Ngay từ đầu tháng 6, nước lũ đục ngầu phù sa đã dâng tràn trên các cánh đồng ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nước sông đỏ quạch phù sa khiến người dân vùng đất chín rồng cũng theo đó mà hoan hỉ tối ngày. Mới sáng sớm, vỏ lãi, ghe ngo đã chạy đầy trên sông, người người hối hả đi kéo dớn. Dớn lên, cá tôm nhảy múa tanh tách. Hối hả những đôi bàn tay chai sạm vục tôm cá trong dớn. Mùa lũ năm nay, ngư dân miền Tây trúng cá linh. Ngay từ rằm tháng 7, rằm tháng 8, mọi người đã thưởng thức lẩu cá linh, cá linh tráng trứng, cá linh chiên bột rán giòn, cá linh kho với thịt ba chỉ. Cá linh béo, ngọt, xương mềm ăn rất đã. Nhất là món lẩu cá linh ăn cùng mấy anh em, bạn bè đồng nghiệp thực đã đời.
Nồi lẩu cá linh đâu cần cầu kỳ. Me chua lọc lấy nước. Thích thì thêm mấy cục xương lợn ninh cho ngọt nước. Còn muốn thưởng thức đúng cái vị ngọt thanh chất chứa hương thiên nhiên của sông nước thì cứ cá linh cho vào nồi nước me. Thêm chút gia vị, mắm, ăn cùng bông điên điển, cù nèo, rau muống, bông súng, rau rút... con cá linh cứ gọi là tan chảy ngon ngọt trong miệng. Cầu kỳ hơn, nồi lẩu cá linh sẽ được nấu cùng dứa, hoa chuối, thêm bông so đũa, rau đắng nữa là đủ vị. Nhìn lẩu cá linh bốc khói, xanh xanh rau đắng, rau rút; vàng hoe điên điển; trắng tinh khôi so đũa... toàn những sắc màu tuyệt vời của thiên nhiên, của sông nước miền Tây. Hóa ra, những gì tinh túy nhất của mùa nước lũ có thể đong đầy trong nồi lẩu.
Đâu cần cá sủ, cá heo, cá lăng. Ăn lẩu cá linh có cái thú của nó. Vừa định húp miếng nước thì ông anh hô “từ từ”, rồi hú thằng em đi kiếm hai quả dừa tươi, lấy nước cho vào nồi lẩu. “Tí nữa thì quên”, đứa em miệng nói chân chạy. Quả thực, nước dừa giúp nồi lẩu cá linh thêm vị ngọt rất đặm. Anh em cứ thế vui tay cho húng quế, ngò gai vào lẩu; tất nhiên trước đó còn có chút hành phi để hút khách.
Ăn đến đâu mọi người cho cá linh vào đến đó. Cá linh tầm này cũng được hai mùa trăng nên vừa béo vừa ngậy. Ông anh bảo “cá tươi lắm đấy, nhìn mắt đen láy thế này cơ mà”. Thôi thì chả biết tươi đến đâu, ăn vào cứ thấy ngọt thơm, béo mát đến là tròn vị.
Ăn miếng cá linh, cảm giác như cơ thể hòa vào sông nước nơi vùng đất chín rồng. Những mảnh đời xuôi ngược, vất vả mưu sinh, thức trắng canh con nước lên để hứng lộc trời mùa nước lũ. Năm nay lũ về sớm từ đầu tháng 6. Giờ lũ ngập trắng đồng. Chợ họp nơi ngã 3, ngã 5 trên sông tấp nập. Tiếng ghe ngo, vỏ lãi xa gần chất chứa niềm vui của người dân khi đầy thuyền cá tôm. Những năm qua, lũ về chậm, tầm tháng 9 con cá linh vẫn còn bé. Mùa này lũ sớm, con nước lại chậm giúp không chỉ cá linh mà tôm, ốc, chạch, cua, ếch, nhái... cũng có đủ thời gian để sinh trưởng, nhờ đó mà thịt ngon hơn, giàu chất dinh dưỡng hơn. Bảo sao nồi nước lẩu ông anh chế không cần phải dùng nước ninh xương. Một chút cá linh vào ngọt nước, nhâm nhi cùng chén rượu quê hương. Thưởng thức vị chua chua, thêm chút rau đắng, điên điển, chát chát vị chuối xanh, ăn kèm với con cá linh sao thấy đời đáng yêu đến thế. Mong sao sang năm, thiên nhiên lại chiều lòng người để anh em, đồng nghiệp có thêm dịp quây quần bên nhau, thưởng thức món lẩu cá linh dân dã, mộc mạc ở đất Tây Đô trong niềm vui của người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Bài và ảnh: HÀ THÀNH