Nuôi dưỡng tình yêu biển, đảo quê hương

Phóng viên (PV): Đồng chí có thể chia sẻ “cơ duyên” nào lực lượng CSB khởi xướng Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương”?

Trung tướng Bùi Quốc Oai: Hơn 10 năm trước, ý tưởng đầu tiên của cuộc thi được hình thành với mong muốn tạo ra một sân chơi, một hình thức sân khấu hóa để đổi mới hình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho nhân dân. Từ vài ngôi trường ven biển, cuộc thi đã đi qua hơn 30 tỉnh, thành phố, qua hàng trăm xã, phường ven biển, chạm tới hàng trăm nghìn học sinh ở độ tuổi 13, 14.

Đến nay, cuộc thi đã có ảnh hưởng tích cực trên nhiều mặt: Tuyên truyền-giáo dục, xã hội-cộng đồng, quốc phòng, an ninh, trở thành một mô hình, một phương pháp tuyên truyền, giáo dục hiệu quả, không chỉ giúp học sinh hiểu biết hơn về biển, đảo mà còn giúp các em hình thành ý thức trách nhiệm với Tổ quốc, khơi dậy tinh thần yêu nước, yêu quê hương, đóng góp tích cực vào công cuộc quản lý và bảo vệ biển, đảo Tổ quốc. Thông qua mô hình sáng tạo, thiết thực, hiệu quả này, CSB Việt Nam góp phần cùng các lực lượng khác trong Quân đội bồi đắp và làm tỏa sáng hình ảnh, phẩm chất cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ giữa trùng khơi sóng gió.

Trung tướng Bùi Quốc Oai.

PV: Theo đồng chí, điều gì tạo nên sự hấp dẫn, nét độc đáo và giá trị bền vững của Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương”?

Trung tướng Bùi Quốc Oai: Điều làm nên sự khác biệt của cuộc thi không chỉ ở quy mô, mà ở triết lý giáo dục nhân văn. Nội dung cuộc thi không mang tính áp đặt kiến thức, không khô khan lý thuyết mà khơi dậy trong mỗi em nhỏ niềm tự hào, sự tò mò khám phá về biển, đảo bằng con đường của trải nghiệm.

Những phần thi mang tên “Ra khơi”, “Vượt sóng”, “Cập bến”, “Đặt mốc chủ quyền” không chỉ là trò chơi mà còn là ẩn dụ sinh động về hành trình thực hiện nhiệm vụ của những người lính biển. Chính điều đó đã kích thích các em khám phá. 

Từng dự nhiều cuộc thi ở các địa phương, tôi được chứng kiến các em học sinh đến với cuộc thi bằng tâm thế háo hức, ánh mắt tràn đầy niềm vui, như là đến với ngày hội. Bởi, đến đó các em không chỉ để thi mà để sống trong một không gian ngập tràn biểu tượng của biển: Lá cờ đỏ sao vàng tung bay, những bài hát về người lính biển, những câu chuyện cảm động về những người đang ngày đêm canh giữ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Mỗi tiết mục, mỗi phần thi là một mảnh ghép của lòng yêu nước được kể bằng ngôn ngữ của tuổi thơ. Ở đó, người lính trở thành người bạn lớn, người thầy gần gũi, hình mẫu lý tưởng để các em noi theo. Còn các em-những “thuyền viên nhỏ” cùng nhau đưa con tàu chung mang tên Việt Nam hướng ra biển lớn.

Cuộc thi đã biến công tác tuyên truyền thành hoạt động văn hóa; biến nhiệm vụ chính trị thành niềm vui cộng đồng. Và chính từ niềm vui ấy, những nhận thức mới mẻ được hình thành, ý thức sâu sắc về lòng yêu nước, yêu biển, đảo dần được gieo trồng và bén rễ, để rồi mang lại những kết quả đáng trân trọng.

Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” không còn nằm trong giới hạn là một hoạt động tuyên truyền, mà đang dần trở thành một hiện tượng văn hóa: Nơi người lính và nhân dân gặp nhau trong tình yêu Tổ quốc; nơi tri thức và cảm xúc giao hòa; nơi hạt giống yêu nước được gieo bằng niềm tin.

