Năm nào cũng vậy, cứ gần ngày ông Táo chầu Trời, các đại đội, trung đội trực thuộc Tiểu đoàn 1 lại tát ao thu hoạch cá ăn Tết, đồng thời chọn ra một chú chép đi hội thi tiểu đoàn.
Năm ngoái, cuộc thi tổ chức đúng ngày 23 tháng Chạp. Theo chương trình, 8 giờ khai mạc cuộc thi thì 7 giờ 45 phút, một bất ngờ xảy ra: Chú chép của Đại đội 3 nhảy vọt ra ngoài, vượt qua chậu của Đại đội 2, nhằm đúng chậu của Đại đội 1 lao ầm xuống, thế rồi cả hai chú chép quẫy loạn xạ. Khi Đại đội 3 bắt cá về, lại thêm một bất ngờ nữa-chú chép Đại đội 3 nhận, thì Đại đội 1 cũng khăng khăng là cá của mình. Hai bên tranh cãi khá căng thẳng. Trước tình huống này, ban giám khảo phải hội ý bất thường. Nhiều ý kiến đưa ra, nhưng đều không ổn. Vì vậy, ban tổ chức phải mời “luật sư nhà” xuống giải quyết.
Nhận lời “cầu cứu”, Thiếu tá Phan Tiến, trợ lý bảo vệ an ninh, Phòng Chính trị lữ đoàn xuống ngay "thủy trường". Quan sát và nghe kể rõ sự tình, “luật sư” phán:
- Ca này hy hữu, giải quyết thật khó. Hướng giải quyết của tôi có tính thời sự, tâm sinh lý, có cả yếu tố huấn luyện và kỷ luật nhưng không phải để xác định chú chép hai bên đều nhận chính xác là của đại đội nào, mà là xác định chú chép của đại đội nào xứng đáng đoạt giải nhất. Các giải còn lại thuộc quyền ban giám khảo.
Nghe vậy, "thủy trường" rộ lên ý kiến, đồng thuận có, phản biện có, lại có cả giễu cợt:
- Cha này lại mắc bệnh nghề nghiệp, quan trọng hóa, phức tạp hóa vấn đề... Cái cần lúc này là xác định chú chép đang tranh giành là của đại đội nào cơ mà?
Trước thắc mắc này, “luật sư” tự tin:
- Tôi nói giải quyết việc này có tính thời sự, ở chỗ-hôm nay là ngày Táo quân lên trời, mà phương tiện duy nhất là cá chép. Bởi vậy, cá chép của Đại đội 3 đã xác định tốt trách nhiệm cao cả của mình, tranh thủ thực hiện cú nhảy đó để luyện thêm kỹ năng, bản lĩnh vượt vũ môn.
Nghe tiếng xì xào, thắc mắc ở khu vực Trung đội hỏa lực về việc chấp hành kỷ luật và quy chế thi của chép Đại đội 3, Thiếu tá Phan Tiến biện hộ:
- Theo lịch trình, 8 giờ hội thi mới khai mạc, mà chú chép của Đại đội 3 thực hiện cú nhảy vào lúc 7 giờ 45 phút, thì không thể nói là vi phạm quy chế thi. Nói chú ta là ý thức tổ chức kỷ luật kém thì hơi nặng. Đây là lần đầu tiên đi thi, mà chỉ vì nôn nóng bởi những lý do chính đáng, đó là những “tình tiết giảm nhẹ” người ta thường vận dụng trong xử án.
Được sự đồng cảm với lời biện hộ đó, “luật sư nhà” tiếp tục:
- Lúc này, tôi và mọi người đều chưa biết giới tính của hai chú chép. Giả thiết thứ nhất, cá của Đại đội 3 là chép đực, chép của Đại đội 1 là chép cái, thì chép của Đại đội 3 đích thực là “đàn ông”. Đúng là “mắt con trai”, chú ta đã nhìn thấu qua 4 lớp nhôm mà biết bạn khác giới ở chậu thứ nhất. Có thể gã biết chép của Đại đội 2 cũng khác giới, nhưng ả này “chân ngắn” nên đã vọt qua, đáp xuống chậu của Đại đội 1, theo tiếng gọi của “chân dài”. Anh ta sung mãn như thế là muốn khoe mẽ mình đã “dậy thì thành công”.
Giả thiết thứ hai, cá của Đại đội 3 là chép cái, chép của Đại đội 1 là chép đực, thì hành động của nàng chép Đại đội 3 quả “đáng nể”. Bay trên không mà ả cứ hừng hực, mắt thì “không đối đất” thật đắm đuối, nên mới hạ thủy như thế. Nàng lao xuống chậu của Đại đội 1 vì men tình nồng say, ả cũng muốn chứng minh đã biết vượt lên chính mình, xóa đi thứ quan niệm xưa cũ, khắt khe “cọc đi tìm trâu!”
- Hay quá, hay quá! “Luật sư nhà” mà luận giải việc “khó nói” cứ như nhà sinh lý học!
Phấn chấn, “luật sư” tiếp tục:
- Những tố chất, khả năng của chép Đại đội 3 thể hiện rất nổi trội, còn các chú chép khác chưa thể hiện được điều đó. Từ những phân tích trên, xét một cách tổng thể, tôi xin đề nghị: Chép của Đại đội 3 xứng đáng đoạt quán quân!
Kết luận của “luật sư” nhận được những tràng vỗ tay vang dội. Được khích lệ, Thiếu tá Phan Tiến lại “lấn sân”:
- Lúc đầu tôi chỉ xác định cá chép của đại đội nào đoạt giải nhất, nhưng trong quá trình luận giải và quan sát, tôi tiếp tục có đề nghị thứ hai: Cá chép của Đại đội 1 ở vị trí á quân. Bởi vì chép của Đại đội 1 cũng tương đồng với chép của Đại đội 3. Như bây giờ, hai chú như “cặp bài trùng”. Có thể hai chú lúc này đang trao đổi về chuyến vượt vũ môn trước giờ Ngọ trưa nay; có thể là những lời đường mật, có cánh của tình yêu... Thật “môn đăng hộ đối”, tố chất và khả năng cơ bản như nhau, vậy chép của Đại đội 1 xếp thứ 2 là hợp lý.
Thuyết lý bắc cầu và đề nghị thứ hai của “luật sư” tiếp tục nhận được sự đồng thuận của toàn "thủy trường", kể cả những ai lúc trước còn nghi ngờ, chọc ngoáy... Ai cũng khen “luật sư nhà”, thật xứng đáng là "Bao Công" của cá chép...
Truyện vui của TÔ THÀNH TUYÊN