Tương lai từ mối tình Hà Nội-Baku

Vào dịp tháng 7-2023, tôi vinh dự được ngài Shovgi Mehdizade, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Azerbaijan tại Việt Nam mời sang dự sự kiện “Ngày Việt Nam tại Baku” để giới thiệu văn hóa ẩm thực Việt với người dân đất nước Azerbaijan. Nhận lời mời, tôi vui lắm.

Những ngày sau đó, tôi tìm đọc nhiều tài liệu về mối quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Cộng hòa Azerbaijan và được biết, vào ngày 23-7-1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sang thăm Baku. Và vào năm 1983, ngài Heydar Aliyev (sau này là Tổng thống Azerbaijan) cũng đã sang thăm Việt Nam.

Tháp cổ Maiden ở Baku được xây dựng từ thế kỷ thứ 12.

Trong chuyến đi lần đầu ngắn ngủi, tôi cảm nhận được Baku, Azerbaijan rất gần gũi, thân thiện và mến khách.

Azerbaijan là đất nước có hai phần tự nhiên rõ rệt. Các vùng có núi non thì tương đối khô cằn nên dân cư thưa thớt. Tuy nhiên, phần giáp biển thì rất sôi động. Do được thiên nhiên ưu đãi nên Azerbaijan có trữ lượng dầu mỏ thuộc tốp đầu thế giới. Đến đây, du khách sẽ gặp các máy hút dầu như những cái bơm tay bơm nước từ giếng lên như Việt Nam thời chưa có nước máy ở hai bên đường.

Baku nghĩa là thành phố gió thổi vì ở gần biển. Bờ biển phần phía Bắc rất lộng gió nên khó tắm. Bờ biển phía Nam ít gió hơn nhưng lại có mùi dầu. Du khách sẽ thấy mùi này ngay sau khi đến đây còn người bản địa thì khó nhận ra.

Chắc vì điều này nên hải sản của Azerbaijan không nhiều và ngon như ở Việt Nam chúng ta. Do vậy, tôi nghĩ, đây sẽ là cơ hội lớn cho xuất khẩu nông, thủy, hải sản sang Azerbaijan.

Baku ít xe máy và giao thông rất trật tự. Mọi người đều nhường đường cho nhau, ít khi nghe thấy tiếng còi. Đường phố sạch sẽ do người dân luôn có ý thức giữ gìn thành phố xinh đẹp.

Đại sứ Shovgi Mehdizade (thứ tư, từ trái sang) trao hai bức ảnh và tờ báo tặng Bảo tàng quốc gia Heydar Aliyev.

Khi chúng tôi đi tham quan các điểm du lịch, mọi thứ dễ chịu, không có cảnh chèo kéo khách mua hàng hay những điều tương tự như vậy diễn ra. Rất nhiều góc máy cho những ai thích “check-in” tại Baku. Ví như thành cổ có tháp Meiden, nhiều phố cổ xinh đẹp với phố đi bộ sạch sẽ, ngăn nắp. Nhà thờ của người theo đạo Hồi quyến rũ, được thiết kế như ngọn núi có lửa không bao giờ tắt.

Đầu tháng 7-2024, tôi lại có vinh dự được ngài Đại sứ Shovgi Mehdizade đích thân gọi điện và nói đã gửi giấy mời, mong tôi dành thời gian đi với đoàn của Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia, Trường Cao đẳng Thương mại và Du Lịch Hà Nội... sang Baku để tham dự nhiều sự kiện quan trọng.

Lần thứ hai đến với thủ đô Baku xinh đẹp, tôi cảm nhận được tình cảm nồng ấm mà ngài Đại sứ dành cho chúng tôi khi ông ra tận sân bay để đón và ôm từng người như những người bạn thân lâu ngày chưa gặp.

Từ sân bay về đến khách sạn Mecure khoảng 40 phút, qua cửa kính ô tô, những công trình, cảnh vật hiện lên thân quen. Những người trong đoàn đến Baku lần đầu đều gật gù tán dương thành phố đẹp và yên bình. Xe chở chúng tôi lướt qua các đại lộ có những hàng cây lá phong hòa mình vào các tòa nhà cổ kính, toát lên vẻ đẹp văn hóa châu Âu. Tôi đã cảm hứng làm hướng dẫn viên, giới thiệu các thông tin văn hóa, kiến trúc, tập quán người bản địa cho các thành viên trong đoàn Việt Nam, ai cũng gật gù, tán thưởng.

Nhận phòng tại khách sạn, chúng tôi có khoảng 2 giờ nghỉ ngơi sau chặng bay dài 10 tiếng đồng hồ. Đến giờ ăn, chúng tôi được đưa đến nhà hàng địa phương. Thật bất ngờ khi ngài Đại sứ Shovgi Mehdizade mời đoàn thưởng thức bữa tối tại nhà hàng nổi tiếng và lâu đời nhất Baku có tên là Sizvansah. Ngôi nhà vừa là bảo tàng vừa là nhà hàng phục vụ khách địa phương, khách du lịch. Đây quả là một ý tưởng kinh doanh táo bạo.

