Từ những năm 80 thế kỷ trước, chủ cửa hàng-bà Trần Thị Phúc Mai đã tinh tế chế biến ra hàng chục loại chè, trong đó nổi danh là chè thập cẩm. Trong cốc chè ấy, điều khiến tôi nhớ đến tận bây giờ, chính là miếng cốm xào be bé rất thơm ngon được chế từ cốm non. Với tôi, hạt nhân trong cốc chè thập cẩm trứ danh của quán chính là miếng cốm xào này. Thật sự tuyệt đỉnh!

Về sau, tôi cũng ít ghé hàng chè thập cẩm của bà Mai do không tiện đường. Tôi thích dừng chân ở cốm xào Ninh Hương (22 Hàng Điếu, Hà Nội), mua một, hai miếng nhỏ ăn chơi. Thơm ngon nhớ đời. Hôm nào vi vu bát phố, thèm ăn chè, tạt vào Chè 36 (Ngô Thì Nhậm, Hà Nội) thưởng thức cốm xào bảo đảm thêm phần sảng khoái. Còn có rất nhiều người, vẫn thích ghé vào hàng chè thập cẩm ở 72 Trần Hưng Đạo, vì quán có cốm xào ăn riêng cũng vô cùng ấn tượng.

leftcenterrightdel
Cốm non xào-món quà không thể thiếu khi Hà Nội vào thu. 

Trên mạng có đủ công thức làm cốm xào, các mẹ, các chị cũng tùy ý mà diễn món này. Hôm nào tâm lý thoải mái, thì đĩa cốm xào thơm ngọt, mềm cốm, bùi béo vị cốt dừa; hôm nào không vui, kiểu như ông xã đi nhậu qua bữa, thì cốm xào có vị khó chịu của sự chờ đợi.

Bây giờ, người dân có thể thưởng thức các món ăn từ cốm quanh năm. Nhưng mỗi khi thu về, với riêng tôi, nếu không thưởng thức cốm xào thì kể cũng hơi tiếc. Cốm xào nếu được làm bằng cốm tươi cho ra vị khác hẳn. Cốm có thể được xào nhiều cách khác nhau, với nước đường, với nước cốt dừa, có hoặc không vani. Hiển nhiên, cốm xào ngon còn có chút vị cốt dừa nhẹ trên nền vị cốm chủ đạo, ăn rất ngon miệng.

Dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2-9 vừa qua, mấy đứa bạn hồi đi học rủ nhau lên phố cổ chơi. Đám con gái tinh tế mang theo cả cốm non lẫn cốm xào, ngồi thưởng thức trên phố Phan Đình Phùng (Hà Nội) mà thấy đời như lên hương cùng vị cốm xào trong miệng. Vừa ăn cốm xào, vừa nhớ về bà ngoại. Lúc ngoại còn sống, thi thoảng vẫn được bà xào cốm cho ăn, con cháu đứa nào đứa đấy ăn xong tay bóng nhẫy bởi mỡ lợn và nước cốt dừa. Ngoảnh đi ngoảnh lại, đã hơn 6 năm ngoại về trời. Ngẫm ra hối lỗi vô cùng, giá như lúc ngoại còn sống, mình tự tay làm món cốm xào để bà thưởng thức thì ý nghĩa biết bao.

Bài và ảnh: THANH MIẾN