch đêm đang ngày càng được mở rộng khai thác. Tại một số đô thị, trung tâm du lịch lớn như: Đà Nẵng, Hội An, Cần Thơ, Phú Quốc... du lịch đêm thúc đẩy đời sống xã hội, thu hút ngoại tệ, giải quyết việc làm, tạo giá trị gia tăng và đặc biệt là tăng sức cạnh tranh cho du lịch Việt Nam. Tuy nhiên, du lịch đêm vẫn là vấn đề còn mới mẻ ở Việt Nam. Cùng với việc sáng tạo sản phẩm, còn nhiều vấn đề liên quan cần giải pháp tháo gỡ thiết thực để du lịch đêm ở nước ta phát triển bền vững. Nhìn chung, dịch vụ đêm phục vụ khách du lịch mới chỉ dừng lại ở hoạt động văn hóa, vui chơi, mua sắm, ẩm thực, với thời gian khai thác hầu hết đến 22 giờ, một số điểm cung cấp dịch vụ muộn nhất là 24 giờ.

Các địa phương khai thác du lịch đêm cũng đều gặp những vấn đề như: Ô nhiễm tiếng ồn, thiếu nguồn nhân lực phục vụ ban đêm, chưa có cơ chế khuyến khích các hộ dân mở rộng hoạt động kinh doanh, thiếu quy hoạch rõ ràng về không gian và thời gian của các dịch vụ đêm...

Qua thực tế, hiệu quả của du lịch đêm đã được minh chứng. Tại hầu hết các địa bàn du lịch đang khai thác loại hình này, lượng du khách cũng như doanh thu đều tăng trưởng mạnh. Tuy nhiên, để khắc phục những vấn đề còn tồn tại, nhằm hoàn thiện những mô hình du lịch đêm có khả năng thu hút du khách, nhiều chuyên gia, nhà quản lý có chung quan điểm: Các sản phẩm du lịch đêm cần được phát triển một cách đa dạng và có tính riêng biệt theo từng vùng, miền. Các địa phương, điểm đến cần đặc biệt chú trọng khai thác giá trị văn hóa bản địa trong xây dựng sản phẩm du lịch đêm. Du lịch đêm cần được tập trung theo hai nhóm: Sản phẩm gắn với văn hóa cộng đồng, vui chơi giải trí; sản phẩm gắn với các chương trình văn hóa-nghệ thuật. Bên cạnh đó, các khu ẩm thực, chợ đêm cần được đầu tư và quy hoạch bài bản, bảo đảm các yếu tố vệ sinh thực phẩm, an toàn, thân thiện và đặc biệt phải mang nét văn hóa của địa phương.

TRẦN LONG