Trong bữa ăn đặc biệt này, chúng tôi được thưởng thức các món đặc trưng của người Azerbaijan như súp khoai tây nấu với thịt cừu. Salad ở đây có nhiều loại pho mát, cà chua, ớt xanh và dưa chuột, quả ôliu ăn kèm với thịt cừu nướng, bánh mì kiểu Azerbaijan và cuối cùng là món cơm nấu với thịt cừu. Sau khi dùng bữa xong, món tráng miệng có thể là hoa quả, mứt hoa quả ăn kèm và uống loại trà đen đặc biệt.

So với khẩu phần ăn thường ngày của người Việt thì lượng thức ăn trong bữa tiệc này hơi nhiều. Tôi hỏi ngài Đại sứ thì được biết đó là khẩu phần ăn phổ biến của người Azerbaijan. Thế nên, nếu ăn ở Baku thì cứ từ từ thưởng thức, vì nhân viên đưa thức ăn rất chậm nhưng nhiều. Nếu vì đói quá mà ăn nhiều thì sẽ nhanh ngán, khó thưởng thức hết tinh túy ẩm thực ở đây. Nhờ có khuyến cáo của tôi mà các bạn trong đoàn đã được thưởng thức những món thịt cừu tuyệt hảo.

Tôi chợt nghĩ, nếu nhập thịt cừu, quả cherry và quả lựu từ Azerbaijan về Việt Nam thì sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho người kinh doanh ẩm thực, đáp ứng nhu cầu thị trường 100 triệu dân trong nước.

Những ngày sau đó, chúng tôi bận bịu với các buổi làm việc. Trong chuyến đi này, ngài Đại sứ Shovgi Mehdizade cùng phái đoàn Việt Nam đã tặng bảo tàng quốc gia mang tên vị lãnh tụ Heydar Aliyev hai bức ảnh nhân dịp Bác Hồ thăm Baku và ngài Tổng thống Heydar Aliyev sang thăm Việt Nam cùng với một tờ báo viết về sự kiện này. Hy vọng trong tương lai gần, Việt Nam sẽ có một phần ở bảo tàng quốc gia hiện đại bậc nhất Azerbaijan.

Trong những buổi gặp gỡ, làm việc ấy, tôi nhận thấy các bạn Azerbaijan làm việc rất chuyên nghiệp, tác phong hiện đại; đồng thời, họ cũng rất yêu quý người Việt Nam. Khi nghe giới thiệu đoàn chúng tôi đến từ Việt Nam, nhiều người rất ngạc nhiên và tôi đọc được trong ánh mắt họ tình cảm yêu mến, khâm phục. Khi nói chuyện với tôi, họ bảo rằng: “Các bạn là những chiến binh”. Chắc nhờ có mối quan hệ ấy dẫn đường mà các cuộc đàm phán hay thảo luận giữa đoàn chúng tôi và phía bạn đều hết sức thuận lợi.

Trong chuyến đi này, ngài Đại sứ Shovgi Mehdizade đã mang bộ phim “Đào, Phở và Piano” để trình chiếu cho các bạn Azerbaijan xem. Kết thúc bộ phim, cả phòng lặng đi. Trò chuyện với một vài người bạn, tôi thấy những giọt nước mắt. Họ bày tỏ cảm phục ý chí kiên cường, mạnh mẽ trong các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc của Việt Nam.

Các khu siêu thị ở Baku cũng giống như Việt Nam, có nhiều sản phẩm đến từ địa phương và quốc tế. Tuy nhiên, tôi chưa nhìn thấy sản phẩm của Việt Nam tại đây. Chắc có lẽ do việc chưa có đường bay thẳng, hàng Việt Nam chưa có cơ hội tiếp cận thị trường này. Hy vọng trong tương lai gần, khi hai nhà nước đàm phán, tổ chức được những chuyến bay thẳng, nối giữa hai quốc gia thì sẽ tạo ra nhiều cơ hội lớn trong hợp tác phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch. Nếu được như vậy, tôi tin chắc sẽ có rất nhiều người Azerbaijan sang Việt Nam và ngược lại.

Hai lần đến Baku với tổng thời gian hơn hai tuần chưa đủ dài để tôi có thể cảm nhận hết những vẻ đẹp, nét tinh túy của thành phố và con người đất nước này. Thế nhưng, những ngày ở Baku cũng khiến tôi yêu mến cảnh sắc tươi đẹp, thanh bình ở đất nước này và những người bạn Azerbaijan thân thiện. Hy vọng, tương lai sẽ có nhiều người Việt Nam tìm đến Azerbaijan.

XUÂN QUỲNH