Theo y học, trứng kiến gai đen có tác dụng bồi bổ sức khỏe, giúp phục hồi sinh lực, chữa viêm tai, suy giảm chức năng sinh lý, trầm cảm, giảm trí nhớ... Bọn trẻ chúng tôi ngày bé thường hay tìm tổ (trứng) kiến trên cây bằng lăng, cây táo nhưng tổ kiến dưới xuôi thường bé, không to như tổ ở vùng cao. Theo kinh nghiệm của dân đi rừng, tìm tổ trứng kiến gai đen thường chọn những bữa trời nắng (như tháng 5 vừa qua là lý tưởng), vì khi bị hạ tổ, gặp nắng nóng, kiến sẽ nhanh chóng tản đi, chỉ còn lại những hạt trứng trắng muốt như gạo, dễ dàng hốt được mấy lạng. Bữa nào trời mưa thì không nên đi tìm tổ trứng kiến, vì kiến ở lỳ bên trong, khó lấy trứng ra được. Đặc biệt, nhìn lên cây, tổ kiến gai đen nào có màu đen xám, thớ tổ gờ to, cành cây hơi sà xuống, khi chặt cành nâng tổ lên thấy nặng tay thì trứng kiến trong đó rất nhiều và mẩy, mang về khéo chế biến, ăn nổ lép bép vô cùng sướng mồm.
    |
 |
Bánh đa xúc trứng kiến gai đen ăn rất bổ dưỡng.
|
Bữa người bạn thiết đãi tôi món bánh đa xúc trứng kiến gai đen xào mỡ hành khá là ngon. Bạn bảo còn một số món làm từ đặc sản này như xôi trứng kiến, trứng gà đúc trứng kiến... nhưng ăn bánh đa xúc trứng kiến gai đen mỡ hành vừa dân dã lại dễ làm.
Trứng kiến gai đen sau khi lấy về được bạn tôi mang ra sàng sạch sẽ, loại bỏ tạp chất, ấu trùng lạ, lá cây và kiến già. Công đoạn này phải thật nhẹ tay, khéo léo để những hạt trứng không bị vỡ, dập. Từng hạt trứng căng mọng, trắng muốt như hạt gạo nếp nương được đôi bàn tay khéo léo của người bạn đảo với hành mỡ thơm lừng. Thêm chút mộc nhĩ, sả được thái nhỏ li ti cho vào chảo đảo nhỏ lửa, vừa đều tay, vừa nhẹ tay, cảm giác không phải là đảo mà là vờn nhẹ trứng kiến, để tránh bị vỡ.
Hiện tại, trứng kiến gai đen có giá khoảng 60.000-70.000 đồng/lạng. Để chế biến món bánh đa xúc trứng kiến gai đen xào hành mỡ cho 4 người ăn thì cần cỡ độ nửa cân trứng kiến. Trứng kiến gai đen rất bổ, vậy nên ăn dù ngon mồm nhưng nên tiết chế, vì ăn nhiều quá có thể dẫn đến dị ứng, mẩn ngứa da. Trên thị trường hiện nay có hai loại trứng kiến, một loại là do người dân nuôi, một loại là dân đi rừng thu hoạch. Loại trứng kiến nuôi nhìn đẹp mắt, bóng, mẩy, đều hơn loại trứng kiến gai đen lấy trong rừng nhưng lại có giá trị dinh dưỡng kém hơn.
Bài và ảnh: NAM THÀNH