PV: Đến nay, Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” đã trở thành đề án và triển khai trên phạm vi toàn quốc, ý nghĩa của việc này thế nào, thưa đồng chí?

Trung tướng Bùi Quốc Oai: Biển, đảo là không gian chiến lược của Tổ quốc. Trong thời đại hội nhập, bảo vệ chủ quyền biển, đảo không chỉ dựa vào sức mạnh quân sự mà còn bằng "sức mạnh mềm", bằng sức mạnh xuất phát từ nhận thức và ý chí của toàn dân. Cuộc thi chính là cách xây dựng "thế trận lòng dân" ngay từ gốc rễ, ngay trong sân trường nhỏ bé.

Khi tình yêu nước được gieo vào tâm hồn trẻ thơ, nó sẽ lan tỏa vào mỗi gia đình rồi ra cộng đồng. Cha mẹ, thầy cô, chính quyền địa phương cùng chung mạch cảm xúc hướng về biển, đảo. Lúc ấy, mỗi học sinh trở thành một "đại sứ" của biển, đảo. Đây chính là thứ "vũ khí" bảo vệ chủ quyền bằng tinh thần xây dựng vững chắc.

Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” được tổ chức tại đặc khu Cô Tô (Quảng Ninh), tháng 10-2025. Ảnh: HẢI THẢO

Việc giáo dục tình yêu biển, đảo, xây dựng ý thức bảo vệ chủ quyền là một phần không thể thiếu trong công tác giáo dục thế hệ trẻ. Cuộc thi là minh chứng sống động cho tinh thần ấy. Nó kết hợp hài hòa giữa tuyên truyền và giáo dục, giữa chính trị và nhân văn. Mỗi câu hỏi về Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, về Luật Biển Việt Nam, Luật CSB Việt Nam được “mềm hóa” trong không khí sôi nổi, vui tươi, được chuyển tải qua những trò chơi, tiểu phẩm, bài hát sẽ trở thành ký ức lâu dài trong tâm hồn các em.

Dưới góc nhìn văn hóa, cuộc thi là sự giao thoa giữa lý trí và cảm xúc, giữa hiện thực và trữ tình. Khi một em học sinh cầm micro suy tư với câu hỏi “Vì sao chúng ta phải bảo vệ chủ quyền biển, đảo?” thì câu trả lời của em không chỉ là kiến thức mà còn chứa đựng trong đó niềm tin, niềm tự hào. Và niềm tin ấy sẽ trở thành nội lực mạnh mẽ của dân tộc trong tương lai.

PV: Năm 2024, Bộ Quốc phòng phê duyệt Đề án tổ chức Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” trên phạm vi toàn quốc. Đồng chí chia sẻ về định hướng phát triển của cuộc thi này?

Trung tướng Bùi Quốc Oai: Đây là bước phát triển thể hiện tầm nhìn chiến lược lâu dài, đánh dấu sự chuyển mình từ một mô hình, một biện pháp tuyên truyền, cuộc thi trở thành hoạt động văn hóa-giáo dục có quy mô trên phạm vi cả nước, có sức lan tỏa rộng rãi trong các tầng lớp nhân dân.

Để đạt được mục tiêu mà đề án đặt ra, CSB Việt Nam đã và đang đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số vào tổ chức cuộc thi ở các địa phương, xây dựng kho học liệu điện tử, tổ chức thi trực tuyến để phù hợp với xu hướng mới. Tuy nhiên, cốt lõi của sự sáng tạo ấy vẫn là con người, là trái tim, là trách nhiệm của người lính đối với thế hệ trẻ và tương lai của đất nước. Bởi, dù công nghệ có thay đổi thế nào, chỉ có tình yêu và trách nhiệm mới khiến thông điệp trở nên sống động, đi vào lòng người.

Với việc Bộ Quốc phòng phê duyệt Đề án tổ chức Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” trên phạm vi toàn quốc và những định hướng như vậy, tôi tin chắc rằng, Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” sẽ là một hành trình văn hóa mà ở đó, giá trị đọng lại chính là lòng yêu nước, tình yêu Tổ quốc, tiềm lực tinh thần để kỷ nguyên mới con tàu Việt Nam đủ lực tiến ra đại dương bao la.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

MẠNH THẮNG (thực hiện)